Waarom is er weinig aandacht voor overprikkeling in de ggz?

Antwoord

Beste P.,

Dank voor je vraag en het delen van je verhaal. Wat je beschrijft, die overprikkeling na psychoses in combinatie met tinnitus, is echt heel vervelend en kan je compleet uitputten.

Je zegt het zelf al: hoogsensitiviteit speelt bij jou een rol, en dat in combinatie met een verhoogde kwetsbaarheid door de psychoses en tinnitus maakt je zenuwstelsel als het ware gevoeliger voor prikkels. Dit zien we vaker na psychoses, en het is eigenlijk een logisch gevolg van hoe je hersenen werken. Na een psychose staat het brein vaak nog op “high alert”, alsof het een beetje vastzit in een soort overdrive. Dat, gecombineerd met tinnitus, kan je echt op de toppen van je kunnen brengen.

Overprikkeling is vaak een lichamelijke en mentale combinatie: je zenuwstelsel is overbelast en je lichaam en brein komen moeilijk tot rust. Er zijn wel degelijk manieren om hiermee om te gaan, en het gaat vaak over het vinden van je eigen “overlevingspakketje”.

Een paar dingen die écht kunnen helpen – en misschien ken je er al een paar, maar het is altijd goed om ze nog eens te horen – zijn gericht op het kalmeren van je overprikkelde zenuwstelsel. Denk hierbij aan dingen als lichaamsgerichte ontspanningsoefeningen (zoals yoga of eenvoudige strekoefeningen), ademhalingstechnieken (langzaam inademen door je neus en dubbel zo langzaam uitademen door je mond), en mindfulness. Dit zijn dingen die helpen je parasympatische zenuwstelsel (dat deel dat je tot rust brengt) te activeren, zodat je iets meer kalmte in je systeem kunt brengen. Een goede tip is om regelmatig even een stilte-moment in te bouwen, waarbij je jezelf letterlijk terugtrekt uit prikkels. Zet een koptelefoon op, doe oordopjes in, maak een wandeling in de natuur – wat voor jou maar werkt.

Over tinnitus gesproken, dat is echt een lastig fenomeen omdat je niet kunt “ontsnappen” aan het geluid. Je kunt kijken naar tinnitus-specifieke therapieën, zoals “Tinnitus Retraining Therapy“of geluidstherapie. Die zijn erop gericht om het geluid minder overheersend te maken, zodat het minder stress veroorzaakt. Je kunt dit bespreken met je huisarts of een audiologisch centrum. Soms helpt ook het luisteren naar zacht ruisende geluiden (bijvoorbeeld met een white-noise machine of natuurgeluiden via een app), vooral bij het inslapen.

Wat je vraag betreft over waarom overprikkeling zo weinig aandacht krijgt in de ggz: dat heeft veel te maken met hoe gefocust het systeem is op diagnosen en symptoomreductie. Overprikkeling valt vaak “tussen wal en schip”, terwijl het voor jou misschien wel dé kern is van je klachten. Het is goed dat je dit aankaart, want hoe meer mensen er aandacht voor vragen, hoe meer de ggz dit als belangrijk thema zal gaan zien.

Je bent echt niet alleen in deze worsteling. Er zijn veel mensen die hier ook tegenaan lopen, en het kan helpen om in contact te komen met anderen die iets soortgelijks ervaren. Je zou kunnen kijken naar herstelacademies, zoals Enik Recovery College, waar je in contact kunt komen met ervaringsdeskundigen. Daar kun je tips uitwisselen en vooral het gevoel krijgen dat je niet de enige bent die hiermee worstelt.

Blijf je vooral richten op wat je wél kunt doen om die prikkels te verminderen. Dat is misschien niet altijd een oplossing, maar het kan wel nét dat beetje verlichting geven. En blijf ook goed bij jezelf checken: wat werkt voor mij, wat geeft mijn lichaam aan? Als je erover wil doorpraten of meer tips wil, kijk dan vooral op onze chat.

Greetz Jim