Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Kunnen statines zorgen voor meer stemmingsklachten bij bipolaire gevoeligheid?

Vraag

Beste Jim,

Ik slik al meer dan 30 jaar lithium voor mijn bipolaire stemmingsstoornis. Maar nu, sinds vijf jaar, ook Atorvastatine na een hartinfarct. Dit middel kan angst en stemmingswisselingen veroorzaken.

Als je al gevoelig bent voor stemmingsklachten en angst, kunnen dan de bijwerkingen van bijvoorbeeld een ander medicijn dit sneller naar boven halen?

Wat ik merk, is dat er bij huisartsen niet veel bekend is over deze bijwerkingen. Wél dat statines spierpijn kunnen veroorzaken.

Ik hoop dat u misschien meer weet over het slikken van statines.

Met vriendelijke groet,

T.

Antwoord

Hey T., dank voor je vraag!

Wat je beschrijft – dat je al jarenlang lithium slikt voor je bipolaire stemmingsgevoeligheid, en nu sinds je hartinfarct Atorvastatine (een statine) gebruikt – is best wel een lastige situatie. Het klopt inderdaad dat statines, zoals Atorvastatine, bij sommige mensen stemmings- of angstklachten kunnen veroorzaken. En ja, als je al gevoelig bent voor stemmingswisselingen en depressie, zoals bij bipolaire stemmingsgevoeligheid, dan kan een medicijn dat die kant op duwt die klachten sneller naar boven halen. Dus wat jij opmerkt, dat je stemming en angst mogelijk worden beïnvloed door die statine, is helemaal niet zo gek.

Je hebt gelijk dat veel huisartsen zich vooral richten op de bekendere bijwerkingen van statines, zoals spierpijn en vermoeidheid, maar die psychische effecten worden vaak over het hoofd gezien. Maar het kan zeker een rol spelen, zeker bij iemand zoals jij die al bekend is met stemmingswisselingen. Medicijnen als Atorvastatine kunnen subtiele, maar soms ook duidelijkere veranderingen in je mentale toestand veroorzaken. En dat kan nogal eens lijken op wat je al kent van je bipolaire klachten, waardoor het moeilijk te onderscheiden is of het nou de medicatie is of je onderliggende stemmingsstoornis.

Wat kun je nu doen? Het is altijd goed om dit met je huisarts of specialist te bespreken, vooral omdat je al die bipolaire gevoeligheid hebt. Misschien kun je kijken of er een andere statine is die minder die stemmingseffecten heeft. Niet elk medicijn werkt hetzelfde voor iedereen, en er zijn ook mensen die baat hebben bij een andere variant van statines zonder die vervelende bijwerkingen.

En wat betreft de combinatie met lithium en olanzapine: het blijft altijd belangrijk om te zoeken naar de minimale effectieve dosis. Zeker met lithium, dat natuurlijk al stemmingsstabiliserend werkt, wil je voorkomen dat je te veel ballast krijgt van andere medicijnen die die stemming weer uit balans kunnen halen. Het blijft dus een spel van zoeken naar de juiste combinatie van medicatie en leefstijl om je stemming zo stabiel mogelijk te houden.

In de tussentijd zou ik ook aanraden om wat meer aandacht te geven aan je lifestyle, vooral omdat je aangeeft al een hartinfarct te hebben gehad. Dingen zoals voeding, beweging, en stressvermindering kunnen enorm helpen om zowel je fysieke als mentale gezondheid een boost te geven. En misschien kunnen mindfulness of lichaamsgerichte therapieën een verschil maken in hoe je je spanning en angsten beleeft. Die geven je net wat meer grip op die gevoelens zonder dat je direct naar medicatie moet grijpen.

Het is in ieder geval belangrijk dat je niet vastloopt in de gedachte dat het alleen maar aan jou ligt. Medicatie kan echt een grote impact hebben, en het is geen schande om te kijken of er aanpassingen mogelijk zijn om je kwaliteit van leven te verbeteren.

Hope this helps en kijk vooral bij de informatie hieronder, want er is nog veel meer over te zeggen, kijken en lezen!

Greetz Jim

EMPOWER JEZELF MET BETERE KENNIS DAN DE TRADITIONELE GGZ VIA DEZE LAAGDREMPELIGE BRONNEN:

  • Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen? Kijk dan naar ons WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN, gemaakt door het UMC Utrecht en het User Research Centre, over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deze webinar is te zien op YouTube in twee delen: Deel 1 en Deel 2.
  • Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan mijn mini-college.
  • Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan mijn mini-college hierover.
  • Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is “in je hoofd”, wat is het dan wel? Als je dat wil weten, kijk dan mijn mini-college: WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan?
  • Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
  • Wil je een gratis advies op maat om AF TE BOUWEN MET EEN TAPERINGSTRIP? Maak gebruik van de mogelijkheid om een advies te vragen bij de Regenboogapotheek over hoe je af moet bouwen. Je krijgt dan via de mail een adviesformulier dat de huisarts alleen maar hoeft te ondertekenen voor de aanvraag van een taperingstrip conform het advies. Dit is reuzehandig want huisartsen vinden het vaak heel ingewikkeld om een taperingstrip voor te schrijven.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
  • Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van persoonlijk herstel? Kijk dan onze animatie hierover als een introductie.
  • Ben je op zoek naar de JUISTE HULP? Kijk dan op de sociale kaart op PsychoseNet (MIND ATLAS).
  • Ben je op zoek naar LOTGENOTENCONTACT BIJ MEDICATIEAFBOUW? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.
Beantwoord door: Jim van Os op 24 september 2024

Gerelateerd

Meer over

Bijwerkingen
Bipolariteit, manie, hypomanie
Medicatie
statines

Lees ook