Antwoord
Beste B. dank voor je vraag!
Het is belangrijk om een genuanceerd beeld te hebben van de relatie tussen autismespectrumstoornissen (ASS) en psychose. Onderzoek, zoals dat van Selten et al., laat zien dat er een sterk verband bestaat tussen autismespectrum en het voorkomen van psychoses. Echter, het interpreteren van deze samenhang vereist zorgvuldigheid.
Ten eerste is het waar dat in de context van psychose, comorbiditeiten (het tegelijkertijd voorkomen van twee of meer stoornissen) niet ongebruikelijk zijn. Psychose gaat zeer frequent samen met zo’n beetje elke diagnose in de DSM. Dit betekent echter niet, in het geval van autisme, dat iedereen met een autismespectrumstoornis ook psychosegevoelig is, of andersom. Het betekent eerder dat psychisch lijden veel complexer is dan onze diagnosen (die slechts clusters beschrijven en niet verwijzen naar natuurlijke soorten ziekten) kunnen uitbeelden.
Wat betreft de diagnose van autismespectrumstoornissen: ASS is inderdaad een complex en breed spectrum, en de diagnose ervan is niet altijd eenvoudig of eenduidig. Het is niet een duidelijk begrip en vrijwel elke man heeft autistische trekken als je ze onder een vergrootglas legt. Hoewel er diagnostische hulpmiddelen en criteria bestaan, zoals beschreven in de DSM-5, zijn deze inderdaad vatbaar voor heel veel interpretatie en variatie. Het is, in andere woorden, ook een beetje ‘gebakken lucht’. Het is een complex spectrum en alleen de extremen van het spectrum zijn duidelijk. Alles daartussenin is menselijke variatie.
In de context van iemand met autismespectrum en/of psychose is het essentieel om verder te kijken dan alleen de diagnostische labels. De focus zou moeten liggen op het individu, hun unieke krachten en kwetsbaarheden, en hoe deze hun dagelijks leven beïnvloeden. Het is belangrijk om vragen te stellen zoals:
- Wat zijn de specifieke sterke punten en uitdagingen van je pluszoon in het dagelijks leven?
- Wat zijn zijn levensdoelen en waarden?
- Welke ondersteuning heeft hij nodig om zijn doelen te bereiken?
- Hoe interpreteert hij zijn eigen psychotische ervaringen, en welke betekenis geeft hij hieraan?
- Heeft hij zijn psychosegevoeligheid geïntegreerd in zijn zelfbeeld en leven?
Bovendien kan peer-support van onschatbare waarde zijn. In contact komen met anderen die vergelijkbare ervaringen hebben, zoals door middel van WRAP-cursussen, kan zowel steun bieden als praktische strategieën om om te gaan met uitdagingen.
In plaats van je te concentreren op de diagnose als een statisch label, is het veel effectiever om een holistische benadering te hanteren, waarbij rekening wordt gehouden met de unieke persoonlijkheid, behoeften en levensomstandigheden van je pluszoon. Hierbij is samenwerking met zorgprofessionals essentieel om een passend ondersteuningsplan te ontwikkelen, dat hem helpt zijn potentieel te realiseren en een bevredigend leven te leiden.
Hope this helps!
Greetz Jim
Beantwoord door: Jim van Os op 9 november 2023
