Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Valt synesthesie ook onder neurodiversiteit?

Vraag

Beste Jim van Os,

Bent u bekend met het verschijnsel ‘synesthesie‘, en valt dit ook onder neurodiversiteit?

Zelf heb ik nummer-vormsynesthesie en tijd-ruimtesynesthesie. Als ik aan getallen denk, zie ik een ruimtelijke vorm. Hierbij hebben de getallen een vaste plaats op een soort weg die een vaste route loopt. Verder zie ik de tijd, de week, de maanden en jaren in een vaste vorm in mijn hoofd. Ik kan niet ontsnappen aan deze waarneming.

Soms probeer ik me voor te stellen hoe iemand tijd beleeft zonder deze waarneming. Maar dat kan ik maar heel even proberen, omdat het dan net lijkt of ik een soort kortsluiting in mijn hoofd krijg.

Ik denk dat de synesthesie voor mij een gevoel van afstand geeft tot mensen en de wereld. Ik heb een sterk gevoel van ’toeschouwer zijn’. Ik heb ook psychosegevoeligheid en hoogbegaafdheid, waardoor ik me al een buitenstaander voel. Ik weet niet altijd hoe ik dit moet beoordelen.

Vriendelijke groet.

Antwoord

Hey E.,

Ja, ik ben bekend met synesthesie! Het is echt fascinerend hoe sommige mensen zintuiglijke ervaringen met elkaar vermengen, zoals jij doet met getallen en tijd. Synesthesie valt inderdaad onder neurodiversiteit, omdat het een variatie is in de manier waarop hersenen informatie verwerken, net zoals autisme, ADHD en andere neurologische verschillen.

Bij synesthesie blijven bepaalde verbindingen tussen hersendelen intact, terwijl die bij de meeste mensen tijdens de vroege ontwikkeling verdwijnen. Jouw beschrijving van nummer-vormsynesthesie en tijd-ruimtesynesthesie is een prachtig voorbeeld hiervan. Je ziet getallen als ruimtelijke vormen en ervaart tijd in een vaste, visuele vorm. Dit soort synesthetische ervaringen kunnen echt intens zijn en moeilijk voor te stellen voor iemand die het niet heeft.

Ik kan me voorstellen dat het soms verwarrend is, vooral als het je een gevoel van afstand tot anderen en de wereld geeft. Die toeschouwerpositie die je beschrijft, samen met je ervaringen van hoogbegaafdheid en psychosegevoeligheid, maakt het begrijpelijk dat je je een buitenstaander voelt. Het is ook heel logisch dat je moeite hebt om je voor te stellen hoe iemand zonder deze waarnemingen de wereld beleeft.

Het belangrijkste om te onthouden is dat neurodiversiteit een breed spectrum is, en jouw ervaringen met synesthesie maken daar een uniek deel van uit. Het kan helpen om te praten met anderen die synesthesie hebben of om begeleiding te zoeken bij iemand die bekend is met neurodiversiteit, zodat je je ervaringen beter kunt begrijpen en ermee om kunt gaan.

Hope this helps,

Jim

Beantwoord door: Jim van Os op 11 juli 2024

Gerelateerd

Meer over

Hoogbegaafdheid
Neurodiversiteit
Psychosegevoeligheid
synesthesie

Lees ook