Wat maakt dat je inwendig gaat bibberen en handtremor krijgt van olanzapine?
Is dit spierspanning of werking op het zenuwstelsel?
Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Wat maakt dat je inwendig gaat bibberen en handtremor krijgt van olanzapine?
Is dit spierspanning of werking op het zenuwstelsel?
Hey K., dank voor je vraag!
Wat je beschrijft — dat inwendige bibberen en de handtremor — kan inderdaad een gevolg zijn van olanzapine, en heeft vooral te maken met de invloed van het middel op het zenuwstelsel. Antipsychotica zoals olanzapine grijpen in op de dopaminehuishouding in de hersenen, en dopamine speelt een grote rol bij beweging. Wanneer dopamine wordt geremd (wat olanzapine doet), kan dat leiden tot bewegingsbijwerkingen zoals spierstijfheid, tremoren en een soort innerlijke onrust die soms moeilijk te beschrijven is. Dit staat ook wel bekend als extrapiramidale bijwerkingen — een ingewikkeld woord voor “je spieren en motoriek reageren niet zoals je gewend bent”.
Bij sommige mensen komt die tremor vooral naar voren als een lichte trillende beweging in de handen, maar bij anderen is het meer een intern gevoel van trillen, alsof je lijf op een subtiele manier continu aangespannen is. Het kan ook dat je last hebt van acathisie, een soort motorische onrust waarbij je het gevoel hebt dat je niet stil kunt zitten en een drang voelt om te bewegen.
Wat je eraan kunt doen hangt een beetje af van hoe hinderlijk het is. Soms helpt het om de dosis iets te verlagen (altijd in overleg met je arts, natuurlijk), omdat deze bijwerkingen vaak doseringsafhankelijk zijn. Er zijn ook middelen die kunnen helpen tegen deze bewegingsbijwerkingen, zoals biperideen, maar dat soort medicatie heeft ook weer zijn eigen nadelen. Sommige mensen hebben baat bij magnesiumsupplementen, lichaamsgerichte ontspanningsoefeningen of bepaalde vormen van fysiotherapie om de spanning wat te verminderen.
Als je van plan bent om op termijn te minderen of te stoppen met olanzapine, doe dat dan héél rustig en gefaseerd omdat je lichaam zich heeft aangepast aan het middel. Kijk eens naar de 33 tips voor afbouwen op deze website. En als het echt nodig is om extreem langzaam af te bouwen, dan kun je via de Regenboog Apotheek een afbouwadvies opvragen.
Hope this helps, en kijk vooral verder op PsychoseNet voor meer informatie.
Greetz Jim