Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Kan ik sertraline combineren met alprazolam?

Vraag

Hallo Jim,

Ik gebruik sertraline, maar wil misschien ook alprazolam gaan gebruiken.

Nu las ik op Farmacotherapeutisch Kompas dat je dat beter niet kan doen.

Kan jij mij hiermee helpen?

Dank je wel!

Antwoord

Hey A., dank voor je vraag!

Wat goed dat je dit even checkt voordat je stappen zet, want het combineren of wisselen van medicatie kan een behoorlijke puzzel zijn.

Het klopt inderdaad dat sertraline (een antidepressivum) en alprazolam (een benzodiazepine) niet zomaar samen gebruikt kunnen worden zonder mogelijke complicaties. Op het Farmacotherapeutisch Kompas staat dat er risico’s zijn vanwege de effecten op het centrale zenuwstelsel. Denk bijvoorbeeld aan een versterking van sufheid, verminderde alertheid, of zelfs ademhalingsdepressie in extreme gevallen. Nou is dat laatste gelukkig zeldzaam, maar je wilt toch liever geen experiment doen met je eigen breinchemie.

Alprazolam is een benzodiazepine die vaak wordt voorgeschreven voor angst- en paniekklachten. Het werkt snel en kan je een gevoel van rust geven, maar er zit een addertje onder het gras. Bij langdurig gebruik kun je te maken krijgen met gewenning, afhankelijkheid en zelfs heftige ontwenningsverschijnselen als je ermee wilt stoppen. En het is precies dat laatste waardoor mensen vaak in een vicieuze cirkel terechtkomen. Dus voordat je overstapt, is het slim om even goed te kijken naar de vraag: wat hoop je precies te bereiken met deze switch?

Als je sertraline gebruikt en toch nog last hebt van angst of onrust, zou het kunnen dat de dosering of de manier waarop je met je klachten omgaat wat bijsturing nodig heeft. Soms kan een lage, tijdelijke dosering van een benzodiazepine helpen om acute klachten te dempen, maar het mag eigenlijk nooit een langetermijnoplossing zijn. En als je sertraline helemaal wilt afbouwen en overstappen naar alprazolam, dan zou ik zeggen: doe dat niet zonder begeleiding. Het afbouwen van sertraline kan namelijk ontwenningsklachten geven (zoals stemmingswisselingen, slapeloosheid, of zelfs ‘brain zaps’), en dat maakt het extra verleidelijk om naar iets anders te grijpen om je beter te voelen. Maar die overgang kan juist extra onrust veroorzaken.

Wat kun je doen? Misschien is het slim om eerst met een arts of een goede psychiater te praten die bekend is met jouw situatie. Je kunt ook even kijken naar mogelijkheden om sertraline langzaam af te bouwen met taperingstrips, mocht dat ooit een route worden. Dat voorkomt dat je te grote stappen ineens neemt en je lichaam en geest de tijd geeft om te wennen.

Verder is het belangrijk om te kijken naar niet-medicamenteuze manieren om met angst of spanning om te gaan. Lichaamsgerichte therapie, mindfulness of een rustige yoga-practice kan bijvoorbeeld helpen om je zenuwstelsel wat meer balans te geven. Vaak zijn dat dingen waar mensen in eerste instantie een beetje sceptisch naar kijken (want: hoe kan rustig ademen nou helpen tegen die tornado in je hoofd?), maar met een beetje geduld en oefening kunnen ze echt verschil maken.

Als je echt twijfelt over wat nu de beste stap is, raad ik je aan om een second opinion te overwegen bij een psychiater. Soms is een frisse blik net wat je nodig hebt. En mocht je meer willen weten over afbouwen, bijwerkingen, of alternatieven, kijk dan zeker op PsychoseNet. Daar staan superhandige tools en verhalen van mensen die in dezelfde schoenen hebben gestaan.

Hope this helps, en kijk ook eens bij de informatie hieronder.

Greetz Jim

NB Bespreek verandering van medicatie altijd eerst met je voorschrijvende arts, ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van mijn adviezen. Bedenk je dat mijn adviezen altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Ik heb je immers niet persoonlijk onderzocht.

EMPOWER JEZELF MET BETERE KENNIS DAN DE TRADITIONELE GGZ VIA DEZE LAAGDREMPELIGE BRONNEN:

  • Wil je met iemand chatten? Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
  • Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet? Kijk hier voor informatie.
  • Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen? Kijk dan naar ons WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN, gemaakt door het UMC Utrecht en het User Research Centre, over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deze webinar is te zien op YouTube in twee delen: Deel 1 en Deel 2. In dit webinar wordt uitleg gegeven over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deel 1 is vooral voor afbouwers; deel 2 vooral voor voorschrijvers. Beide delen duren ongeveer 40 minuten. Er is een inhoudsopgave die kan worden gebruikt om snel bepaalde delen van de uitleg te vinden of terug te kijken. Om de inhoudsopgave te zien moet het webinar vanuit YouTube worden bekeken en moet de beschrijving die YouTube geeft worden uitgeklapt. Met behulp van de instellingen in YouTube kan het webinar ook met (automatisch gegenereerde) ondertiteling worden bekeken.
  • Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan mijn mini-college.
  • Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan mijn mini-college hierover.
  • Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is “in je hoofd”, wat is het dan wel? Als je dat wil weten, kijk dan mijn mini-college: WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan?
  • Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
  • Wil je een gratis advies op maat om AF TE BOUWEN MET EEN TAPERINGSTRIP? Maak gebruik van de mogelijkheid om een advies te vragen bij de Regenboogapotheek over hoe je af moet bouwen. Je krijgt dan via de mail een adviesformulier dat de huisarts alleen maar hoeft te ondertekenen voor de aanvraag van een taperingstrip conform het advies. Dit is reuzehandig want huisartsen vinden het vaak heel ingewikkeld om een taperingstrip voor te schrijven.
  • Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik hiertoe de KNMP-rekenhulp.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
  • Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van persoonlijk herstel? Kijk dan onze animatie hierover als een introductie.
  • Ben je op zoek naar de JUISTE HULP? Kijk dan op de sociale kaart op PsychoseNet (MIND ATLAS).
  • Ben je op zoek naar LOTGENOTENCONTACT BIJ MEDICATIEAFBOUW? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.
  • Ben je op zoek naar traumawebsites, kijk dan op traumanet of stichting trauma en dissociatie.
Beantwoord door: Jim van Os op 27 november 2024

Gerelateerd

Meer over

alprazolam
Medicatie
sertraline

Lees ook