Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Kun je je eigen psychose herkennen en kun je stress bestendig worden?

Vraag

Hallo Jim,

Ik heb een paar vragen.

Is er een studie waarin mensen met psychosegevoeligheid onder zware omstandigheden worden gezet om te kijken hoe ze reageren? Zouden die mensen die ooit een psychose zelfs onder zware omstandigheden niet meer psychotisch kunnen worden? Doordat ze er bijvoorbeeld op een andere manier mee omgaan? De situatie accepteren zoals het is? Heeft het met je mindset te maken of is het een hersenziekte?

Ik kan me voorstellen dat mensen last krijgen van hallucinaties en wanen enzo. Maar als je van jezelf weet dat je kan hallucineren of dingen gaat verzinnen(wanen) dan neem ik aan dat je sceptisch word tegenover je eigen waarneming. Daarom is het fenomeen “drugspsychose” erg vreemd. Mensen zijn bekend met de werking van de drugs en toch kunnen ze na bijvoorbeeld een joint al een volledige psychose krijgen. Terwijl de effecten niet lang genoeg aanhouden om die psychose in leven te houden.

Is het leven alleen al verwarrend genoeg voor mensen met psychosegevoeligheid waardoor ze door de geringste aanleiding psychotisch worden?

Is de psychose latent aanwezig voor mensen die last hebben van psychoses?

Antwoord

Hey M,

Dank voor je vragen, interessante dingen die je aansnijdt!

Inderdaad leren veel mensen over de tijd met de psychose omgaan zodat ze ondanks stress toch geen psychose meer ontwikkelen. Het verschilt wel van persoon tot persoon: sommige mensen met psychosegevoeligheid worden als het ware immuun voor stress, anderen passen hun lifestyle aan stress te vermijden omdat ze wel gevoelig blijven.

Je kunt bestaande psychosegevoeligheid dus compenseren met weerbaarheidsontwikkeling in de vorm van coping, acceptatie, relaties, nieuwe doelen maken, etc. Psychosegevoeligheid is gedeeltelijk biologisch, maar je kunt jezelf beschermen door je psychologisch weerbaar te maken. Er is dus een interactie tussen biologie en psychologie. Het is niet of of, maar en en.

Ja inderdaad, mensen met een psychosegevoeligheid kunnen leren hun gedachten een beetje van een afstand te bekijken zodat ze kunnen opletten dat ze niet psychotisch worden. Dit werkt met name goed in de hele vroege fase van een psychotische episode, als dingen bijvoorbeeld vreemd lijken en het gedrag van mensen op een vreemde manier met jezelf te maken lijkt te hebben.

Toch kan het nog steeds voorkomen, ook al heeft iemand zijn eigen psychosegevoeligheid redelijk leren kennen, dat iemand weer helemaal in de psychose wordt getrokken en er geen besef meer van heeft. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren bij het gebruik van cannabis.

Dus het voorkomen van een psychose door middel van het herkennen van je eigen psychotische gedachten kan vooral in een vroeg stadium en wordt steeds moeilijker als de psychose meer en meer het bewustzijn van de persoon overneemt.

Bij sommige mensen met psychosegevoeligheid ligt de psychose inderdaad altijd latent een beetje onder de oppervlakte – bij andere mensen is de psychose na herstel van een episode niet meer te ontdekken. Dit verschilt van persoon tot persoon.

Beantwoord door: Jim van Os op 15 juli 2017

Gerelateerd

Meer over

Psychosegevoeligheid

Lees ook