Dr. Peter C. Groot is onderzoeker en ervaringsdeskundige bij User Research Center NL, UMC Utrecht. Hij is deskundige medicatie afbouw en taperingstrips. Taperingstrips (ook wel: afbouwmedicatie) maken veilige afbouw praktisch mogelijk van medicijnen die bij te snel stoppen problemen kunnen veroorzaken.
Mijn huisarts heeft na 20 jaar gebruik van citalopram het herhaalrecept eenzijdig stopgezet. Afbouwen was niet nodig volgens hem, dus ik ben sinds twee weken acuut gestopt.
Nu heb ik last van een bonzend gevoel in mijn hoofd, is dit normaal?
Kan ik na twee weken nog starten met afbouwmedicatie, en waar kan ik die krijgen?
Alvast bedankt.
Beste M.,
Abrupt met citalopram stoppen zal misschien bij sommige mensen goedgaan, maar bij de meeste mensen niet. Die zullen zogenaamde onttrekkingsklachten krijgen zoals jij die nu ook hebt. Je kunt nu afwachten tot die hopelijk vanzelf over zullen gaan. Alleen weet je dan niet hoe snel dat zal gebeuren en of dat zal gebeuren. Waarbij het ook nog mogelijk is dat je klachten nog erger zullen worden.
Wat je daarom nu beter kunt doen is zo snel mogelijk weer citalopram gaan gebruiken, omdat dat de snelste manier is om weer van zulke onttrekkingsklachten af te komen. Waarbij het mogelijk is dat een lagere dosis dan de 20 mg die je nu 20 jaar lang hebt gebruikt ook al genoeg is om je klachten te verminderen. Of dat ook zo is, is een kwestie van voorzichtig uitproberen.
Als het je op deze manier lukt om van dat bonzen in je hoofd af te komen en je je weer helemaal goed voelt, dan kun je daarna opnieuw gaan proberen om met je citalopram te stoppen. Alleen moet je dat dan wel doen door de dosis heel geleidelijk af te bouwen.
De veilige en verantwoorde manier om dat te doen is door de dosis in een groter aantal stappen te verlagen. En om er daarbij voor te zorgen dat die stappen naar het einde toe steeds kleiner worden. Dan krijgt je lichaam na ieder stapje tijd om te wennen aan de steeds een klein beetje lagere dosis. Wanneer daarvoor voldoende tijd is zul je minder snel en hopelijk zelfs helemaal geen klachten krijgen door het afbouwen. En als je merkt dat die er toch beginnen te komen, dan heb je meer tijd om samen met je behandelaar zo snel mogelijk iets tegen die klachten te gaan doen.
Waarom afbouwen in meerdere kleine stapjes beter werkt is makkelijk te begrijpen: de kans op ontregeling door een dosisverandering van 1 mg (of nog minder) is veel kleiner dan door een dosisverandering van in één keer 10 mg. Door af te bouwen met behulp van taperingstrips is deze aanpak in de praktijk voor jou heel goed mogelijk. Je huisarts kan je hiermee dan ook heel goed helpen.
Hoelang je dan het beste over het afbouwen van je citalopram kunt gaan doen is niet goed te voorspellen. Dat kan namelijk voor iedereen anders zijn. Je kunt hierover samen met je huisarts zelf een beslissing nemen. Waarbij het beter is om bij twijfel te kiezen voor een wat langzamere afbouw dan om te proberen om heel snel te gaan. Als daar behoefte aan is kan voor jou een afbouwadvies op maat worden aangevraagd.
Meer informatie vind je onder dit antwoord dat je uiteraard aan je behandelaar kunt laten lezen. Ik hoop dat je met dit antwoord geholpen bent.
Met vriendelijke groet,
Peter
ALGEMENE UITLEG OVER VERANTWOORD AFBOUWEN IN DE PRAKTIJK
Als je medicatie gebruikt raakt je lichaam daaraan gewend. Over wat er dan in je lichaam allemaal kan gebeuren is best veel bekend maar nog lang niet genoeg om te kunnen voorspellen of en wanneer en hoe snel iemand onttrekkingsklachten zal krijgen, hoelang die dan zullen duren en hoe erg die dan zullen zijn.
Omdat je niet van tevoren precies kunt weten of de snelheid waarmee je gaat afbouwen voor jou goed is, moet je tijdens het afbouwen proberen om iedere dag bij te houden hoe goed dat voor jou gaat. Zolang het goed gaat kun je verder gaan met afbouwen volgens het schema dat was gekozen. Als je merkt dat je tijdens het afbouwen (onttrekkings)klachten begint te krijgen, dan is dat een teken dat het afbouwen voor jou te snel begint te gaan.
Wat je dan NIET moet doen is zomaar verder gaan met het verlagen van de dosis, omdat onttrekkingsklachten dan nog erger zullen worden. En dat wil je niet. Wat je WEL moet doen is contact opnemen met je behandelaar en bespreken of je bijvoorbeeld een tijdje op dezelfde dosis gaat blijven. We noemen dat stabiliseren. Stabiliseren doe je om je lichaam de tijd te geven om te wennen aan de dosis waarop je zat toen je klachten begon te krijgen. Onttrekkingsverschijnselen zullen hierdoor verminderen en hopelijk weer helemaal verdwijnen. Dat kan heel snel gaan. Als dat gebeurd is, dan kun je daarna als je je weer goed en sterk genoeg voelt verder gaan met afbouwen. Alleen moet je dat dan langzamer doen dan je eerder deed.
Als je op deze manier met je behandelaar goed kunt samenwerken dan heb je de minste kans op problemen en de grootste kans dat het afbouwen zal lukken. Als je daarvoor meer tijd nodig hebt, dan moet je die tijd ook nemen.
De beste manier om geleidelijk en verantwoord af te bouwen zoals hierboven bedoeld is, is om de dosis in een aantal kleine stapjes te verlagen waarbij ervoor gezorgd wordt dat die stapjes naar het einde toe steeds kleiner worden. In technische termen noemen we dat hyperbolisch afbouwen. Je kunt dit vergelijken met de manier waarop een kind van een glijbaan afgaat. In het begin gaat dat sneller maar door de curve van de glijbaan gaat dat naar het einde toe steeds langzamer. Dat zorgt ervoor dat het kind, ook al gaat dat in het begin heel snel, aan het eind toch zonder schok en heel gelukkig tot stilstand kan komen. Bij afbouwen probeer je hetzelfde te bereiken. Waarbij je jezelf kunt helpen door tijdens het afbouwen goed op te letten hoe dat voor jou gaat zodat het afbouwschema op tijd kan worden aangepast als je merkt dat het voor jou te snel begint te gaan (dat wil zeggen als je door het afbouwen klachten krijgt).
Bij afbouwmedicatie zit altijd een zelfmonitoringformulier dat je één keer per dag moet invullen. Dat is niet moeilijk en het kost je niet veel tijd. Als je dat iedere dag doet dan kun je veel beter zien hoe het afbouwen voor jou gaat, en als je het ingevulde formulier aan je behandelaar laat zien dan kan hij of zij dat ook zien. Dat helpt jullie om samen goede beslissingen over jouw afbouw te nemen.
PERSOONLIJK ADVIES BIJ HET KIEZEN VAN EEN AFBOUWSCHEMA
Ook kunnen behandelaars bij de apotheker een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt. Hoe dit moet, wordt uitgelegd op blz. 3 van het recept/bestelformulier voor taperingstrips.
Minister Kuipers van VWS heeft gevraagd om het bij NZa te melden als het niet vergoeden van afbouwmedicatie ervoor zorgt dat niet verantwoord kan worden afgebouwd.
