Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Ik ben herstellende van psychose na een opname. Ik heb soms het gevoel als ik bij vrienden ben, met name in een groep, dat ik een soort buitenstaander ben en vanaf de zijlijn toekijk.
Is dat iets wat bekend is na een psychose? Dat geeft een heel eenzaam gevoel. Dit heb ik eigenlijk nooit zo gehad.
Of kan dit ook door medicatie komen? Ik heb het gevoel dat ik dan minder in verbinding sta met mezelf en met de ander.
Beste I.,
Dit komt omdat je in de fase bent van herstel die “de worsteling” heet.
Je bent uit een psychose gekropen maar niemand heeft een flauw idee van wat je hebt doorgemaakt, en hoewel ze het goed bedoelen hebben ze vaak moeite om de juiste houding en woording te vinden als ze met je praten. We hebben in de samenleving van psychose iets heel raars en negatiefs gemaakt – in plaats van te begrijpen dat het een respons is op gebeurtenissen als alle andere, en dat iedereen in de aard psychosegevoelig is. Je ervaart daardoor afstand en er niet bij horen.
Zie het filmpje: de vijf fasen van psychose en herstel.
Je hebt gevoelens van derealisatie – dat je vanaf de zijlijn aan het toekijken bent en er niet bij hoort. De derealisatie komt niet alleen door de worsteling in je herstel, maar ook door de medicatie. De medicatie dooft de variatie van gevoelens die we in het dagelijks leven nodig hebben om aangesloten te zijn bij wat om ons heen is. Als die gevoelens gedoofd worden, ervaar je automatisch afstand en er niet bij horen.
Wat te doen? Je medicatie moet ten eerste wellicht naar beneden worden bijgesteld op zoek naar de minimaal effectieve dosis – vaak krijgen mensen te veel antipsychotische medicatie. Ten tweede is het nodig dat je een plekje vindt bij een herstelacademie/zelfregiecentrum om daar te werken aan je herstel en de worsteling op te vangen. Een WRAP-cursus kan een goede start zijn.
Hope this helps – laat me weten als je vragen hebt nog!
Greetz Jim
