Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Op jullie site las ik net over intrusies. Ik schrok daarvan omdat het bij de symptomen van psychose vermeld staat.
Ik ben al 24 jaar ziek en weet zeker dat ik intrusies heb maar ik ben gediagnosticeerd met agressieve dwanggedachten.
Wat is het verschil, en helpen dan pillen voor psychose?
Hey M.,
Dank voor je vraag!
Het lijkt erop dat je je zorgen maakt over de informatie die je hebt gelezen betreffende intrusies, en met name de vermelding van psychose. Het is begrijpelijk dat dit verwarrend en mogelijk verontrustend voor je kan zijn.
Intrusies zijn ongewenste gedachten, beelden of impulsen die plotseling in het bewustzijn opkomen. Ze komen veel voor bij verschillende psychische aandoeningen, waaronder obsessief-compulsieve stoornis (OCD), waarbij ze vaak worden aangeduid als obsessies of dwanggedachten. Deze gedachten zijn vaak verontrustend van aard, maar het belangrijkste onderscheid met psychotische symptomen is dat mensen met intrusies zich meestal bewust zijn dat deze gedachten hun eigen geest voortbrengen en niet overeenkomen met de werkelijkheid.
Psychose, daarentegen, wordt gekenmerkt door een verlies van contact met de shared reality (de ‘werkelijkheid’ die we samen beleven). Dit kan hallucinaties (dingen zien, horen of voelen die er niet zijn) en wanen (sterk geloof in iets dat duidelijk niet waar is of gebaseerd is op onjuiste interpretaties) omvatten. Mensen die psychotisch zijn, hebben vaak moeite om te herkennen dat hun ervaringen of overtuigingen niet op de gedeelde werkelijkheid zijn gebaseerd.
Wat betreft de behandeling: de medicatie die wordt gebruikt voor psychose, zoals antipsychotica, kan heel soms ook worden voorgeschreven voor ernstige intrusies of obsessies, vooral als ze niet goed reageren op de standaardbehandelingen voor OCD, zoals SSRI’s (selectieve serotonine-heropnameremmers) en psychotherapie. Echter, de beslissing om dergelijke medicatie te gebruiken moet zorgvuldig worden overwogen door een psychiater, rekening houdend met de specifieke symptomen en geschiedenis van de individuele persoon.
Geen zorgen dus qua psychose denk ik!
Greetz Jim
