Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Ik heb een dochter van 7 die hoogbegaafd is (bevestigd door psychologisch onderzoek). Zij loopt soms vast in haar emoties en lijkt dan niet meer verbonden met de omgeving. Ze heeft een ander nodig die vanuit rust contactpogingen doet.
Kan dit ook een signaal zijn van hoogbegaafdheid?
Soms maak ik me namelijk ook zorgen over psychotische gevoeligheid.
Wat zou je adviseren om hiermee te doen? Zijn er goede instanties die zich richten op psychotische gevoeligheid bij kinderen?
Beste Moeder,
Hoogbegaafde kinderen kunnen inderdaad soms vastlopen in hun emoties en zich tijdelijk terugtrekken of niet meer verbonden lijken met hun omgeving. Dit kan voortkomen uit een intense innerlijke wereld, overprikkeling of moeite met het reguleren van emoties. Het is echter ook belangrijk om alert te zijn op andere mogelijke onderliggende problemen, zoals een verhoogde gevoeligheid voor psychische problemen, inclusief psychotische gevoeligheid.
Hoogbegaafde kinderen hebben vaak een grotere emotionele intensiteit en kunnen meer moeite hebben met het reguleren van hun emoties. Deze kinderen kunnen gevoeliger zijn voor omgevingsprikkels en hebben vaak een diepere beleving van emoties. Dit kan leiden tot momenten van overprikkeling, waarin ze zich terugtrekken of moeite hebben om contact te maken met hun omgeving. Het is belangrijk om te begrijpen dat dit een normaal onderdeel kan zijn van hun ontwikkeling.
Hoewel het zeldzaam is, kunnen hoogbegaafde kinderen soms ook een verhoogde gevoeligheid voor psychische problemen hebben, waaronder psychotische symptomen. Dit kan zich uiten in symptomen zoals hallucinaties, wanen, of extreme verwardheid. Als je merkt dat je dochter regelmatig contact met de realiteit verliest of als haar gedrag je ernstig zorgen baart, is het belangrijk om dit serieus te nemen en professionele hulp te zoeken. Maar niet eerder.
Houd eventueel een dagboek bij van het gedrag van je dochter. Noteer wanneer deze episodes van emotioneel vastlopen optreden, hoe lang ze duren, en wat de mogelijke triggers zijn. Dit kan helpen om patronen te identificeren en gerichter hulp te zoeken.
Zoek eventueel de hulp van een kinderpsycholoog of psychiater met ervaring in hoogbegaafdheid en psychische gevoeligheden bij kinderen. Deze professionals kunnen een grondige evaluatie uitvoeren en passende behandelingen of interventies voorstellen.
Zorg voor een rustige en gestructureerde omgeving. Hoogbegaafde kinderen kunnen baat hebben bij voorspelbaarheid en routine, wat kan helpen om overprikkeling te verminderen.
Leer je dochter vaardigheden om met haar emoties om te gaan. Dit kan door middel van gesprekken, speltherapie, of specifieke programma’s gericht op emotionele intelligentie.
Er zijn verschillende organisaties en instellingen in Nederland die zich richten op de begeleiding van hoogbegaafde kinderen en/of kinderen met psychische problemen:
GGZ Noord-Holland-Noord jeugd & gezin. Deze instelling biedt gespecialiseerde hulp voor kinderen en jongeren met complexe psychische problemen, inclusief psychotische gevoeligheid.
ECHA Netwerk Nederland. Dit centrum richt zich specifiek op hoogbegaafde kinderen en biedt diagnostiek, begeleiding en ondersteuning.
Praktijk Hoogbegaafd. Deze praktijk biedt specifieke ondersteuning en begeleiding aan hoogbegaafde kinderen en hun ouders.
Veel ggz-instellingen hebben afdelingen die gespecialiseerd zijn in de behandeling van kinderen en jongeren met psychische problemen, waaronder psychotische symptomen.
Hope this helps!
Greetz Jim
