Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Hoe kan lithium ‘weten’ wat normaal is voor mij?

Vraag

Als lithium werkt op de neurotransmitters in de hersenen, hoe kan het dan weten wat normaal is voor mij? Als er geen sprake meer is van een manie of depressie wat doet het dan?

Hoe kan lithium beter weten wat voor mij goed is dan ikzelf?

Antwoord

Beste K.,

Dank voor je mooie vraag!

Lithium is een intrigerend medicijn vanwege zijn unieke werking en het feit dat het al tientallen jaren wordt gebruikt voor de behandeling van bipolaire stoornis, ondanks dat het exacte mechanisme van zijn werking niet volledig wordt begrepen. Hier is een overzicht van wat we wel denken te weten over de werking van lithium:

Neurotransmitters. Lithium beïnvloedt verschillende neurotransmittersystemen, waaronder serotonine, dopamine en glutamaat. Het verandert de afgifte en heropname van deze neurotransmitters, maar het werkt niet op dezelfde directe manier als veel andere psychotrope medicijnen. Bijvoorbeeld, terwijl bepaalde antidepressiva direct werken om de heropname van serotonine te blokkeren, heeft lithium een meer complexe interactie met deze systemen.

Signaaltransductie. Een van de bekendste effecten van lithium is op de signaaltransductie binnen neuronen. Het heeft invloed op verschillende second messengers, die helpen bij het doorgeven van signalen binnen een neuron nadat een neurotransmitter aan een receptor bindt.

Neuroprotectie en neuroplasticiteit. Er zijn aanwijzingen dat lithium neuroprotectieve eigenschappen heeft en de groei en connectiviteit van neuronen kan bevorderen.

GABA. Er is enig bewijs dat lithium de activiteit van het GABA-systeem kan beïnvloeden, een belangrijke remmende neurotransmitter, maar de exacte relatie is complex en niet volledig begrepen.

Dus heel wat – en heel ingewikkeld!

Wat betreft je vraag over hoe lithium ‘weet’ wat normaal is: lithium werkt niet door een norm te ‘herkennen’ of te ‘weten’. In plaats daarvan beïnvloedt het bepaalde processen in de hersenen die, bij de juiste dosering, de symptomen van manie en depressie kunnen verminderen bij veel mensen met een bipolaire stoornis.

Het doel van lithiumtherapie (en andere behandelingen voor psychische aandoeningen) is niet per se om een absolute ‘norm’ te bereiken, maar eerder om symptomen te verminderen, functioneren te verbeteren en de kwaliteit van leven te verhogen. Het is een instrument, net als andere medicijnen, en het werkt niet voor iedereen op dezelfde manier.

Je vraag suggereert een dieper, filosofisch punt over autonomie, welzijn en medische behandeling. En terecht – is ook belangrijk denk ik! Terwijl medicijnen als lithium kunnen helpen bij het beheersen van symptomen, is het belangrijk dat behandelingsbeslissingen worden genomen in samenwerking met zorgverleners en dat ze in overeenstemming zijn met de waarden, doelen en voorkeuren van jij als cliënt/patiënt.

Hope this helps!!

Jim

Beantwoord door: Jim van Os op 2 november 2023

Gerelateerd

Meer over

Bipolariteit, manie, hypomanie
Lithium
Medicatie

Lees ook