Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Hoeveel kans heb je op een postpartum psychose bij psychosegevoeligheid?

Vraag

Beste Jim van Os,

Mijn man en ik hebben een kinderwens. Ik heb een psychosegevoeligheid, maar met medicatie en goede leefregels kan ik prima functioneren. Ook hebben wij een fijne thuisbasis.

Twee jaar geleden zijn we bij een POP-poli gekomen in verband met deze kinderwens. Zij adviseerden om volledig te stoppen met medicatie. Helaas heeft dit verkeerd uitgepakt en kreeg ik weer een terugval. Na deze herstelperiode is de kinderwens er nog steeds en heb ik enkele vragen.

  1. Hoeveel kans heb je om in een kraambedpsychose/postpartum psychose te belanden na een zwangerschap?
  2. Welke rol kan je familie/vrienden/kennissen spelen bij het feit dat bij een zwangerschap een psychose voorkomen kan worden?
  3. In een uitzonderlijke situatie: wanneer wordt jeugdzorg ingeschakeld?
  4. Wie bepaalt wanneer jouw ‘herstel’ klaar is? Dus klaar om aan kinderen te beginnen.

Dank u wel!

Antwoord

Hey A., dank voor je vraag!

Wat een lastige en emotionele kwestie is dat, een kinderwens terwijl je ook te maken hebt met psychosegevoeligheid. Het feit dat je daar zo bewust en zorgvuldig over nadenkt, laat zien dat je heel betrokken bent bij je eigen gezondheid én die van je toekomstige kindje. Laten we eens door je vragen heen wandelen, want er valt wel wat over te zeggen!

1. Hoeveel kans heb je om in een kraambedpsychose/postpartum psychose te belanden na een zwangerschap?

Ja, dat is een pittige vraag. Vrouwen met een geschiedenis van psychosegevoeligheid (zoals jij) hebben helaas wel een verhoogd risico op een postpartum psychose. Maar – en dat is belangrijk – het risico hangt af van allerlei factoren, zoals hoe stabiel je bent tijdens je zwangerschap, of je medicatie gebruikt, en hoe goed je netwerk je ondersteunt. Dat POP-poli-advies om volledig te stoppen met medicatie klinkt misschien als een goed idee op papier, maar in de praktijk werkt het niet altijd zo. Zoals je zelf al merkte, kan dat leiden tot een terugval, en die prijs is natuurlijk te hoog. Wat belangrijk is, is dat je een goed afgewogen plan maakt samen met een psychiater die echt kijkt naar wat werkt voor jou. Een kraambedpsychose is een ernstige toestand, maar met de juiste voorbereiding kun je de kans zo klein mogelijk maken. En nee, helemaal stoppen met medicatie is niet altijd de beste oplossing, zeker niet als dat juist stabiliteit geeft.

2. Welke rol kan je familie/vrienden/kennissen spelen bij het feit dat bij een zwangerschap een psychose voorkomen kan worden?

Hier komt je ‘support squad’ in beeld! Familie en vrienden kunnen echt een groot verschil maken door alert te zijn op signalen dat het minder goed met je gaat. Zij kunnen, zeker tijdens en na de zwangerschap, een beschermende factor zijn door je te helpen met structuur, rust en regelmaat (zoals je al gewend bent) maar ook door gewoon aanwezig te zijn als een luisterend oor of praktische hulp. De sleutel hier is dat ze goed geïnformeerd zijn over wat psychosegevoeligheid is en weten wat mogelijke signalen van overbelasting zijn. Het kan ook helpen om, voordat je zwanger wordt, met je partner en je netwerk duidelijke afspraken te maken over wie wat doet als het even niet zo lekker loopt. Social holding kan een grote rol spelen bij preventie en herstel, dus het kan geen kwaad om samen met je familie een resourcegroep op te zetten.

3. In een uitzonderlijke situatie: wanneer wordt jeugdzorg ingeschakeld?

Jeugdzorg wordt meestal ingeschakeld als er een ernstige zorg is dat ouders niet in staat zijn om voor een kind te zorgen. Maar – en dit is belangrijk – dat is echt pas in extreme gevallen. Het gaat om situaties waarin de veiligheid van het kind op het spel staat, zoals wanneer er ernstige verwaarlozing of mishandeling plaatsvindt, of wanneer ouders door hun eigen problemen totaal niet meer in staat zijn om de zorg te dragen. Alleen het feit dat je psychosegevoelig bent, betekent absoluut niet automatisch dat jeugdzorg wordt ingeschakeld. Het gaat erom hoe jij, samen met je partner en je netwerk, de zorg kunt organiseren. En zoals je al aangeeft, jullie hebben een fijne thuisbasis en zijn bezig met een goed plan. Dat geeft veel vertrouwen.

