Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Kan het zijn dat SSRI’s wel werken bij depressie en MAO-A-remmers niet?

Vraag

Kan het zijn dat SSRI’s wel kunnen werken bij een depressie, en MAO-A-remmers niet?

Door een arts in België is moclobemide voorgeschreven, maar hier reageert mijn depressie niet op. Ik ben bang nooit meer beter te kunnen worden.

Antwoord

Hey C., dank voor je vraag!

Je vraagt of het kan dat SSRI’s (selectieve serotonineheropnameremmers) wel werken, terwijl MAO-A-remmers zoals moclobemide niet aanslaan. Het korte antwoord is: ja, dat kan zeker. Maar waarom? Dat komt doordat ons brein – en specifiek ons serotonine-, noradrenaline- en dopaminesysteem – superindividueel is. Wat bij de een werkt, doet bij de ander helemaal niets, en dat geldt ook nog eens voor verschillende soorten medicatie.

Moclobemide is een MAO-A-remmer (monoamineoxidase-remmer), en dat werkt op een heel ander mechanisme dan SSRI’s. Waar SSRI’s zich vooral richten op het verhogen van serotonine in de synapsen, zorgen MAO-remmers ervoor dat de enzymen die neurotransmitters (zoals serotonine, noradrenaline en dopamine) afbreken, worden geremd. Simpel gezegd: de een is een soort “meer serotonine leveren-methode”, terwijl de ander een “minder serotonine kapotmaken-strategie” volgt. Bij sommige mensen past die eerste aanpak beter bij hoe hun brein werkt. Dat is waarschijnlijk waarom SSRI’s bij jou misschien effectiever zijn.

Maar hier zit ook een belangrijkere boodschap in: het feit dat moclobemide niet aanslaat, betekent absoluut niet dat je nooit beter zult worden. Het betekent alleen dat je brein misschien een ander soort aanpak nodig heeft. Depressies kunnen soms lastig te behandelen zijn, en het vinden van de juiste medicatie is vaak een proces van proberen, bijstellen en opnieuw proberen. Dat klinkt niet leuk, en dat is het ook niet altijd, maar het kan een weg naar verbetering zijn.

Wat ook belangrijk is om te beseffen: medicatie alleen is zelden de gouden sleutel. Het helpt vaak om een combinatie te zoeken van dingen die je weerbaarder maken en je leven langzaam maar zeker weer kleur geven. Denk aan lichaamsgerichte therapieën zoals yoga, trauma-gerelateerde oefeningen of mindfulness. Zelfs kleine dingen zoals wandelen, vaste slaapritmes en gezonder eten kunnen echt verschil maken. Het draait om medicatie + opportunity, zoals we dat weleens noemen.

Als je bang bent dat medicatie je laatste redmiddel is, wil ik je echt uitnodigen om verder te kijken dan alleen pillen. Misschien zou een behandelvorm zoals ACT iets voor je zijn. Dat richt zich niet op het weghalen van je depressieve gedachten (want dat is vaak onmogelijk), maar op leren hoe je ermee kunt leven zonder dat ze je hele leven bepalen. Het is een andere manier van kijken naar wat lijden is, en voor veel mensen werkt het verrassend goed.

En mocht je ooit willen stoppen met moclobemide (of andere medicatie), doe dat altijd rustig en in overleg met je arts. Medicatie afbouwen is namelijk een vak apart, en abrupt stoppen kan voor flinke onttrekkingsklachten zorgen. Je kunt kijken naar tools zoals taperingstrips om het proces makkelijker en veiliger te maken. Maar onthoud: soms is het beter om heel langzaam te gaan met de commercieel beschikbare doseringen als taperingstrips geen optie zijn. Praat erover met je arts.

Wat ik je ook wil meegeven: je mag altijd lotgenotencontact overwegen. Het kan enorm helpen om te horen dat anderen in hetzelfde schuitje hebben gezeten en toch een weg hebben gevonden. Kijk bijvoorbeeld eens op onze sociale kaart voor mogelijkheden bij jou in de buurt.

Tot slot: het feit dat je je vraag hier stelt, laat zien dat je nog steeds vecht. En dat is al een bewijs van kracht, zelfs als het nu niet zo voelt. Het is een kwestie van stapje voor stapje uitzoeken wat voor jou werkt, zonder meteen de druk te voelen dat er een snelle oplossing moet zijn.

Hope this helps en kijk vooral bij de info hieronder voor meer tips en steun. Als je meer vragen hebt of gewoon je verhaal wilt delen, blijf vooral schrijven. En wie weet heb je ooit nog zin om jouw ervaring in een blog te zetten voor anderen die in hetzelfde schuitje zitten.

Greetz Jim

NB Bespreek verandering van medicatie altijd eerst met je voorschrijvende arts, ga niet alleen dingen zitten veranderen, dat is niet de bedoeling van mijn adviezen. Bedenk je dat mijn adviezen altijd van algemene aard zijn – je kunt ze niet zonder meer op jezelf van toepassing achten, dat kan pas na overleg met je behandelaar of huisarts. Ik heb je immers niet persoonlijk onderzocht.

EMPOWER JEZELF MET BETERE KENNIS DAN DE TRADITIONELE GGZ VIA DEZE LAAGDREMPELIGE BRONNEN:

  • Wil je met iemand chatten? Ga dan naar onze chat en verrijk jezelf met een herstelondersteunende chat met een van onze medewerkers.
  • Wil je een blog schrijven over je ervaring met een onderwerp relevant voor PsychoseNet? Kijk hier voor informatie.
  • Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen? Kijk dan naar ons WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN, gemaakt door het UMC Utrecht en het User Research Centre, over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deze webinar is te zien op YouTube in twee delen: Deel 1 en Deel 2. In dit webinar wordt uitleg gegeven over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deel 1 is vooral voor afbouwers; deel 2 vooral voor voorschrijvers. Beide delen duren ongeveer 40 minuten. Er is een inhoudsopgave die kan worden gebruikt om snel bepaalde delen van de uitleg te vinden of terug te kijken. Om de inhoudsopgave te zien moet het webinar vanuit YouTube worden bekeken en moet de beschrijving die YouTube geeft worden uitgeklapt. Met behulp van de instellingen in YouTube kan het webinar ook met (automatisch gegenereerde) ondertiteling worden bekeken.
  • Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan mijn mini-college.
  • Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan mijn mini-college hierover.
  • Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is “in je hoofd”, wat is het dan wel? Als je dat wil weten, kijk dan mijn mini-college: WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan?
  • Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
  • Wil je een PERSOONLIJK ADVIES BIJ HET KIEZEN VAN EEN AFBOUWSCHEMA? Behandelaars kunnen bij de Regenboog Apotheek een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt.
  • Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik hiertoe de KNMP-rekenhulp.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
  • Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van persoonlijk herstel? Kijk dan onze animatie hierover als een introductie.
  • Ben je op zoek naar de JUISTE HULP? Kijk dan op de sociale kaart op PsychoseNet (MIND ATLAS).
  • Ben je op zoek naar LOTGENOTENCONTACT BIJ MEDICATIEAFBOUW? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.
  • Ben je op zoek naar traumawebsites, kijk dan op traumanet of stichting trauma en dissociatie.
Beantwoord door: Jim van Os op 25 januari 2025

Gerelateerd

Meer over

Depressie
Medicatie

Lees ook