Is iemand met psychose zich bewust dat hij ziek is?

Antwoord

Beste M,

Hele goede vraag, en het antwoord is: de mate waarin iemand tijdens de (wisselende) psychose beseft dat er mogelijk een probleem is, verschilt van persoon tot persoon, en binnen de persoon over de tijd.

Met andere woorden: het is ingewikkeld.

Iemand die stemmen hoort met een positieve boodschap, en dat beschouwt als een spirituele ervaring die hem helpt bij het leven, en die geen impact heeft op het gedrag in de zin van rare dingen doen waar andere aanstoot aan nemen, kun je niet zeggen dat die persoon ‘ziek’ is want er is geen zorgbehoefte.

Als de psychose echter wel gepaard gaat met zorgbehoefte, bijvoorbeeld de persoon lijdt ernstig onder de stemmen of de wanen of chaotisch gedrag, of de psychose maakt dat de persoon in conflict komt met de omgeving vanwege onbegrijpelijk en/of gevaarlijk gedrag, dan kun je wel stellen dat er sprake is van ‘ziek zijn’ in de zin van een zorgbehoefte hebben.

Nu is het zo dat de psychotische beleving door de persoon vaak niet als ‘ ziekte’ wordt geduid, terwijl de omgeving juist wel de neiging heeft dat te doen. De persoon zelf zit midden in de beleving, en gaat er volledig in op: bijvoorbeeld zich achtervolgd voelen, bedreigd voelen, speciale relatie met god hebben, stemmen die opdrachten geven. De persoon wil reageren vanuit de inhoud van deze belevingen en kan het vaak niet relativeren. De omgeving echter ziet dat dit natuurlijk geheel anders, en vindt dat de persoon hulp nodig heeft omdat hij/zij ‘ziek’ is.

Dus wat te doen als de persoon met psychose en de omgeving lijnrecht tegenover elkaar staan?

Op onze website kun je tips vinden wat te doen in zo’n geval.

Bijvoorbeeld deze animatie: https://www.psychosenet.nl/wat-kun-je-doen-voor-iemand-met-psychose/

En deze blog van Russel Cummins over praten met psychose: https://www.psychosenet.nl/praten-over-inhoud-psychose/

Dus: de persoon met psychose en jij hebben vaak zeer verschillende opvattingen over wat speelt – verbinding zoeken is dan belangrijk.

Hope this helps,

Jim