Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Ik verlang naar een medicatievrij bestaan; zou dit mogelijk zijn?

Vraag

Dag Jim,

Vanwege een foutje van de apotheker kon ik één avond mijn amisulpride niet innemen. Ik sliep die nacht heel goed en was veel kalmer dan met medicatie.

Alhoewel ik de laatste drie jaar veel meer naar mijn gevoel leef, meer durf en (realistischere) doelen stel die meer bij mijn persoon liggen dan bij een algemeen beeld van succesvol-zijn, ervaarde ik dat gisteren nog veel meer en bijna volledig. In één dag tijd stippelde ik een heel nieuwe toekomst uit waar ik mezelf nu, een dag later met medicatie, goed aan probeer te herinneren. Het was zo’n fijn gevoel. Maar heel eerlijk? Die pure intensiteit mist alweer.

Sinds ik een dagje medicatievrij was kan ik nergens anders meer aan denken dan een medicatievrij bestaan. Zeker omdat ik mijn leefomgeving radicaal heb aangepast (van begeleid naar zelfstandig) geloof ik er nog heiliger in dat er dit keer kans van slagen is.

Voor nu zou ik ontzettend gefrustreerd zijn als ‘de wereld’ (mijn omgeving) nooit zou weten en zien hoe ik echt denk, praat en leef als de volwassen man die ik ben geworden. Ik gun mezelf een leven als mezelf, en niet als een product van amisulpride en dus een variant van mezelf.

Heb ik goed begrepen dat cold turkey stoppen echt een heel slecht idee is? Ik weet zeker dat ik namelijk de symptomen aan voel komen en tijdig in kan grijpen.

Dank je wel voor je antwoord.

Antwoord

Beste D.,

Je omschrijft iets wat zó herkenbaar is voor veel mensen: dat moment van helderheid zonder medicatie, dat voelt als een soort sluier die wordt opgelicht. En dan komt die frustratie – want ineens weet je hoe het óók kan voelen, en het idee dat dat niet altijd bereikbaar is, knaagt. Geen klein beetje ook.

Je bent dus niet zomaar boos op de medicatie, maar meer op het feit dat je het gevoel hebt dat je nooit helemaal ‘vrij’ bent. Dat je altijd een soort aangepaste versie van jezelf bent, waarin de randen een beetje gladgestreken worden. En dat maakt het idee van een medicatievrij bestaan verleidelijk, bijna onvermijdelijk in je gedachten.

En ik snap dat. Want jij hebt in de afgelopen jaren zelf gigantische stappen gezet: van begeleid wonen naar zelfstandig, meer naar je gevoel leven, doelen stellen die bij jou passen in plaats van bij een of ander standaard succesplaatje. Dat laat al zien dat jij niet iemand bent die stilzit en het maar over zich heen laat komen. Dus die wens om ook de regie te nemen over je medicatie, dat past daar helemaal in.

Cold turkey stoppen is inderdaad echt een slecht idee. Psychosegevoeligheid is geen lineair proces – het is niet zo dat als je je goed voelt, dat betekent dat de kwetsbaarheid weg is. De reden dat stoppen vaak misgaat, is niet omdat iemand het ‘niet aankan’, maar omdat het brein zich heeft aangepast aan de medicatie. Dat maakt dat er soms een soort rebound-effect optreedt: onrust, slapeloosheid, misschien zelfs weer symptomen die je allang achter je dacht te hebben gelaten.

Daarom wordt bij ons altijd aangeraden om het héél langzaam aan te pakken. Dat betekent bijvoorbeeld eerst stabiliseren op de laagst mogelijke dosis waarop je je goed voelt. Daarna in minuscule stapjes afbouwen, misschien met vloeibare formuleringen of taperingstrips (waarbij je helaas even moet checken of je verzekering dat vergoedt).

Maar er is nog iets. Je hebt het over dat gevoel dat ‘de wereld’ nooit echt weet wie jij bent zonder medicatie. En dat raakt me. Want misschien ligt daar wel de diepste pijn: het idee dat je niet helemaal gezien wordt in je volle intensiteit. Dat is geen makkelijke worsteling. En de vraag is: kan je leren omgaan met dat gevoel zonder dat het je kapotmaakt? Dat is misschien nog wel belangrijker dan de medicatievraag zelf.

Het kan helpen om hier met ervaringsdeskundigen over te praten. Mensen die hetzelfde hebben doorgemaakt en die misschien net dat ene perspectief kunnen geven waar je zelf nog niet aan had gedacht.

Tot slot: die frustratie mag er zijn. Dat betekent niet dat je het verkeerd doet. Misschien hoeft het niet meteen een strijd te zijn tussen ‘ik met medicatie’ en ‘ik zonder medicatie’. Misschien kun je kijken of je een manier vindt om je meer jezelf te voelen, ongeacht de medicatie.

Hope this helps en kijk vooral bij de info hieronder, want er is nog veel meer over te zeggen, kijken en lezen. En als je meer intensief contact wil, ga dan naar onze chat.

Greetz Jim

NB Bespreek verandering van medicatie altijd eerst met je voorschrijvende arts, ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van mijn adviezen. Bedenk je dat mijn adviezen altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Ik heb je immers niet persoonlijk onderzocht.

EMPOWER JEZELF MET BETERE KENNIS DAN DE TRADITIONELE GGZ VIA DEZE LAAGDREMPELIGE BRONNEN:

  • Wil je met iemand chatten? Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
  • Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet? Kijk hier voor informatie.
  • Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen? Kijk dan naar ons WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN, gemaakt door het UMC Utrecht en het User Research Centre, over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deze webinar is te zien op YouTube in twee delen: Deel 1 en Deel 2. In dit webinar wordt uitleg gegeven over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deel 1 is vooral voor afbouwers; deel 2 vooral voor voorschrijvers. Beide delen duren ongeveer 40 minuten. Er is een inhoudsopgave die kan worden gebruikt om snel bepaalde delen van de uitleg te vinden of terug te kijken. Om de inhoudsopgave te zien moet het webinar vanuit YouTube worden bekeken en moet de beschrijving die YouTube geeft worden uitgeklapt. Met behulp van de instellingen in YouTube kan het webinar ook met (automatisch gegenereerde) ondertiteling worden bekeken.
  • Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan mijn mini-college.
  • Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan mijn mini-college hierover.
  • Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is “in je hoofd”, wat is het dan wel? Als je dat wil weten, kijk dan mijn mini-college: WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan?
  • Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
  • Wil je een PERSOONLIJK ADVIES BIJ HET KIEZEN VAN EEN AFBOUWSCHEMA? Behandelaars kunnen bij de Regenboog Apotheek een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt.
  • Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik hiertoe de KNMP-rekenhulp.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
  • Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van persoonlijk herstel? Kijk dan onze animatie hierover als een introductie.
  • Ben je op zoek naar de JUISTE HULP? Kijk dan op de sociale kaart op PsychoseNet (MIND ATLAS).
  • Ben je op zoek naar LOTGENOTENCONTACT BIJ MEDICATIEAFBOUW? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.
  • Ben je op zoek naar traumawebsites, kijk dan op traumanet of stichting trauma en dissociatie.
Beantwoord door: Jim van Os op 5 februari 2025

Gerelateerd

Meer over

Medicatie
Psychosegevoeligheid

Lees ook