Kun je in een keer overstappen van escitalopram op Efexor?

Antwoord

Beste M.,

Bij het overstappen van escitalopram op venlafaxine moet rekening worden gehouden met de snelheid waarmee escitalopram en venlafaxine na inname weer uit het lichaam verdwijnen. Bij venlafaxine gaat dat veel sneller dan bij escitalopram. Daarom is het niet verstandig om in één keer met escitalopram te stoppen en daarna in één keer met venlafaxine te beginnen. Omdat dan het totale effect van escitalopram en venlafaxine samen in één keer een stuk sterker wordt, wat kan leiden tot (extra) klachten.

Klachten die kunnen worden voorkomen door de escitalopram geleidelijk af te bouwen en de venlafaxine tegelijkertijd geleidelijk op te bouwen, en door dat volgens een schema te doen dat ervoor zorgt dat het totale effect van escitalopram en venlafaxine tijdens de switch zoveel mogelijk gelijk blijft. Zo zal de kans op het krijgen van nieuwe of extra klachten door het switchen zo klein mogelijk zijn.

Zo’n geleidelijke en verantwoorde overstap is inmiddels mogelijk met behulp van zogenaamde switchstrips die de behandelaar van je zoon aan hem kan voorschrijven. Meer informatie hierover vind je in de algemene uitleg hieronder over afbouw en overstappen van medicatie.

Het is overigens mogelijk dat je zoon, als hij gaat overstappen volgens het niet optimale schema dat zijn dokter heeft voorgesteld, toch weinig of geen problemen zal hebben. Mensen zijn nu eenmaal allemaal verschillend en de een krijgt veel eerder last van zulke klachten dan de ander. En we kunnen niet goed voorspellen hoe dat voor je zoon zal zijn. Maar het is dus ook goed mogelijk, en ook waarschijnlijker, dat hij door de overstap zoals zijn dokter heeft voorgesteld wel extra klachten zal krijgen. Mocht dat gebeuren dan is het niet verstandig om de overstap door te zetten, maar is het beter om snel weer terug te gaan naar de dosis escitalopram die hij nu gebruikt. Omdat zijn lichaam nog aan die dosis gewend is zullen die nieuwe klachten door het switchen dan waarschijnlijk snel weer minder worden en weer verdwijnen. Nadat dat is gebeurd kan je zoon alsnog gaan switchen volgens een meer verantwoord switchschema, zoals dat nu mogelijk is met behulp van switchstrips. Als hij nog niet met zijn switch begonnen is dan lijkt het me sowieso raadzaam om voor het switchen switchstrips te gebruiken.

Over venlafaxine wil ik nog wel graag opmerken dat dat een van de twee antidepressiva is waarbij het gemakkelijkst onttrekkingsklachten kunnen optreden. Dat kan al gebeuren als iemand één dag vergeet om zijn medicatie in te nemen. Het is daarom zeker bij venlafaxine belangrijk om niet te vergeten om iedere dag deze medicatie in te nemen. Als je zoon venlafaxine gaat gebruiken dan is het daarom voor hem heel belangrijk om dit te weten. Als hij nu al weet dat dit voor hem lastig kan zijn, dan raad ik hem aan om met zijn dokter te bespreken of venlafaxine wel het juiste antidepressivum is om op over te stappen.

Ik hoop dat jij en je zoon met dit antwoord geholpen zijn. Hij kan dit antwoord aan zijn dokter laten lezen.

Met vriendelijke groet,

Peter

ALGEMENE UITLEG OVER VERANTWOORD AFBOUWEN IN DE PRAKTIJK
Als je medicatie gebruikt raakt je lichaam daaraan gewend. Over wat er dan in je lichaam allemaal kan gebeuren is best veel bekend maar nog lang niet genoeg om te kunnen voorspellen of en wanneer en hoe snel iemand onttrekkingsklachten zal krijgen, hoelang die dan zullen duren en hoe erg die dan zullen zijn.

Omdat je niet van tevoren precies kunt weten of de snelheid waarmee je gaat afbouwen voor jou goed is, moet je tijdens het afbouwen proberen om iedere dag bij te houden hoe goed dat voor jou gaat. Zolang het goed gaat kun je verder gaan met afbouwen volgens het schema dat was gekozen. Als je merkt dat je tijdens het afbouwen (onttrekkings)klachten begint te krijgen, dan is dat een teken dat het afbouwen voor jou te snel begint te gaan.

Wat je dan NIET moet doen is zomaar verder gaan met het verlagen van de dosis, omdat onttrekkingsklachten dan nog erger zullen worden. En dat wil je niet. Wat je WEL moet doen is contact opnemen met je behandelaar en bespreken of je bijvoorbeeld een tijdje op dezelfde dosis gaat blijven. We noemen dat stabiliseren. Stabiliseren doe je om je lichaam de tijd te geven om te wennen aan de dosis waarop je zat toen je klachten begon te krijgen. Onttrekkingsverschijnselen zullen hierdoor verminderen en hopelijk weer helemaal verdwijnen. Dat kan heel snel gaan. Als dat gebeurd is, dan kun je daarna als je je weer goed en sterk genoeg voelt verder gaan met afbouwen. Alleen moet je dat dan langzamer doen dan je eerder deed.

Als je op deze manier met je behandelaar goed kunt samenwerken dan heb je de minste kans op problemen en de grootste kans dat het afbouwen zal lukken. Als je daarvoor meer tijd nodig hebt, dan moet je die tijd ook nemen.

De beste manier om geleidelijk en verantwoord af te bouwen zoals hierboven bedoeld is, is om de dosis in een aantal kleine stapjes te verlagen waarbij ervoor gezorgd wordt dat die stapjes naar het einde toe steeds kleiner worden. In technische termen noemen we dat hyperbolisch afbouwen. Je kunt dit vergelijken met de manier waarop een kind van een glijbaan afgaat. In het begin gaat dat sneller maar door de curve van de glijbaan gaat dat naar het einde toe steeds langzamer. Dat zorgt ervoor dat het kind, ook al gaat dat in het begin heel snel, aan het eind toch zonder schok en heel gelukkig tot stilstand kan komen. Bij afbouwen probeer je hetzelfde te bereiken. Waarbij je jezelf kunt helpen door tijdens het afbouwen goed op te letten hoe dat voor jou gaat zodat het afbouwschema op tijd kan worden aangepast als je merkt dat het voor jou te snel begint te gaan (dat wil zeggen als je door het afbouwen klachten krijgt).

Bij afbouwmedicatie zit altijd een zelfmonitoringformulier dat je één keer per dag moet invullen. Dat is niet moeilijk en het kost je niet veel tijd. Als je dat iedere dag doet dan kun je veel beter zien hoe het afbouwen voor jou gaat, en als je het ingevulde formulier aan je behandelaar laat zien dan kan hij of zij dat ook zien. Dat helpt jullie om samen goede beslissingen over jouw afbouw te nemen.