Prof. dr. Ralph Kupka is emeritus Hoogleraar Psychiatrie (Bipolaire Stoornissen) bij het Amsterdam UMC / locatie VUmc. Hij is Vice-President of Education van de International Society for Bipolar Disorders (ISBD) en daarnaast bestuurslid van de Alliantie Kwaliteit GGZ (Akwa).
Ik gebruik amisulpride en clozapine.
Twee jaar geleden gebruikte ik alleen clozapine 220 mg, toen ben ik 25 kilo aangekomen. Nu heb ik een medicatie-switch gedaan en neem ik 600 mg amisulpride en 25 mg clozapine. Desondanks kan ik niet afvallen.
Heeft u een advies?
Beste M.,
Gewichtstoename is een vervelende en vaak hardnekkige bijwerking van veel medicatie. De Generieke Module Bijwerkingen (zie: www.ggzstandaarden.nl) adviseert daarover:
“Deskundigen zijn van mening dat bij gewichtstoename door olanzapine overstappen op aripiprazol overwogen kan worden; bij sommigen leidt dit tot enig gewichtsverlies. Wanneer men liever niet voor aripiprazol kiest, kan het gewichtsneutrale antipsychoticum amisulpride, ziprasidon of lurasidon eventueel als alternatief worden overwogen. Bij gewichtstoename door andere antipsychotica zijn deskundigen van mening dat een switch geprobeerd kan worden, hoewel bewijs uit de literatuur ontbreekt.
Deskundigen zijn van mening dat bij hogere doseringen olanzapine of clozapine dosisreductie niet helpt om verdere gewichtstoename te voorkomen.
Overweeg toevoegen van medicatie, zoals metformine. Toevoegen van metformine moet gebeuren in afstemming met een arts die hier ervaring mee heeft.
Indicatie: bij een klinisch relevante gewichtstoename (vast te stellen in overleg met de patiënt; vaak wordt ≥7% aangehouden) wanneer voorgenoemde stappen – leefstijl en evt. switch – onvoldoende succesvol waren.
Bij clozapine: overweeg toevoegen van aripiprazol. Dit kan metabole effecten verminderen.”
Kortom: het begint altijd met zoeken naar alternatieve medicatie (hoewel veel antipsychotica gewichtstoename veroorzaken) en leefstijlmaatregelen (dieet, activiteit). Eventueel kan een medicijn worden toegevoegd om dat te ondersteunen, maar bedenk dat elk nieuw medicijn weer andere bijwerkingen kan geven.
In jouw geval is het de vraag of amisulpride zonder clozapine ook effectief is om je mentale evenwicht te behouden. Dat kan ik natuurlijk niet beoordelen, maar moet je met de arts/psychiater bespreken die de medicatie voorschrijft.
Met vriendelijke groet,
Ralph Kupka
