Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Goedendag,
Een direct familielid heeft onlangs zijn leven beëindigd. Vlak voor het weekend zat hij in een dip, in het weekend werd dit erger en kreeg hij een lege blik in zijn ogen. Een dag later hebben we hem aangetroffen in zijn huis.
Uiteraard blijven wij zitten met de vraag: waarom? Kan het zo zijn dat hij in een psychose is geraakt?
Voor ons is dit zo onverwacht. Misschien hebben wij iets gemist?
Dank voor uw reactie.
Hey R.,
Ik kan me alleen maar voorstellen hoe overweldigend en verwarrend deze tijd voor je moet zijn. Het verlies van een familielid op zo’n plotselinge en tragische manier is diep schokkend, en het is volkomen normaal dat je jezelf nu overladen voelt met vragen en twijfels.
Het is belangrijk om te begrijpen dat wanneer iemand zich in een staat van extreme wanhoop bevindt, vooral als deze wordt verergerd door het overmatig gebruik van alcohol (wat vaak speelt bij zelfdoding), het voor die persoon heel moeilijk kan zijn om helder na te denken. Dit kan ertoe leiden dat iemand impulsief handelt op een manier die ze misschien niet zouden doen als ze zich in een stabielere geestestoestand bevonden. Het is mogelijk dat wat begon als een dip, geïntensiveerd door de alcohol, zich snel ontwikkelde tot iets veel donkerders en overweldigenders. Het kan zijn dat een ogenschijnlijk kleine factor, waar we nu niet meer achter kunnen komen, door een ongewone samenloop van omstandigheden opeens levensgroot werd in de voorstelling van je familielid en werd omgezet in gedrag, eventueel onder de invloed van alcohol of middelen.
Het idee dat je familielid plotseling een psychose zou hebben ontwikkeld is begrijpelijk gezien de snelle verandering die je hebt waargenomen. Extreme somberheid maakt dat mensen de wereld psychotisch gaan waarnemen, inclusief de innerlijke wereld en de emoties die daar spelen. Wellicht speelden middelen die hij had genomen een rol.
Je vraag ‘waarom?’ is menselijk en normaal. We zoeken naar redenen en verklaringen, vooral als we worden geconfronteerd met zo’n enorm verlies. Maar helaas is het leven vaak complexer dan we zouden willen. Soms ontstaan er situaties door een opeenstapeling van factoren en omstandigheden die zo verweven en ingewikkeld zijn dat we ze niet volledig kunnen doorgronden. Het is pijnlijk en frustrerend, maar soms is er gewoon geen eenvoudig, bevredigend ‘daarom’.
Soms moeten we iemand laten gaan in de wetenschap dat het zo moest zijn in een constellatie van hogere orde factoren die ons lot bepalen maar die we niet kunnen doorgronden.
Probeer jezelf niet teveel te belasten met het zoeken naar antwoorden op alle vragen. Het is belangrijk om te rouwen en te zorgen voor jezelf in deze moeilijke tijd. Het is volkomen normaal om hulp te zoeken, of dat nu is door met vrienden of familie te praten, of door professionele ondersteuning te zoeken. Weet dat je er niet alleen voor staat en dat het oké is om hulp te vragen wanneer je die nodig hebt.
Ik wens je veel sterkte en troost in deze moeilijke tijd. Onze gedachten bij PsychoseNet zijn bij jou.
Groet en sterkte,
Jim
