Antwoord
Hey E.,
Dank voor je vraag….
Je lijden is echt en bij een dergelijk lijden kan ook een verlangen ontstaan naar de dood als oplossing.
Onze gedachten krijgen soms een soort dynamiek, zodanig dat we minder controle over ze ervaren en ze meer macht over ons krijgen, terwijl ze tegelijkertijd zeer negatief kunnen zijn.
We beseffen nog wel dat het onze gedachten zijn, maar ze zijn wel zeer kwellend, machtig en eisend/dwingend naar ons toe.
Als dit soort dingen dagelijks plaatsvindt in onze mentale ruimte, heeft dat een negatief effect op ons gevoel voor de toekomst. We hebben geen vertrouwen meer in de toekomst, zien het niet meer zitten.
De behandeling is leren dat de gedachten er mogen zijn, maar je loskoppelen van de macht, dwang en negativiteit die ervan uitgaat. Een soort afstand nemen van de gedachten terwijl ze er wel mogen zijn.
Heb je dat soort behandeling gehad? Bijvoorbeeld ACT (Acceptance and Commitment Therapy)?
Het doel van ACT is niet zozeer het verminderen van symptomen, maar het helpen van individuen om een rijk en zinvol leven te leiden, terwijl ze tegelijkertijd de pijn en het lijden dat het leven met zich meebrengt accepteren.
ACT richt zich op 6 kernprocessen als:
Cognitieve defusie: Leren om gedachten, beelden, emoties en herinneringen te zien voor wat ze werkelijk zijn – gewoon interne ervaringen – in plaats van wat ze lijken te zijn of wat ze pretenderen te zijn.
Acceptatie: Actief en bewust omarmen van de private gebeurtenissen (gedachten, gevoelens, herinneringen) en deze ervaren in het moment, zonder onnodige inspanningen om deze te veranderen.
Aanwezigheid in het moment: Bewust aandacht geven aan het hier en nu met openheid, interesse en receptiviteit.
Zelf als context: Het ontwikkelen van een gevoel van consistentie en continuïteit. Dat transcendeert dan de inhoud van je ervaringen, waardoor je een veilige en flexibele houding ten opzichte van jezelf kunt handhaven.
Waarden: Het ontdekken wat werkelijk belangrijk en betekenisvol is in het leven. Dat wil zeggen: waar iemand wil staan in het leven, hoe iemand zich wil gedragen, wat voor soort persoon iemand wil zijn.
Toegewijde actie: Het ondernemen van acties die geleid worden door je waarden, zelfs als dit gepaard gaat met ongemakkelijke of onaangename ervaringen.
Verder is je vraag of men je niet voor uitbehandeld kan verklaren zoals bij ALS. Dit is een complexe vraag. Bij ALS is het ziekteproces meedogenloos voortschrijdend en gaat de persoon altijd dood. Bij psychische aandoeningen is er veel vaker sprake van herstel over de tijd, vooral als de persoon ouder wordt. Dit herstel kan spontaan zijn maar is vaker het resultaat van meerdere ’turning points’ of inzichten die de persoon over de tijd opdoet waardoor het leven toch weer leefbaar wordt ondanks de mentale kwetsbaarheid. We zien dit relatief vaak gebeuren, maar kunnen het niet altijd met behandeling actief nabootsen of in gang zetten. Herstel is deels een autonoom proces, de turning points kunnen niet afgedwongen worden.
Ik kan me voorstellen dat je zegt dat je niet 20 jaar wil wachten op turning points waarvan je niet weet of en hoe ze gaan komen. Wat het beste helpt bij lijden in deze omstandigheden is de combinatie van ACT en ervaringsdeskundigheid op een herstelacademie, in gesprek met mensen die ook ervaring hebben van ondraaglijk lijden….
Er valt natuurlijk veel meer te zeggen….
Maar stuur je dit eerst als reflectie.
Groet,
Jim
Beantwoord door: Jim van Os op 27 februari 2024