4. Wie bepaalt wanneer jouw ‘herstel’ klaar is? Dus klaar om aan kinderen te beginnen.

Tja, dat is misschien wel de meest persoonlijke vraag van allemaal, want wat is ‘klaar’? Er is geen magisch moment waarop iemand je een groen licht kan geven en zegt: “Nu ben je volledig hersteld, ga ervoor!” Wat wel belangrijk is, is dat je een team hebt – je partner, je behandelaars, je familie – die allemaal samen met jou kunnen kijken naar hoe stabiel je je voelt. Herstel is geen eindpunt, het is een proces, en tijdens dat proces kun je ook mooie dingen opbouwen, zoals een gezin. Zolang jij het gevoel hebt dat je je mentaal stabiel genoeg voelt en je ook goed omringd bent met steun, kan dat ‘klaar’ zijn. Het gaat erom dat je een goed plan hebt, dat je je eigen signalen herkent en dat je niet te veel druk voelt om ‘perfect’ te zijn. Want eerlijk – wie is dat nou?

Mooi om te zien hoe bewust je hiermee bezig bent. Jullie kinderwens is een prachtig iets, en het feit dat je zoveel zorgvuldigheid aan de dag legt, laat zien dat jullie het samen goed aanpakken. Zorg ervoor dat je dit pad blijft volgen met de juiste begeleiding en steun om je heen. Wie weet groeit er straks iets moois uit deze wens!

Hope this helps en kijk vooral bij de informatie hieronder, want er is nog veel meer over te zeggen, kijken en lezen!

Greetz Jim

EMPOWER JEZELF MET BETERE KENNIS DAN DE TRADITIONELE GGZ VIA DEZE LAAGDREMPELIGE BRONNEN:

  • Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen? Kijk dan naar ons WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN, gemaakt door het UMC Utrecht en het User Research Centre, over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deze webinar is te zien op YouTube in twee delen: Deel 1 en Deel 2. In dit webinar wordt uitleg gegeven over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deel 1 is vooral voor afbouwers; deel 2 vooral voor voorschrijvers. Beide delen duren ongeveer 40 minuten. Er is een inhoudsopgave die kan worden gebruikt om snel bepaalde delen van de uitleg te vinden of terug te kijken. Om de inhoudsopgave te zien moet het webinar vanuit YouTube worden bekeken en moet de beschrijving die YouTube geeft worden uitgeklapt. Met behulp van de instellingen in YouTube kan het webinar ook met (automatisch gegenereerde) ondertiteling worden bekeken.
  • Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan mijn mini-college.
  • Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan mijn mini-college hierover.
  • Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is “in je hoofd”, wat is het dan wel? Als je dat wil weten, kijk dan mijn mini-college: WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan?
  • Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
  • Wil je een gratis advies op maat om AF TE BOUWEN MET EEN TAPERINGSTRIP? Maak gebruik van de mogelijkheid om een advies te vragen bij de Regenboogapotheek over hoe je af moet bouwen. Je krijgt dan via de mail een adviesformulier dat de huisarts alleen maar hoeft te ondertekenen voor de aanvraag van een taperingstrip conform het advies. Dit is reuzehandig want huisartsen vinden het vaak heel ingewikkeld om een taperingstrip voor te schrijven.
  • Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik hiertoe de KNMP-rekenhulp.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
  • Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van persoonlijk herstel? Kijk dan onze animatie hierover als een introductie.
  • Ben je op zoek naar de JUISTE HULP? Kijk dan op de sociale kaart op PsychoseNet (MIND ATLAS).
  • Ben je op zoek naar LOTGENOTENCONTACT BIJ MEDICATIEAFBOUW? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.
Beantwoord door: Jim van Os op 21 oktober 2024

Gerelateerd

Meer over

kinderwens
postpartum psychose
Psychosegevoeligheid

Lees ook