Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Beste Jim van Os,
De vader van mijn kinderen heeft een psychose, is zorgmijder en heeft eigenlijk alleen contact met zijn kinderen. Mijn oudste wil zijn vader steeds overtuigen dat zijn achtervolgingswanen niet kloppen.
Nu hoorde ik u laatst spreken over ‘de metafoor van psychose’ en dat trok mijn aandacht.
Kan ik daar meer over vinden zodat het voor mijn zoon makkelijker wordt om zijn vader te begrijpen en met hem om te gaan?
Ik hoop dat u mij op weg kunt helpen.
Met vriendelijke groet,
E.
Beste E.,
Wat lastig voor je zoon, hartverscheurend eigenlijk.
Met psychose praten via metaforen is een beetje voor gevorderden, maar wat voor je zoon zou kunnen werken is de LEAP-methode.
De LEAP-methode is een manier van communiceren die speciaal is ontworpen om mensen met een psychose beter te kunnen begrijpen en helpen. Het staat voor Listen, Empathize, Agree, en Partner, en het idee is om een betere band op te bouwen met iemand die een psychotische episode doormaakt. Laten we het stap voor stap doornemen:
Listen (luister)
Het eerste en belangrijkste is om echt goed te luisteren. Dit betekent niet alleen horen wat de ander zegt, maar echt proberen te begrijpen waar ze mee worstelen en wat ze doormaken. Laat hen hun verhaal doen zonder hen te onderbreken of te beoordelen. Dit helpt hen te voelen dat ze serieus worden genomen en dat hun ervaringen er mogen zijn.
Empathize (empathie tonen)
Laat zien dat je hun gevoelens begrijpt. Dit betekent dat je niet probeert te corrigeren of te weerleggen wat ze zeggen, zelfs als het vreemd of onrealistisch lijkt. Zeg dingen als “Ik kan zien dat dit echt eng voor je is” of “Het moet heel verwarrend zijn om dit te ervaren”. Dit helpt om een gevoel van vertrouwen en begrip op te bouwen.
Agree (overeenstemmen)
Probeer overeenkomsten te vinden, zelfs als jullie het niet overal over eens zijn. Dit kan zoiets simpels zijn als het erkennen van hun gevoelens of ervaringen. Bijvoorbeeld, “We zijn het er allebei over eens dat je je hier niet goed bij voelt” of “Ik begrijp dat dit voor jou echt lijkt”. Het gaat erom een gemeenschappelijke basis te vinden waarop je verder kunt bouwen.
Partner (samenwerken)
Werk samen aan een oplossing. Dit betekent dat je hen betrekt bij beslissingen en hen laat voelen dat ze een actieve rol spelen in hun eigen behandeling. Vraag hen wat ze denken dat zou helpen, en bespreek samen mogelijke stappen die genomen kunnen worden. Dit kan hen motiveren en het gevoel geven dat ze niet alleen zijn in hun strijd.
De LEAP-methode is dus echt gericht op het opbouwen van vertrouwen en samenwerking door geduldig te luisteren, empathie te tonen, overeenstemming te vinden en samen te werken. Het helpt om een veilige en ondersteunende omgeving te creëren waarin iemand met een psychose zich gehoord en begrepen voelt, wat een grote stap kan zijn naar herstel en stabiliteit.
Hope this helps!
Groet,
Jim
