Beste Clara,
Ik ben een man van 20 jaar en meerdere mannelijke familieleden hadden schizofrenie.
Is hierdoor de kans dat ik schizofrenie ontwikkel in mijn leven groter?
Bedankt.
Clara Koek is psycholoog en psychotherapeut, werkzaam bij GGZ-NHN, en tevens ervaringsdeskundig op het gebied van psychosegevoeligheid. Ze schrijft regelmatig blogs voor PsychoseNet.
Beste Clara,
Ik ben een man van 20 jaar en meerdere mannelijke familieleden hadden schizofrenie.
Is hierdoor de kans dat ik schizofrenie ontwikkel in mijn leven groter?
Bedankt.
Beste P.,
Het leek een voor de hand liggende aanname dat erfelijkheid een belangrijke rol zou spelen bij ernstig psychisch lijden zoals psychose, omdat dit in bepaalde families veel meer voorkomt dan in andere families.
Er is in jaren van onderzoek gezocht naar het ‘schizofrenie-gen’ maar dat is niet gevonden. Er is wel gebleken dat er vele genen betrokken zijn bij kwetsbaarheid voor psychose en psychisch lijden in het algemeen. Er zijn duizenden varianten gevonden die allemaal een mini-effect hebben en ieder mens heeft een deel van al deze genetische varianten.
Recent onderzoek laat zien dat genetische factoren slechts een kleine rol spelen bij het ontwikkelen van kwetsbaarheid voor psychose en ander psychisch lijden. Oorzakelijk gezien spelen zaken als jeugdtrauma en sociale frustratie (groot verschil tussen gewenste en ervaren sociale status) een veel grotere rol.
Je kan over dit onderzoek verder lezen:
https://www.psychosenet.nl/nieuws/weinig-erfelijkheid-bij-psychiatrische-ziekten-medisch-contact/
Wat ik nog uit eigen ervaring wil delen is dat toen ik zelf de diagnose ‘schizo-affectieve stoornis’ kreeg in 1985, er nog veel pessimisme en stigma was rond psychose. Ook in mijn familie kwam psychose vaker voor, was een tante levenslang opgenomen, etc. Er was veel schaamte over en er werd nauwelijks over gesproken. Dat was op zichzelf al stressvol en beangstigend. Maar hier gaat het niet over genetica, maar over hoe er in een familie en in de maatschappij werd omgegaan met psychische variatie.
Inmiddels is er gelukkig veel meer genuanceerde en normaliserende kennis beschikbaar over psychische kwetsbaarheid en herstel, en is er ook meer openheid.
Hopelijk heb ik je vraag zo kunnen beantwoorden.
Met hartelijke groet,
Clara Koek