Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Machteld Marcelis is psychiater en hoogleraar Transdiagnostiek in de Psychiatrie, bij de Vakgroep Psychiatrie & Neuropsychologie van de Universiteit Maastricht. Tevens is zij werkzaam bij GGzE.

Zijn MAO-remmers effectief bij dwangklachten en depressie?

Vraag

Ik slik 100 mg clomipramine per dag wegens dwanggedachten. Daarnaast slik ik 15 mg aripiprazol. Deze medicijnen helpen mij onvoldoende.

Zou het een optie zijn om een ander antipsychoticum te slikken dat beter helpt bij dwanggedachten? Mijn dwanggedachten hebben betrekking op fouten die ik meer dan 10 jaar geleden heb gemaakt op mijn werk.

Naast dwanggedachten heb ik ook depressieve klachten. Ik vroeg mij af of MAO-remmers ook effectief kunnen zijn bij dwangklachten in combinatie met depressieve klachten. Mijn behandelaar twijfelt nog over het voorschrijven van MAO-remmers.

Antwoord

Beste T.,

Begrijpelijk dat je op zoek bent naar behandelingen voor de dwanggedachten en depressieve klachten die je ervaart en de omstandigheden uit het verleden die daarmee samenhangen. Ik zal er in het algemeen wat informatie over geven.

Medicamenteuze behandeling
Bij de medicamenteuze behandeling voor dwanggevoeligheid kunnen antipsychotica (zoals aripiprazol) soms een rol hebben als aanvulling op de behandeling met een SSRI of met een tricyclisch antidepressivum (TCA, zoals clomipramine). Dit wordt dan met name gedaan als de dwang ernstig is en niet goed reageert op een behandeling met een SSRI of TCA. Daarbij is het wel belangrijk, voordat er een middel wordt toegevoegd, dat er goed gekeken wordt of de dosis van het eerste middel (in jouw geval clomipramine) optimaal is. Want als je met één middel kan uitkomen heeft dat natuurlijk de voorkeur boven behandeling met twee medicijnen.
Er is dus inderdaad enig bewijs dat toevoeging van antipsychotica zoals aripirazol, risperidon of quetiapine, zinvol zou kunnen zijn bij mensen met ernstige dwangklachten die onvoldoende reageren op een adequate dosis van de SSRI of TCA.

MAO-remmers worden minder vaak voorgeschreven voor dwang, omdat er minder bewijs is voor de effectiviteit daarvan. In sommige situaties kan dit overwogen worden, maar er zitten wel allerlei nadelen aan het gebruik van MAO-remmers, met name qua bijwerkingen en het volgen van een strikt dieet ter voorkoming van sterke bloeddrukstijgingen.

Niet-medicamenteuze behandelingen
Je kunt ook denken aan een andere insteek voor de behandeling van de dwanggevoeligheid. De reguliere behandeling is cognitieve gedragstherapie (veranderen van overtuigingen die leiden tot dwanggedachten) en exposure met responspreventie (als er ook dwanghandelingen zijn die je wilt afleren). Dit wordt vaak ook in combinatie met een adequate dosering clomipramine of een SSRI aangeboden. Wellicht is je dat bekend en heb je dat al geprobeerd. Zo niet, dan zou je het volgen van een psychotherapie gericht op dwang en/of depressie met je behandelaar kunnen bespreken.

Ook andere psychologische behandelingen kunnen overwogen worden, die meer gericht zijn op hoe je je verhoudt tot je eigen belevingswereld met een bepaalde acceptatie. Dat kan bijvoorbeeld via Acceptance and Commitment Therapy. Je leert dan de mentale flexibiliteit te vergroten en de relatie met je gedachten en emoties aan te passen, waardoor (meer) ruimte gecreëerd kan worden voor andere gedachten en gevoelens.

Als een aanvullende therapie kan je nog denken aan een meer lichaamsgerichte behandelinsteek. Stress en trauma kan namelijk in je lichaam gaan zitten en kan invloed hebben op het ontstaan en voortduren van psychische klachten als dwang en depressie. Via yoga, sensorimotorische therapie, lichaamsgerichte mindfulness kan je leren de spanning los te laten en kunnen de psychische klachten verminderen.

Wellicht heb je hier wat aan en kan je de verschillende opties bespreken met je behandelaar. Door verschillende behandelopties te proberen, bereik je soms het meeste. Er is vaak niet één route, maar meerdere routes die elkaar kunnen aanvullen.

Succes!

Machteld

Beantwoord door: Machteld Marcelis op 5 juni 2024

Gerelateerd

Meer over

Angst en Dwang
depressie
Depressie

Lees ook