Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Onze zoon van begin dertig is bekend met ADHD en heeft al vijf jaar last van psychosen.
Sinds een jaar is hij in behandeling bij de ggz. Nu blijkt dat hij methylfenidaat voorgeschreven krijgt terwijl dit volgens de bijsluiter niet is aan te raden. Klopt dit?
Hoe moeten wij communiceren met de ggz dat hij extreme rebound heeft? Onze zoon vindt zelf dat er niets speelt.
Hey M., dank voor je vraag!
Het klinkt alsof je je behoorlijk zorgen maakt om je zoon, en dat is helemaal begrijpelijk. Psychosen en ADHD zijn allebei flinke uitdagingen, en als hij methylfenidaat krijgt voorgeschreven, kun je inderdaad vraagtekens zetten bij hoe dat samenwerkt met zijn psychosegevoeligheid.
Methylfenidaat (de werkzame stof in bijvoorbeeld Ritalin) wordt vaak voorgeschreven bij ADHD omdat het helpt om concentratie en impulscontrole te verbeteren. Maar het kan bij sommige mensen met psychosegevoeligheid inderdaad riskant zijn, omdat stimulantia de kans op psychotische verschijnselen kunnen vergroten. Dat is waarschijnlijk wat je in de bijsluiter hebt gelezen, en die waarschuwing is er niet voor niks! De combinatie van psychosen en stimulantia kan een behoorlijk lastige zijn.
Als hij ook last heeft van extreme rebound-effecten, waarbij de symptomen heftiger terugkomen zodra het middel uitgewerkt is, dan is dat zeker iets om te bespreken met de ggz. Je kunt het best in gesprek gaan met zijn behandelaar(s) en aangeven dat je je zorgen maakt over de mogelijke wisselwerking tussen zijn medicatie en zijn psychosen. Daarbij kun je verwijzen naar de bijsluiter en de ervaringen die jullie bij hem opmerken. Hoe opener je dat gesprek aangaat, hoe beter je kunt samenwerken met de behandelaars om een oplossing te vinden die wel werkt.
Het lastige is natuurlijk dat je zoon zelf vindt dat er niets aan de hand is. Dat kan komen door een hele andere manier van aankijken tegen wat wij psychosegevoeligheid noemen, wat bij psychosegevoeligheid dus vaak voorkomt. Mensen in een psychotische toestand kunnen soms niet goed inschatten wat er met hen gebeurt. Dat maakt het extra moeilijk om hem te betrekken in het gesprek, maar het is wel belangrijk om samen met de ggz te kijken of er misschien alternatieven zijn die minder riskant zijn voor zijn psychosegevoeligheid. Je zou bijvoorbeeld kunnen vragen naar medicatie-opties die minder kans geven op psychotische verschijnselen maar toch helpen bij zijn ADHD.
Wat jullie ook kunnen doen, is samen met de behandelaar kijken naar een combinatie van medicatie en andere vormen van ondersteuning, zoals bijvoorbeeld lichaamsgerichte therapie of mindfulness. Dit kan je zoon helpen om meer rust en structuur te vinden zonder dat er direct zware medicatie nodig is.
Dus ja, het klopt dat methylfenidaat niet altijd ideaal is bij psychosegevoeligheid, en het is goed dat jullie dit aankaarten bij de ggz. Het kan helpen om er open over te zijn en te wijzen op wat jullie waarnemen, zodat er samen naar een betere oplossing gezocht kan worden.
Hope this helps en kijk vooral bij de informatie hieronder, want er is nog veel meer over te zeggen, kijken en lezen!
Greetz Jim
EMPOWER JEZELF MET BETERE KENNIS DAN DE TRADITIONELE GGZ VIA DEZE LAAGDREMPELIGE BRONNEN:
