Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Prof. dr. Ralph Kupka is emeritus Hoogleraar Psychiatrie (Bipolaire Stoornissen) bij het Amsterdam UMC / locatie VUmc. Hij is Vice-President of Education van de International Society for Bipolar Disorders (ISBD) en daarnaast bestuurslid van de Alliantie Kwaliteit GGZ (Akwa).

Manie zonder inzicht en behandeling: hoe verder?

Vraag

Ik weet niet hoe ik mijn man bij de dokter kan krijgen.

Mijn man heeft (volgens mij en volgens Emergis) waarschijnlijk een bipolaire stoornis.
Hij heeft al 30 jaar lang jaarlijks wel een paar slechte weken. De laatste 5 jaar wordt het steeds erger. We slapen inmiddels apart want hij maakt me ’s nachts steeds wakker.

Vorig jaar heftig manisch gedrag gehad en behoorlijk ‘uit de bocht gevlogen op alle bekende terreinen’ en daarna kreeg hij een psychose. Toen heb ik ’s nachts de huisarts gebeld. Die kwam en heeft hem een injectie en pillen gegeven. Ik (we) hebben heel erg aangedrongen dat hij medicatie en therapie zou gaan nemen. Met medicatie is hij 2 weken na de psychose gestopt en therapie zijn we 4x samen geweest. Daarna moest hij alleen komen. Hij zei over dit bezoek: Ik was bij ‘een vervelende vent’ ik ga er niet meer heen.

Hij zat toen inmiddels weer in een periode dat hij de hele wereld aankon, voelde zich geweldig! Deze stemming slaat regelmatig om, dan wordt hij heel boos over ‘niets’ . Degene die dan in zijn buurt is, is dan zijn slachtoffer. Vorige week nog in een winkel, hij wordt plots boos als een klant even treuzelt.

Deze mevrouw vraagt hem: waarom doet u zo boos tegen me? ’s Avonds vraag ik aan mijn man: wat deed dat nu met je? Dat die mevrouw zelf aan je vroeg waarom je zo lelijk deed? Zo doe je ook vaak tegen mij, tegen onze kinderen en vrienden…. Wij maken ons allemaal zorgen om je: Ga alstublieft hierover met de dokter praten!

Zijn antwoord: jij moet zelf maar naar de dokter gaan en therapie volgen, ik voel me zo uitstekend! Ik bezit inmiddels zijn bankpas en ik moet ‘als een politie’ waken over zijn gedrag. De huisarts zegt dat hij alleen kan helpen als mijn man dat zelf wil…

Hoe moet ik verder?

Antwoord

Beste P.,

Uit de beschrijving die je geeft van het periodieke gedrag van je man, en het feit dat de bipolaire stoornis in zijn familie voorkomt (zijn twee zussen en jullie dochter), is het waarschijnlijk dat ook hij lijdt aan een bipolaire stemmingsstoornis met herhaalde manische episoden die worden gevolgd door een depressie.

Ik schrijf dat onder het voorbehoud dat ik hem natuurlijk niet ken, maar ik begrijp dat de psychiaters die hem gesproken hebben ook die diagnose hebben overwogen. Wat jij schrijft over jullie situatie komt helaas vaak voor, en ik heb het in mijn praktijk steeds weer bij de hand.

Hoewel het probleem eigenlijk steeds hetzelfde is, is het vinden van een oplossing maatwerk en hangt erg af van de persoonlijke situatie. Tijdens een manie hebben veel mensen geen inzicht in hun ziekelijke toestand en zijn dus niet voor rede vatbaar. Gebrek aan ziekte-inzicht is een symptoom van de manie, waardoor die vaak zo moeilijk behandelbaar is en tot veel onenigheid leidt.

Je hebt kennelijk al veel geprobeerd, maar je man nog niet kunnen overtuigen van de noodzaak tot behandeling. Tijdens de manische episode is een redelijk gesprek vaak kansloos. Soms kan dat wel tijdens de depressieve fase die op de manie volgt, of in de meer rustige tijd nadien.

Misschien kan iemand die wat minder dichtbij staat, zoals een goede vriend, of de huisarts, in die periode eens met hem praten. Ik weet niet hoe het met zijn zussen is, hebben die meer inzicht en misschien daardoor meer invloed op je man? Of jullie dochter?

Is er al eens een wat breder familiegesprek overwogen om ervaringen en inzichten uit te wisselen? Soms moet het echter eerst uit de hand lopen voordat ingegrepen kan worden, dat is altijd weer een nare en verdrietige toestand maar soms onvermijdelijk.

Ik begrijp je gevoel van machteloosheid, de situatie die je beschrijft komt vaak voor. Ben je al lid van de Vereniging voor Manisch-Depressieven en Betrokkenen, de VMDB? Die organiseert speciale bijeenkomsten voor mensen zoals jij die geconfronteerd worden met een partner, kind of familielid met een bipolaire stoornis. Daar worden ervaringen uitgewisseld over hoe hiermee om te gaan.

Het kan behulpzaam zijn, en ergens ook een troost om te merken dat anderen hetzelfde meemaken. Ik heb geen ‘gouden tip’, soms moeten er een paar manieën en depressies voorbijgaan tot er meer inzicht in dat patroon komt en ‘het kwartje valt’, en hoop voor jou en je gezin dat jullie dichter bij een oplossing zullen komen.

Vriendelijke groet, Ralph Kupka

Beantwoord door: Ralph Kupka op 29 april 2018

Gerelateerd

Meer over

Bipolariteit, manie, hypomanie
manie
Psychosegevoeligheid

Lees ook