Dr. Peter C. Groot is onderzoeker en ervaringsdeskundige bij User Research Center NL, UMC Utrecht. Hij is deskundige medicatie afbouw en taperingstrips. Taperingstrips (ook wel: afbouwmedicatie) maken veilige afbouw praktisch mogelijk van medicijnen die bij te snel stoppen problemen kunnen veroorzaken.
Ik heb paroxetine afgebouwd van 20 naar 10 mg. Ik heb daar 6 weken over gedaan. Ik had halverwege even last van onttrekkingsverschijnselen, zoals prikkelbaarheid en schokjes in mijn hersenen. Nu heb ik nergens meer last van. Wel wil ik een paar maanden op 10 mg blijven vanwege werk in het buitenland.
Nu las ik op een zelfhulpsite dat er toch nog na drie maanden heftige onttrekkingsverschijnselen op kunnen treden. Wat is uw mening daarover?
Beste M.,
Het komt voor dat mensen die paroxetine goed hebben kunnen afbouwen pas later last krijgen van onttrekkingsverschijnselen. Daarom is het belangrijk dat je nadat je helemaal gestopt bent nog een tijdje goed op blijft letten. Hoe we late onttrekkingsklachten moeten verklaren weten we niet heel goed. Dat zal te maken hebben met de manier waarop ons lichaam gewend raakt aan medicatie die we langdurig gebruiken. De veranderingen die dat in ons lichaam met zich meebrengen lijken bij sommige mensen veel meer tijd nodig te hebben om dit weer terug te draaien dan bij andere mensen.
Of zulke late onttrekkingsklachten bij jou ook kunnen optreden als jij langere tijd op 10 mg blijft kan ik niet met zekerheid zeggen. Ik verwacht dat die kans heel klein is en ik zie niet in wat er voor jou tegen is om een paar maanden op die 10 mg te blijven. Of dat voor jou ook nodig is voordat je verder gaat met afbouwen kun je niet weten. Maar ik denk niet dat een paar maanden op 10 mg blijven, als je daarvoor zelf kiest, jou schade zal berokkenen. Ik zou me hierover daarom ook geen zorgen maken.
Ik raad je wel aan om tijdens het stabiliseren op te blijven letten hoe dat voor jou gaat. Hoe je dan over een tijd(je) zo goed mogelijk verder kunt gaan met afbouwen kun je nalezen in de algemene uitleg over hoe je verantwoord kunt afbouwen onder dit antwoord. Als je dat doet dan begrijp je hopelijk nog een beetje beter wat er bij het afbouwen voor jou belangrijk is.
Laat je behandelaar dit antwoord ook lezen, dan hoop ik dat het jullie allebei zal helpen om jou zo goed mogelijk en zonder problemen te laten afbouwen waarbij je hoop kunt putten uit het feit dat het afbouwen van 20 naar 10 mg voor jou al goed is gegaan.
Met vriendelijke groet,
Peter
ALGEMENE UITLEG OVER VERANTWOORD AFBOUWEN IN DE PRAKTIJK
Als je medicatie gebruikt raakt je lichaam daaraan gewend. Over wat er dan in je lichaam allemaal kan gebeuren is best veel bekend maar nog lang niet genoeg om te kunnen voorspellen of en wanneer en hoe snel iemand onttrekkingsklachten zal krijgen, hoelang die dan zullen duren en hoe erg die dan zullen zijn.
Omdat je niet van tevoren precies kunt weten of de snelheid waarmee je gaat afbouwen voor jou goed is, moet je tijdens het afbouwen proberen om iedere dag bij te houden hoe goed dat voor jou gaat. Zolang het goed gaat kun je verder gaan met afbouwen volgens het schema dat was gekozen. Als je merkt dat je tijdens het afbouwen (onttrekkings)klachten begint te krijgen, dan is dat een teken dat het afbouwen voor jou te snel begint te gaan.
Wat je dan NIET moet doen is zomaar verder gaan met het verlagen van de dosis, omdat onttrekkingsklachten dan nog erger zullen worden. En dat wil je niet. Wat je WEL moet doen is contact opnemen met je behandelaar en bespreken of je bijvoorbeeld een tijdje op dezelfde dosis gaat blijven. We noemen dat stabiliseren. Stabiliseren doe je om je lichaam de tijd te geven om te wennen aan de dosis waarop je zat toen je klachten begon te krijgen. Onttrekkingsverschijnselen zullen hierdoor verminderen en hopelijk weer helemaal verdwijnen. Dat kan heel snel gaan. Als dat gebeurd is, dan kun je daarna als je je weer goed en sterk genoeg voelt verder gaan met afbouwen. Alleen moet je dat dan langzamer doen dan je eerder deed.
Als je op deze manier met je behandelaar goed kunt samenwerken dan heb je de minste kans op problemen en de grootste kans dat het afbouwen zal lukken. Als je daarvoor meer tijd nodig hebt, dan moet je die tijd ook nemen.
De beste manier om geleidelijk en verantwoord af te bouwen zoals hierboven bedoeld is, is om de dosis in een aantal kleine stapjes te verlagen waarbij ervoor gezorgd wordt dat die stapjes naar het einde toe steeds kleiner worden. In technische termen noemen we dat hyperbolisch afbouwen. Je kunt dit vergelijken met de manier waarop een kind van een glijbaan afgaat. In het begin gaat dat sneller maar door de curve van de glijbaan gaat dat naar het einde toe steeds langzamer. Dat zorgt ervoor dat het kind, ook al gaat dat in het begin heel snel, aan het eind toch zonder schok en heel gelukkig tot stilstand kan komen. Bij afbouwen probeer je hetzelfde te bereiken. Waarbij je jezelf kunt helpen door tijdens het afbouwen goed op te letten hoe dat voor jou gaat zodat het afbouwschema op tijd kan worden aangepast als je merkt dat het voor jou te snel begint te gaan (dat wil zeggen als je door het afbouwen klachten krijgt).
Bij afbouwmedicatie zit altijd een zelfmonitoringformulier dat je één keer per dag moet invullen. Dat is niet moeilijk en het kost je niet veel tijd. Als je dat iedere dag doet dan kun je veel beter zien hoe het afbouwen voor jou gaat, en als je het ingevulde formulier aan je behandelaar laat zien dan kan hij of zij dat ook zien. Dat helpt jullie om samen goede beslissingen over jouw afbouw te nemen.
