Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Welke methode kan onze zoon met ASS en psychosegevoeligheid helpen om te stoppen met roken?

Vraag

Goedendag,

Onze zoon (midden twintig) is bekend met psychosegevoeligheid en ASS. Onze zorgen gaan over roken. Hij rookt steeds meer. Wanneer het niet lekker gaat (somber, stemmen wellicht…) rookt hij een pakje shag per dag. Wanneer het weer iets beter gaat doet hij anderhalve dag over een pakje shag. Dit is al twee/drie jaar gaande.

Naast olanzapine krijgt hij nu ook drie keer per dag lorazepam.

Op internet vind ik weinig over psychosegevoeligheid en stoppen met roken. Zelf denk ik dat de reguliere manieren om te stoppen dan wel te minderen niet effectief zullen zijn bij hem. Het lijkt ook alsof het extreme kettingroken hem door ‘iets’ heen helpt.

Zijn er binnen jullie netwerken onderzoeken gedaan waaruit blijkt dat er een methode is die (redelijk) effectief is?

Heb je andere tips, ideeën?

Alvast bedankt voor het meedenken.

Antwoord

Hey N.,

Dank voor je vraag!

Verslaving is een complex fenomeen dat wordt beïnvloed door een combinatie van biologische, psychologische en sociale factoren. Het is veel meer dan alleen een gevolg van ‘verkeerd gedrag’; het heeft vaak diepere oorzaken en kan een manier zijn waarop mensen omgaan met stress, pijn of isolatie. Of – in het geval van psychosegevoeligheid – met (geïnternaliseerd) stigma, demoralisatie en de gevolgen van antipsychotische medicatie.

De sociale en omgevingsfactoren die bijdragen aan verslaving zijn zeer belangrijk. Mensen die in een omgeving leven die arm is aan positieve interacties en stimulerende activiteiten, kunnen meer geneigd zijn om middelen te misbruiken als een manier om zich goed te voelen of om met negatieve gevoelens om te gaan. Bovendien kan het stigma dat aan psychische aandoeningen is verbonden, bijdragen aan sociale isolatie, wat het risico op verslaving kan verhogen.

Wat betreft rookverslaving en psychose, er zijn een paar specifieke manieren waarop deze interactie kan plaatsvinden. Allereerst is bekend dat mensen met psychotische stoornissen een hogere prevalentie van roken hebben dan de algemene bevolking. Er zijn verschillende mogelijke verklaringen voor dit feit. Een ervan is dat roken mogelijk wordt gebruikt als een manier om met de symptomen van de ziekte of de bijwerkingen van de medicatie om te gaan. Nicotine, de verslavende stof in tabak, kan bijvoorbeeld tijdelijk cognitieve functies verbeteren, wat aantrekkelijk kan zijn voor mensen die worstelen met de cognitieve symptomen van psychose.

Daarnaast kunnen antipsychotische medicijnen, die vaak worden gebruikt om de symptomen van psychose te behandelen, het dopaminesysteem in de hersenen beïnvloeden, dat verantwoordelijk is voor het ervaren van plezier en beloning. Dit kan leiden tot een verminderd vermogen om plezier te ervaren, een toestand die bekend staat als anhedonie. Dit kan mensen met psychose gevoeliger maken voor de verleidende effecten van nicotine, die de afgifte van dopamine in de hersenen stimuleert.

Ten slotte kan het stigma van het hebben van een psychotische stoornis leiden tot gevoelens van schaamte en isolatie. Dit kan mensen met psychose kwetsbaarder maken voor rookverslaving, omdat roken mogelijk wordt gezien als een manier om met deze negatieve gevoelens om te gaan.

Het is duidelijk dat verslaving en psychose nauw met elkaar verweven zijn, en dat het belangrijk is om aandacht te besteden aan zowel de biologische als de psychosociale aspecten van deze aandoeningen bij de behandeling. Het is ook van essentieel belang om stigma en discriminatie aan te pakken, omdat deze aanzienlijk kunnen bijdragen aan het welzijn van mensen met psychotische stoornissen en verslavingen.

Mijn suggestie zou dus zijn om niet alleen in termen van ‘behandeling’ van rookverslaving te denken, maar ook aan het verbeteren van de bredere sociale en morele context van de persoon….

Heeft hij bijvoorbeeld al een WRAP gedaan? En is er gekeken naar de dosis van de medicatie? Is de MED (minimale effectieve dosering) al bereikt?

Hope this helps!

Greetz Jim

Deze vraag is gesteld door een vrouw in de leeftijdscategorie null
Beantwoord door: Jim van Os op 11 juli 2023

Gerelateerd

Meer over

autisme
Psychosegevoeligheid
roken

Lees ook