Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Beste Jim,
Ik ben nu al vijf jaar depressief en begin aan euthanasie te denken, ik kan echt niet meer…
Twee weken geleden ben ik begonnen met lurasidon. Heb jij ervaring met dit medicijn?
Heb je verder nog tips voor wat ik kan doen, zodat deze lijdensweg ophoudt?
Bedankt!
Beste R.,
Dank dat je dit deelt. Wat je schrijft raakt me. Vijf jaar depressie, en nu zelfs denken aan euthanasie… dat zegt iets over hoe ongelooflijk zwaar dit voor je is. En dat je het al zo lang volhoudt, ondanks alles. Dat is iets groots, ook al voelt het nu misschien helemaal niet zo.
Je bent net begonnen met lurasidon, en dat is wel een interessante, want het is een relatief nieuw antipsychoticum dat bij bipolaire stemmingsgevoeligheid soms wordt ingezet om stemming te stabiliseren. Het werkt iets anders dan bijvoorbeeld Haldol, omdat het ook wat invloed kan hebben op depressieve symptomen. Maar twee weken is nog echt heel vroeg. Dit soort middelen hebben vaak weken (soms maanden) nodig voordat je echt weet of het iets doet. En dan heb je nog dat ingewikkelde spel tussen bijwerkingen en werking, en of je überhaupt het gevoel hebt dat je door medicatie verder komt. Want ja, medicatie alleen is nooit dé oplossing, het kan een steuntje zijn, maar je moet er altijd iets naast zetten.
En dat “iets” – dat is nou net de grote vraag hè? Want je zegt dat je niet meer kunt. En toch zoek je contact. Je schrijft een bericht, stelt een vraag. Dat betekent dat er ergens in jou nog een klein beetje hoop of nieuwsgierigheid zit. Misschien niet groot, misschien niet helder zichtbaar, maar het is er. Dat is het stukje waar we iets mee kunnen.
Euthanasiegedachten zijn in zware depressies niet gek, maar het is wel alsof je brein in een tunnelvisie zit. Alles is zwart, en het voelt alsof er geen enkele uitweg is. Dat is een kenmerk van depressie. Het brein draait vast in een soort “ik kom hier nooit uit”-loop. Maar feit is: de meeste mensen die uit zo’n diepe depressie komen, zeggen achteraf dat ze dachten dat het nooit zou veranderen, maar dat dat toch gebeurde. Niet omdat het van de ene op de andere dag beter werd, maar omdat er ergens iets kantelde. Soms heel subtiel, soms na een klein sprankje beweging in de juiste richting.
Dus de vraag is: wat zou een klein experiment kunnen zijn om te kijken of er toch ergens een kiertje licht in dat brein te krijgen is? Iets fysieks misschien? Lichaamsgerichte therapie, wandelen, zelfs een koude douche kan soms een klein schokje geven aan dat vastgelopen systeem. Een ervaringsdeskundige die je helpt een ander perspectief te krijgen? Misschien exposure, om het gevecht met de somberheid even iets minder actief te voeren?
En over die medicatie: je gebruikt ook Depakine en Haldol. Nu, Depakine is een stemmingsstabilisator en werkt bij bipolaire gevoeligheid vooral tegen de pieken. Maar het kan bij sommige mensen juist ook diepte in de depressie veroorzaken, zeker in combinatie met Haldol, dat ook een soort emotionele “afvlakking” kan geven. Zou dat het kunnen zijn? Soms is het interessant om niet alleen te denken aan “wat kan erbij?”, maar ook aan “wat zou minder kunnen?” Of het nu gaat om medicatie of het leven zelf – soms is de vraag niet of er nog een extra pil of extra behandeling bij moet, maar of er iets is dat te veel drukt op jouw systeem. Dit zou je kunnen bespreken met je behandelaar. Misschien heel voorzichtig iets aanpassen, of kijken hoe je medicatie optimaal afgestemd kan worden op jou, en niet alleen op “het protocol”.
Ik weet dat alles nu voelt alsof het nooit meer anders wordt. Maar het enige wat je nu hoeft te doen, is níet de grote vraag van het leven oplossen. Gewoon vandaag doorkomen. En dan morgen weer. En ergens, misschien op een moment dat je het niet verwacht, komt dat kiertje licht. Want dat is hoe depressie ook werkt: het bedriegt je. Het fluistert je in dat het nooit meer verandert, terwijl het in werkelijkheid altijd in beweging is.
Hope this helps, en kijk ook vooral bij de informatie hieronder. En als je erover wil praten, kan dat ook met lotgenoten of via de chat op PsychoseNet.
Greetz Jim
NB Bespreek verandering van medicatie altijd eerst met je voorschrijvende arts, ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van mijn adviezen. Bedenk je dat mijn adviezen altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Ik heb je immers niet persoonlijk onderzocht.
EMPOWER JEZELF MET BETERE KENNIS DAN DE TRADITIONELE GGZ VIA DEZE LAAGDREMPELIGE BRONNEN:
