Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Hoe kan ik mijn leven leefbaar maken?

Vraag

Ik heb al een tijdlang therapie en ben sinds drie jaar onder behandeling bij een FACT- team.

Sinds een jaar weet ik dat ik autisme heb. Hiernaast ben ik ook bekend met PTSS, psychosegevoeligheid en stemmingsklachten. Ik heb al veel traumabehandeling gehad. De psychotische klachten zijn onder controle met medicatie. Voor traumaklachten wordt steeds EMDR of intensieve traumabehandeling aangeraden. Ik heb moeite om hulpverleners te vertrouwen vanwege een traumatische ervaring jaren geleden.

De eindeloze therapieën hebben mij moe gemaakt. Vaak krijg ik te horen dat het complex is. Ik heb inmiddels een huis en werk en heb de beschermde woonvorm achter me gelaten. Maar de angstklachten blijven in alles spelen.

Wat zou nog een goede behandeling kunnen zijn?

Eigenlijk zoek ik een manier van leven die bij me past, ook al word ik dan niet klachtenvrij.

Kortom: hoe kan ik mijn leven leefbaar maken?

Antwoord

Hey A.,

Dank voor vraag! Wat je vertelt, raakt echt een gevoelige snaar. Het klinkt alsof je al een lange weg hebt afgelegd, vol met therapieën en behandelingen, en dat je nu op een punt bent aangekomen waar je gewoon wilt weten hoe je verder kunt gaan met je leven, zonder steeds weer door dezelfde mal van behandelingen gehaald te worden. Je hebt al zoveel gedaan, zoveel doorstaan, en het is begrijpelijk dat je nu een manier zoekt om je leven op een manier te leven die bij jou past, zonder dat constante gevoel dat er nog iets “gerepareerd” moet worden.

Je benoemt heel treffend dat EMDR en andere intensieve behandelingen niet altijd het antwoord zijn, zeker niet als je daar al zoveel van hebt gehad en merkt dat ze je soms meer uitputten dan helpen. Dat is heel valide. Het lijkt erop dat wat je nu nodig hebt, geen nieuwe behandelingsmethode is, maar een manier om je leven in te richten die voor jou werkbaar en leefbaar is.

Wat misschien een verschil kan maken, is te kijken naar vormen van traumabehandeling die niet gebaseerd zijn op exposure, maar die juist via een andere route werken—meer lichaamsgericht en gericht op het herstellen van je zenuwstelsel. Denk hierbij aan methoden zoals psychomotorische therapie (PMT), somatic experiencing, mindfulness, of zelfs diergeleide therapie. Deze methoden focussen niet op het herbeleven van het trauma, maar op het kalmeren van je lichaam en geest, het versterken van je veerkracht en het opnieuw in balans brengen van je zenuwstelsel.

In dit kader kan het ook nuttig zijn om naar de polyvagaaltheorie te kijken. Deze theorie, ontwikkeld door Stephen Porges, gaat over hoe ons zenuwstelsel reageert op stress en trauma. Het beschrijft hoe we in een staat van veiligheid en verbinding kunnen komen door ons autonome zenuwstelsel te reguleren, met name door de nervus vagus. Wanneer dit deel van ons zenuwstelsel in balans is, kunnen we beter omgaan met stress, angst en de gevolgen van trauma. Lichaamsgerichte therapieën zoals de eerder genoemde kunnen helpen om dit deel van je zenuwstelsel te kalmeren en versterken, zonder dat je direct in de pijnlijke herinneringen hoeft te duiken.

Misschien gaat het nu minder om nog meer therapieën in de traditionele zin, en meer om het creëren van een dagelijkse structuur en een manier van leven die je gemoedsrust geeft. Dit kan betekenen dat je leert om beter naar jezelf te luisteren, om je grenzen te respecteren en om die rustmomenten in te bouwen die je nodig hebt om overeind te blijven. Het kan ook betekenen dat je jezelf toestaat om niet altijd op zoek te zijn naar verbetering, maar soms gewoon tevreden te zijn met hoe dingen nu zijn – hoe imperfect ook.

Het zou kunnen helpen om te focussen op zelfzorg, mindfulness, en misschien activiteiten die je plezier geven en je verbinden met jezelf en anderen, zonder de druk van altijd maar “beter” moeten worden. Misschien zijn er ook manieren om je angst en stress te managen die meer gericht zijn op het hier-en-nu, zoals ademhalingstechnieken, meditatie, of zachte lichaamsbeweging zoals yoga.

Je zoekt geen wondermiddel, maar een manier om je leven te leven op jouw voorwaarden. Dat is niet altijd makkelijk, maar het is wel een heel valide streven. Ga op zoek naar die momenten van rust, van vreugde, en van verbinding met jezelf, en gun jezelf de ruimte om niet altijd bezig te zijn met therapie, maar om gewoon te zijn.

Gebruik ook onze chat als je wil!

Greetz Jim

Beantwoord door: Jim van Os op 15 augustus 2024

Gerelateerd

Meer over

Behandeling
polyvagaaltheorie
Trauma

Lees ook