Is er een verband tussen gebruik van paroxetine en libidoproblemen?

Antwoord

Beste B.,

Seksuele bijwerkingen zijn een veel voorkomende en waarschijnlijk onderschatte bijwerking van vrijwel alle antidepressiva. Verlies van libido is er daar één van. Andere verschijnselen die kunnen optreden zijn vertraagde zaadlozingen en het moeilijker krijgen van een erectie. Bij het voorschrijven van antidepressiva dienen behandelaars hun patiënten hier ook op te wijzen.

Over deze seksuele bijwerkingen is lang beweerd, en wordt soms nog steeds beweerd, dat die bij het starten met antidepressiva bij sommige mensen kunnen optreden maar dat ze na een tijdje minder worden of weer verdwijnen. Dit is vrijwel zeker onjuist. Deze bijwerkingen kunnen blijvend aanwezig zijn, en na het stoppen met antidepressiva gaan ze helaas niet meteen weg en bij sommige mensen lijken ze blijvend te zijn.

Voor de antidepressiva bupropion of mirtazapine geldt dat die, omdat ze wat anders werken dan de meeste andere antidepressiva, minder seksuele bijwerkingen kunnen geven. Maar of dat, als je op een van deze middelen zou overstappen, voor jou ook zo zal zijn is vooraf niet te zeggen. Daar kun je alleen maar achter komen door die overstap te maken.

Het maken van zo’n overstap, als je daartoe zou besluiten, moet je in ieder geval heel voorzichtig doen waarbij het beslist niet verstandig is om eerst helemaal met paroxetine te stoppen voordat je met dat andere middel begint. Want als je dat doet kun je last krijgen van zogenaamde onttrekkingsverschijnselen, waarvan je heel veel last kunt hebben. Om dat zoveel mogelijk te voorkomen kun je zo’n overstap veel beter maken door de dosis van je paroxetine geleidelijk te verlagen en tegelijkertijd de dosis van het andere antidepressivum te verhogen, op zo’n manier dat de gecombineerde werking van beide antidepressiva zo veel mogelijk gelijk blijft. Met behulp van de standaardmedicatie die de apotheker kan leveren is het voor je behandelaar heel moeilijk om je hierbij goed te helpen. Met behulp van zogenaamde switch-strips, die je behandelaar aan jou kan voorschrijven, kan dat wel.

Een andere manier om te onderzoeken of je iets aan je libidoklachten kunt doen is om helemaal met je paroxetine te stoppen. Je schrijft dat je paroxetine al 20 jaar gebruikt en dan lijkt het me redelijk om die vraag met je behandelaar te bespreken. Als de conclusie is dat niet zeker is dat je je paroxetine per se nodig hebt, dan kun je op een verantwoorde manier onderzoeken of je ook zonder kan. Door de dosis van je paroxetine volgens een heel geleidelijk en verantwoord afbouwschema in kleine stappen te verlagen, waarbij ervoor gezorgd wordt dat die stappen naar het einde toe steeds kleiner worden (de technische term hiervoor is hyperbolisch afbouwen). Met behulp van de standaardmedicatie bij de apotheker kan je behandelaar je ook hierbij in de praktijk niet goed helpen. Met behulp van taperingstrips die je behandelaar aan jou kan voorschrijven kan dat wel. Heel belangrijk is dat je tijdens het afbouwen in goed overleg met je behandelaar goed oplet hoe dat voor jou gaat. Daarvoor zit bij afbouwmedicatie (taperingstrips, stabilisatiestrips, switch-strips) een eenvoudig zelfmonitoringformulier dat je hierbij helpt als je dat iedere dag invult. Ook je behandelaar is daarmee geholpen. Omdat je al 20 jaar lang paroxetine hebt gebruikt moet je in ieder geval vooral niet proberen om heel snel af te bouwen.

Of je van je libidoproblemen af zult komen als je één van de bovenstaande dingen gaat proberen zul je moeten afwachten, maar het kan de moeite waard zijn om een van deze dingen te proberen. Blijf je deze klachten toch houden dan kun je eventueel nog met je behandelaar bespreken of het voorschijven van een erectiestimulerend middel zoals Viagra je zou kunnen helpen om misschien iets aan je huidige klachten te kunnen doen.

Ik kan al met al dus helaas geen snelle of zekere oplossing bieden voor de libidoproblemen die je nu hebt. Maar er zijn dus wel een aantal mogelijkheden die je in goed overleg met je behandelaar, die je dit antwoord kunt laten lezen, kunt uitproberen. Waarbij het (veel) tijd kan kosten om te ontdekken wat werkt. Maar als je die tijd neemt dan kan dat de moeite waard zijn. Ik hoop dat dit antworod je helpt om samen met je behandelaar een oplossing te vinden om iets aan je problemen te kunnen doen. Ik wens je daarbij veel succes.

Vriendelijke groet,

Peter