Hoe zit het met afbouwen van stemmingsstabilisatoren zoals Depakine?

Antwoord

Hoi G.,

Goede vraag! wat voor antipsychotica geldt, geldt ook voor stemmingsstabilisatoren zoals depakine: het is een kwestie van de balans opmaken of de voordelen opwegen tegen de nadelen.

Ook kan er nagedacht worden over de dosis: kan de dosis lager?

Of er kan worden nagedacht over de co-medicatie (mensen met bipolaire stoornis krijgen over de jaren vaak een bonte mix van medicaties): kan er een type medicatie wat af?

Wat bij bipolaire stoornis bij de afweging speelt is het volgende:

(i) Hoeveel bewijs is er dat de medicatie inderdaad werkt – vooral in de zin van het voorkomen van nieuwe episoden van depressie, manie of psychose. Als iemand regelmatig episoden heeft terwijl hij braaf de medicatie neemt dan heeft de medicatie blijkbaar weinig effect en heeft doorgaan met die medicatie misschien niet zoveel zin. Als er over de tijd duidelijk bewijs is dat de episoden, door de medicatie, minder frequent of minder ernstig dan heb je een goede reden om door te gaan.

(ii) Hoe destructief zijn de episoden van stemmingsontregeling bij deze persoon? Bij sommige mensen zijn de manische episoden dermate destructief dat alles op alles gezet moet worden om een herhaling te voorkomen. Andere mensen hebben te maken met milde hypomane episoden – dus die hebben meer ruimte om te experimenteren met de medicatie. Hetzelfde geldt voor depressie: bij sommige mensen is de bipolaire depressie zo diep, zo lang aanhoudend en zo erg, dat ze zoiets nooit meer mee willen maken.

(iii) Heel belangrijk: in hoeverre heeft de persoon over de jaren met psychoeducatie, psychotherapie en ervaringsdeskundigheid geleerd om met zelfmanagement voldoende weerbaarheid te ontwikkelen in de zin van goed ritme, goede slaap, lichaamsbeweging, stressmanagement, ‘contra-gedrag’ (zie onze website), en medicatiemanagement (minimale dosis)?

(iv) En verder: hoe zit het met de bijwerkingen? Stemmingsstabilisatoren hebben een lange reeks van bijwerkingen die goed in de gaten moeten worden gehouden. Soms is de impact van de bijwerkingen op de kwaliteit van leven zo hoog, of het risico op ernstige blijvende schade zo groot, dat de persoon moet afbouwen – afhankelijk van de andere factoren die ik hier beschrijf.

(v) Ook: wat denken de naast betrokkenen ervan? Wat is hun impressie van de effectiviteit van de medicatie en wat denken zij dat het beste is? Hun mening is belangrijk, want zij hebben de persoon over de jaren van nabij geobserveerd en hebben vaak veel kennis over de zaak.

Voor de rest gelden dezelfde tips als bij antipsychotica als aangegeven op onze website: medicatie alleen veranderen in een periode van weinig stress, altijd dingen heel langzaam doen, samen met een arts, zelfmonitoring met bv PsyMate om de stemming goed in de gaten te houden, en andere zaken.

Tot slot: mensen met bipolaire stoornis hebben vaak meerdere medicijnen: als men gaat afbouwen cq de dosis veranderen, is het belangrijk om slechts met 1 medicijn tegelijk te experimenteren, anders weet je nooit wat wel en wat niet nut heeft om te blijven nemen cq te veranderen!

Hope this helps, dank voor vraag!

Greetz,

Jim