Kunt u mij het verschil aangeven tussen een randpsychose en een dissociatieve stoornis?
Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Kunt u mij het verschil aangeven tussen een randpsychose en een dissociatieve stoornis?
Beste S,
Zowel randpsychose als dissociatieve stoornis zijn woorden die we gebruiken om bepaalde ervaringen bij mensen te beschrijven die we niet goed begrijpen. Het zijn geen echte ziekte-entiteiten met een duidelijk begin en einde. Iedereen is weer anders!
Dat gezegd hebbende het volgende: met randpsychose wordt in het algemeen bedoeld dat iemand een beetje psychotisch is, maar nog wel redelijk grip heeft op zijn ervaringen en zijn functioneren.
Dissociatie gaat over een veranderde staat van bewustzijn die optreed als iemand compleet overweldigd wordt door een heftige en angstige ervaring. Bijvoorbeeld volkomen ‘van de wereld’ in je auto zitten als je net een ongeluk hebt gehad (zonder verwond te zijn geraakt). Dat heet dissociatie.
Sommige mensen zijn zo getraumatiseerd dat ze regelmatig in zo’n staat van dissociatie terecht komen en daardoor niet meer kunnen functioneren. Dat heet dan een dissociatieve stoornis.
Soms treden er bij dissociatie ook dingen op als stemmen horen of paranoia – die kunnen dan weer randpsychotisch aandoen.
Als je begrijpt wat ik bedoel!