Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Larinda Bok-van der Voet is Specialist Hoogbegaafdheid. Zij begeleidt volwassenen met hoogbegaafdheidskenmerken bij problemen die zij door hoogbegaafdheid ervaren.

Larinda is ervaringsdeskundige en heeft 40 jaar verpleegkundige en managementervaring in o.a. de GGZ en geriatrie. Ze schreef het boek: ‘Had ik dit maar eerder geweten over ACT & hoogbegaafdheid’. 

Bent u het met me eens dat er twee soorten hoogbegaafdheid zijn?

Vraag

Hallo Larinda,

Mijn beeld van hoogbegaafdheid is als volgt:

Er zijn twee soorten hoogbegaafdheid, namelijk cognitieve hoogbegaafdheid en creatieve hoogbegaafdheid.

  1. Cognitieve hoogbegaafdheid is aangeboren en daarbij speelt erfelijkheid dus een grote rol.
  2. Creatieve hoogbegaafdheid is begaafdheid voortkomend uit emotionele verwaarlozing. Een kind kon overleven door ontwikkeling van het creatief vermogen. Dat wil zeggen: verbanden zien, out of the box denken, innovatieve oplossingen bedenken et cetera.

Klop dit beeld met de werkelijkheid?

Met vriendelijke groet.

Antwoord

Beste M.,

Hoogbegaafdheid laat zich niet in ‘hokjes’ plaatsen. Net zoals bij iedereen en bij andere ‘diagnoses’, zijn er zoveel differentiaties.
Hoogbegaafdheid is een breed spectrum waar wereldwijd geen consensus over een definitie of omschrijving is. In ieder geval komen onderstaande kenmerken (verwoord in het Delphi-model Hoogbegaafdheid) in meer of mindere mate naar voren.

Een hoogbegaafde is een snelle en slimme denker die complexe zaken aankan. Autonoom, nieuwsgierig en gedreven van aard. Een sensitief en emotioneel mens, intens levend. Hij of zij schept plezier in creëren.

Ook voor creativiteit bestaat geen vaststaande definitie. In het algemeen zeggen we: creativiteit is de vaardigheid om iets nieuws te ontwerpen wat bruikbaar is. Je kan dan denken aan schilderen, schrijven of beeldhouwen, maar ook aan het ontwerpen van een plan of routing voor het wegennet of automatiseringsplan voor een interne transportketen.

Zowel cognitie als creativiteit krijg je mee met de geboorte en is ontwikkelbaar. Ook hier speelt de context, persoonlijkheid en mate van ondersteuning mee. Iemand met een hoge intelligentie kan ook verbanden zien, outside the box denken, innovatieve oplossingen bedenken en deze op een creatieve manier praktisch maken.

Evenzo kan iemand met een creatieve geest zeer intelligente oplossingen bedenken. Dit hoeft niet per se door emotionele verwaarlozing te ontstaan.

Emotionele verwaarlozing heeft een enorme impact op het zenuwstelsel en kan juist ook zorgen voor het niet open kunnen staan voor creativiteit. Alle broodnodige energie gaat naar het overleven. Bij iemand anders kan juist de creativiteit ervoor zorgen dat er copingmechanismen in gang gezet worden die helpend zijn bij overleving.

Ik kan er nog veel meer over schrijven, maar het is zo ontzettend verschillend per persoon dat ik het algemeen moet houden.
Hoop wel dat dit stof tot nadenken geeft en je helpt in je denken.

Hartelijke groet,

Larinda Bok

Beantwoord door: Larinda Bok op 6 juli 2024

Gerelateerd

Meer over

Delphi-model
Hoogbegaafdheid
Neurodiversiteit

Lees ook