Kan het zijn dat olanzapine (5mg) ervoor zorgt dat mijn gedachten in de nacht minder worden verwerkt, waardoor ik overdag meer pieker en last heb van onrustige gedachten?
En omdat olanzapine mijn gedachten ook dempt, kan het nadien erger worden?
Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Kan het zijn dat olanzapine (5mg) ervoor zorgt dat mijn gedachten in de nacht minder worden verwerkt, waardoor ik overdag meer pieker en last heb van onrustige gedachten?
En omdat olanzapine mijn gedachten ook dempt, kan het nadien erger worden?
Hey L., dank voor je vraag!
Ja, wat je beschrijft kan zeker een rol spelen. Olanzapine staat erom bekend dat het je hersenen een soort “demper” geeft – het vlakt emoties en gedachten af, wat voor sommigen heel fijn kan zijn, maar het kan ook betekenen dat je minder diep slaapt en je hersenen minder goed kunnen “opruimen” tijdens je slaap. Normaliter verwerk je in je slaap allerlei gedachten, emoties, en indrukken van de dag, en als die processen minder goed gaan door zo’n demper, kan dat zich de volgende dag uiten in meer piekeren en onrust. Het is een beetje alsof je de bezem door je hoofd zou moeten halen, maar het komt niet helemaal door die dikke laag stof heen.
Daarnaast, als je een tijdlang olanzapine gebruikt en je besluit het af te bouwen of de dosis aan te passen, kan je brein in een soort rebound schieten. Dit noemen ze soms ‘oppositional tolerance‘ – je hersenen hebben zich zo aangepast aan de demping dat wanneer die wegvalt, alles even extra heftig kan binnenkomen. Dus het zou kunnen dat door die demping je onderliggende gedachten en gevoelens wat “opgespaard” worden en dan later ineens als een tsunami op je afkomen.
Wat wel goed is om te weten: medicatie werkt voor iedereen anders, en soms zit het meer in hoe je met die gedachten omgaat dan in de medicatie zelf. Misschien is het interessant om te kijken of dingen als lichaamsgerichte therapie, mindfulness of ACT (Acceptance and Commitment Therapy) kunnen helpen om anders met die onrustige gedachten om te leren gaan. Soms ligt de oplossing niet alleen in het aanpassen van de medicatie, maar juist in een combinatie van beter leren omgaan met wat er speelt én heel voorzichtig, als dat nodig is, de medicatie aanpassen – altijd met de juiste begeleiding en in een tempo dat bij jou past.
En als je denkt over afbouwen: doe het voorzichtig en informeer jezelf goed. Je kunt eens kijken naar onze 33 tips over medicatieafbouw. Het is echt belangrijk om dit met geduld en aandacht te doen, want zo’n proces heeft tijd nodig.
Hope this helps,
Greetz Jim