Prof. dr. Ralph Kupka is emeritus Hoogleraar Psychiatrie (Bipolaire Stoornissen) bij het Amsterdam UMC / locatie VUmc. Hij is Vice-President of Education van de International Society for Bipolar Disorders (ISBD) en daarnaast bestuurslid van de Alliantie Kwaliteit GGZ (Akwa).
Hoe kunnen we voor ziekte-inzicht zorgen bij mama die bipolair (op deze moment nog steeds manisch-psychotisch) is en geen medicatie wil nemen? Gedwongen opname willen wij ten allen koste proberen vermijden.
We zijn erg bezorgd over haar isolement en wat ze allemaal stuk maakt en later zal moeten verwerken.
Beste B,
Gebrek aan inzicht in de eigen situatie is een veelvoorkomend kenmerk van de manische toestand, zeker als deze ernstig c.q. psychotisch is (“met mij is er niets aan de hand, ingrijpen is niet nodig, ik voel me juist heel goed”). Het komt overigens ook voor bij ernstige depressies, maar dan in negatieve zin (“ik ben niet ziek, maar verdoemd, er is niets aan te doen, het komt nooit meer goed”). Dat verdwijnt dus niet met een goed gesprek. Natuurlijk moet je de persoon blijven voorhouden wat er niet goed gaat. Maar je moet uiteindelijk toch de onderliggende oorzaak, dus de manische stemming, behandelen, pas dan keert het inzicht terug.
Medicatie (een antipsychoticum) kan het herstel bespoedigen, maar dan moet het wel worden genomen. Dat is al met al een moeilijke en vaak pijnlijke situatie, die soms niet anders dan met dwang opgelost kan worden. Als het te erg wordt, is een opname toch onvermijdelijk. Het is helaas niet anders. Probeer ondertussen de schade te beperken, maar aarzel niet om tijdig in te (laten) grijpen.
Vriendelijke groet, Ralph Kupka
