Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Kan ik een relatie hebben met iemand die schizofrenie heeft?

Vraag

Beste Jim,

Ik heb sinds twee maanden een nieuwe vriend. We hebben het erg leuk. Het viel me al snel op dat hij last heeft van enkele wanen. Toen ik hem voorzichtig confronteerde gaf hij aan schizofrenie te hebben, maar veel last te hebben van het stigma en het daarom liever stil wil houden.

Kan ik een relatie hebben met iemand die schizofrenie heeft?

Ik heb zelf een bipolaire stoornis en voel me niet meer of minder dan hem, maar ook ik ben best bang voor het maatschappelijk oordeel. Daarnaast… nu ben ik nog verliefd, onderschat ik deze diagnose? Hij slikt geen medicatie en wil dat ook niet. Ik wil niet naïef zijn maar ook niets iets moois weggooien. Daarnaast denk ik dat het hem ook goed doet om een liefdevolle vaste partner te hebben.

Bedankt!

Antwoord

Hey L., wat een mooie vraag stel je, zeg – en wat tof dat je zo open-minded en liefdevol naar je nieuwe vriend kijkt! Liefde is natuurlijk iets krachtigs, en het kan zeker een positief effect hebben op iemands leven. Maar ik snap ook je twijfels: verliefdheid maakt dat je misschien dingen wat rooskleuriger ziet dan ze zijn, en je wilt niet naïef overkomen of later voor verrassingen staan. Maar ook: liefde betekent elkaar leren kennen, met alles wat daarbij hoort – ook met een gevoeligheid voor psychose of bipolaire stemmingen.

Allereerst, die vraag of je een relatie kunt hebben met iemand die “schizofrenie” heeft – dat kan zeker! Maar misschien is het handig om even wat termen uit elkaar te halen. In plaats van over “schizofrenie” te spreken, praten we liever over “psychosegevoeligheid.” Het idee dat iemand met psychosegevoeligheid per se ‘anders’ is of geen volwaardige relatie kan hebben, is echt een vooroordeel. Net zoals jij een bipolaire gevoeligheid hebt, heeft hij een psychosegevoeligheid. En wat voorop staat is natuurlijk de persoon die hij is, niet het label.

Wat belangrijk is, is dat jullie samen kijken hoe jullie elkaar kunnen steunen – vooral in moeilijke tijden. Bipolaire stemmingsgevoeligheid en psychosegevoeligheid hebben vaak een wisselwerking met stress, slaap, en dagelijkse routines. Dus hoe beter jullie die gevoeligheden leren kennen (en elkaars triggers en behoeftes), hoe meer jullie elkaar kunnen ondersteunen.

Dan over dat stigma – tja, dat is een lastige! Het klopt dat het voor mensen met psychosegevoeligheid vaak moeilijk is om open te zijn, omdat er nog veel misverstanden zijn over wat dat betekent. En jouw vriend geeft ook aan dat hij liever geen medicatie gebruikt. Nu, dat kan werken, maar het is wel belangrijk dat hij zijn eigen gevoeligheden goed kent en ook manieren heeft om daarmee om te gaan. Dit kan bijvoorbeeld via therapieën, lichaamsgerichte benaderingen, meditatie, sport, en natuurlijk de liefdevolle steun van jou. Jij hebt ook je eigen ervaring met stemmingsgevoeligheid, en je kunt elkaar daarin echt vinden. Het hoeft geen last te zijn, maar eerder een wederzijds begrip.

Ik zou zeggen: probeer dit avontuur samen aan te gaan met een open blik en bereidheid om te leren van elkaar. Je onderschat de diagnose niet als je er nieuwsgierig naar bent en wilt begrijpen wat het voor hem betekent. Wees ook open over je eigen kwetsbaarheden en gevoeligheden – zo kun je elkaar écht leren kennen. En ja, verliefdheid is magisch en maakt dat je er soms een roze bril bij opzet, maar dat betekent niet dat die magie weg moet gaan als je de uitdagingen in de ogen kijkt.

Tot slot, weet dat er altijd ruimte is om steun te zoeken als dingen moeilijk worden, of dat nou bij een ervaringsdeskundige is of bij een hulpverlener. Kijk wat voor jullie werkt, en neem de tijd om samen te ontdekken hoe jullie deze reis willen vormgeven.

Hope this helps, en kijk vooral bij de informatie hieronder, want er is nog veel meer over te zeggen, kijken en lezen.

Greetz Jim

EMPOWER JEZELF MET BETERE KENNIS DAN DE TRADITIONELE GGZ VIA DEZE LAAGDREMPELIGE BRONNEN:

  • Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen? Kijk dan naar ons WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN, gemaakt door het UMC Utrecht en het User Research Centre, over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deze webinar is te zien op YouTube in twee delen: Deel 1 en Deel 2. In dit webinar wordt uitleg gegeven over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deel 1 is vooral voor afbouwers; deel 2 vooral voor voorschrijvers. Beide delen duren ongeveer 40 minuten. Er is een inhoudsopgave die kan worden gebruikt om snel bepaalde delen van de uitleg te vinden of terug te kijken. Om de inhoudsopgave te zien moet het webinar vanuit YouTube worden bekeken en moet de beschrijving die YouTube geeft worden uitgeklapt. Met behulp van de instellingen in YouTube kan het webinar ook met (automatisch gegenereerde) ondertiteling worden bekeken.
  • Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan mijn mini-college.
  • Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan mijn mini-college hierover.
  • Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is “in je hoofd”, wat is het dan wel? Als je dat wil weten, kijk dan mijn mini-college: WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan?
  • Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
  • Wil je een gratis advies op maat om AF TE BOUWEN MET EEN TAPERINGSTRIP? Maak gebruik van de mogelijkheid om een advies te vragen bij de Regenboogapotheek over hoe je af moet bouwen. Je krijgt dan via de mail een adviesformulier dat de huisarts alleen maar hoeft te ondertekenen voor de aanvraag van een taperingstrip conform het advies. Dit is reuzehandig want huisartsen vinden het vaak heel ingewikkeld om een taperingstrip voor te schrijven.
  • Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik hiertoe de KNMP-rekenhulp.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
  • Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van persoonlijk herstel? Kijk dan onze animatie hierover als een introductie.
  • Ben je op zoek naar de JUISTE HULP? Kijk dan op de sociale kaart op PsychoseNet (MIND ATLAS).
  • Ben je op zoek naar LOTGENOTENCONTACT BIJ MEDICATIEAFBOUW? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.
Beantwoord door: Jim van Os op 10 oktober 2024

Gerelateerd

Meer over

Naasten
Psychosegevoeligheid

Lees ook