Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Zou het kunnen dat een halfwaardetijd van 12 uur bij sommige mensen klachten geeft?

Vraag

Beste Jim van Os,

Sinds twee maanden gebruik ik 30 mg duloxetine. ’s Morgens om 08.00 uur neem ik het in (capsule met korrels).

Ik heb gelezen dat duloxetine een halfwaardetijd heeft van 12 uur. Sinds ik het gebruik heb ik vooral ’s nachts last van angst en paniek. Mijn slaap is hierdoor niet goed meer.

Zou het kunnen dat de halfwaardetijd van 12 uur bij sommige mensen “ontwenningsverschijnselen” geeft?

Is het nodig om bij antidepressiva een ‘spiegel’ op te bouwen?

Kunnen eventuele ontwenningsverschijnselen bij een halfwaardetijd van 12 uur worden opgevangen door een nieuwe dosis van het middel te nemen?

En nu een hele domme vraag: blijft de halfwaardetijd bij een hogere dosis hetzelfde?

Mijn behandelaar kan mij helaas geen antwoorden geven op de vragen die ik heb.

Ik hoop echt dat u mij verder op weg kunt helpen, en ik wil u alvast heel hartelijk bedanken.

Hartelijke groet,

M.

Antwoord

Hey M.,

Dank voor je vraag en je vertrouwen! Ik ga proberen om wat helderheid te scheppen over je vragen rondom duloxetine, halfwaardetijd en de effecten die je merkt.

Laten we beginnen bij de halfwaardetijd, want dat klinkt misschien ingewikkeld, maar het betekent gewoon de tijd die je lichaam nodig heeft om de helft van het medicijn af te breken. Voor duloxetine is dat inderdaad zo’n 12 uur, wat best kort is voor een antidepressivum. Nu, omdat het middel een korte halfwaardetijd heeft, kan het bij sommige mensen – zoals jij – ’s nachts ongemakken veroorzaken, zoals angst en paniek. Het kan zo zijn dat wanneer de hoeveelheid duloxetine in je bloed begint af te nemen, je wat ‘onttrekkingsverschijnselen’ voelt, wat lijkt op ontwenningsklachten. Vooral omdat je de capsule ’s morgens neemt en dan ’s nachts eigenlijk tegen de tijd aan zit dat de spiegel van de medicatie het laagst is.

En ja, voor antidepressiva is het wel de bedoeling dat er een ‘spiegel’ wordt opgebouwd; dat betekent dat er een stabiel niveau van het medicijn in je bloed komt te zitten. Maar bij een kortwerkend middel als duloxetine kan die spiegel wat schommelen door de dag heen, en dat kan precies het gevoel van onrust of angst veroorzaken dat je beschrijft – vooral bij de meest gevoeligen kan dit optreden.

Een mogelijkheid om dit te voorkomen, is om te kijken of het helpt om de dosis wat te splitsen. Bijvoorbeeld in de ochtend en in de avond een halve dosis nemen, als dat technisch gezien mogelijk is met de capsule. Maar, daar moet je behandelaar wel mee akkoord gaan en het kan ook zijn dat de capsules niet makkelijk te splitsen zijn gezien de ‘korrels’ erin. Dus dat zou je goed moeten overleggen.

Dan over je vraag of de halfwaardetijd verandert met de dosis: nee, dat is geen domme vraag! De halfwaardetijd van duloxetine blijft in principe hetzelfde, ongeacht de dosis. Dus, of je nu 30 mg of een hogere dosis neemt, het middel wordt met dezelfde snelheid afgebroken. Maar natuurlijk, hoe hoger de dosis, hoe meer ‘voorraad’ er in je lichaam zit voordat die afbreekfase ingaat.

Het kan ook een optie zijn om samen met je behandelaar te kijken naar een antidepressivum met een langere halfwaardetijd, om die schommelingen te voorkomen. Of misschien een ander soort behandeling overwegen, zoals mindfulness, lichaamsgerichte therapie, of andere manieren om om te gaan met die angst en paniek.

Als je merkt dat je wilt afbouwen of veranderen van medicatie, doe dat altijd heel rustig en met begeleiding. Zie onze tips over afbouwen van medicatie.

Ik hoop dat dit helpt om wat licht te werpen op je situatie! Neem het vooral rustig door en praat erover met je behandelaar, want samen kun je naar een oplossing zoeken die bij jou past.

Greetz Jim

EMPOWER JEZELF MET BETERE KENNIS DAN DE TRADITIONELE GGZ VIA DEZE LAAGDREMPELIGE BRONNEN:

  • Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen? Kijk dan naar ons WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN, gemaakt door het UMC Utrecht en het User Research Centre, over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deze webinar is te zien op YouTube in twee delen: Deel 1 en Deel 2. In dit webinar wordt uitleg gegeven over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deel 1 is vooral voor afbouwers; deel 2 vooral voor voorschrijvers. Beide delen duren ongeveer 40 minuten. Er is een inhoudsopgave die kan worden gebruikt om snel bepaalde delen van de uitleg te vinden of terug te kijken. Om de inhoudsopgave te zien moet het webinar vanuit YouTube worden bekeken en moet de beschrijving die YouTube geeft worden uitgeklapt. Met behulp van de instellingen in YouTube kan het webinar ook met (automatisch gegenereerde) ondertiteling worden bekeken.
  • Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan mijn mini-college.
  • Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan mijn mini-college hierover.
  • Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is “in je hoofd”, wat is het dan wel? Als je dat wil weten, kijk dan mijn mini-college: WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan?
  • Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
  • Wil je een gratis advies op maat om AF TE BOUWEN MET EEN TAPERINGSTRIP? Maak gebruik van de mogelijkheid om een advies te vragen bij de Regenboogapotheek over hoe je af moet bouwen. Je krijgt dan via de mail een adviesformulier dat de huisarts alleen maar hoeft te ondertekenen voor de aanvraag van een taperingstrip conform het advies. Dit is reuzehandig want huisartsen vinden het vaak heel ingewikkeld om een taperingstrip voor te schrijven.
  • Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik hiertoe de KNMP-rekenhulp.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
  • Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van persoonlijk herstel? Kijk dan onze animatie hierover als een introductie.
  • Ben je op zoek naar de JUISTE HULP? Kijk dan op de sociale kaart op PsychoseNet (MIND ATLAS).
  • Ben je op zoek naar LOTGENOTENCONTACT BIJ MEDICATIEAFBOUW? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.
Beantwoord door: Jim van Os op 2 oktober 2024

Gerelateerd

Meer over

antidepressiva
duloxetine
halfwaardetijd
Medicatie

Lees ook