Dr. Peter C. Groot is onderzoeker en ervaringsdeskundige bij User Research Center NL, UMC Utrecht. Hij is deskundige medicatie afbouw en taperingstrips. Taperingstrips (ook wel: afbouwmedicatie) maken veilige afbouw praktisch mogelijk van medicijnen die bij te snel stoppen problemen kunnen veroorzaken.
Beste Peter,
Ruim twaalf jaar heb ik antidepressiva geslikt. Het afgelopen jaar slikte ik 37.5 mg venlafaxine per twee dagen.
Sinds vier weken ben ik helemaal gestopt. Ik voel me nu heel slecht. De eerste weken had ik veel spierpijn, nu heb ik alleen nog last van extreme vermoeidheid.
Mijn huisarts en een neuroloog vertelden mij dat ik weinig zou merken van het stoppen met de venlafaxine.
Denkt u dat het er toch mee te maken heeft, of zou er iets anders aan de hand zijn?
Bij voorbaat dank.
Beste M.,
Dat je van stoppen met venlafaxine, op de manier waarop jij dat hebt gedaan, weinig zult merken is niet juist. En dat je je slecht voelt nadat je met venlafaxine bent gestopt is ook helemaal niet gek. Dat laat zien dat je te snel met je venlafaxine bent gestopt.
Hier komt nog bij dat je in het afgelopen jaar per twee dagen 37.5 mg venlafaxine hebt geslikt: dus de ene dag wel en de andere dag niet. Door de korte halfwaardetijd (dat is een maat voor de snelheid waarmee venlafaxine uit je lichaam verdwijnt) krijg je dan namelijk last van dagelijkse schommelingen in de hoeveelheid venlafaxine in je lichaam. De kans dat je daardoor last krijgt van klachten is dan heel groot. Je schrijft niet hoe dat voor jou in het afgelopen jaar is geweest, maar in het algemeen geldt dat om de dag slikken niet verstandig is en dat geldt zeker voor venlafaxine.
Het idee om om de dag medicatie in te nemen als je gaat afbouwen is overigens niet helemaal onbegrijpelijk. Want intuïtief zou je denken dat het afbouwen daardoor geleidelijker zal gaan. Maar dat is dus niet zo. Het is daarom jammer dat zowel patiënten als artsen helaas nog steeds op dit idee komen.
Wat je nu kunt doen zijn twee dingen. Je kunt niets doen en hopen dat je klachten vanzelf zullen verdwijnen. Dat zou kunnen maar het is zeer de vraag of het verstandig is om dat te doen. De kans bestaat namelijk dat je klachten als je niets doet alleen nog maar erger zullen worden.
Een andere aanpak zal voor jou waarschijnlijk veel meer opleveren. Dat is om weer venlafaxine te gaan gebruiken. Dat helpt tegen onttrekkingsverschijnselen. Uit ervaringen van patiënten blijkt dat een dosering die lager is dan de laagste effectieve dosis die in de bijsluiter staat daarvoor al genoeg kan zijn. In jouw geval zou bijvoorbeeld 5 mg venlafaxine al genoeg kunnen zijn. Of dat zo is moet je binnen één of twee dagen merken. Als je klachten dan nog niet voldoende zijn afgenomen dan kan de dosis alsnog voorzichtig verhoogd worden. Dat is een kwestie van voorzichtig en verantwoord uitproberen, in goed overleg met je behandelaar.
Als het lukt om zo iets aan je klachten te doen, dan is het aan te raden om een paar weken (bijvoorbeeld vier) op dezelfde dosis te blijven, tot je je goed en sterk genoeg voelt om een nieuwe afbouwpoging te gaan doen.
Belangrijk bij die nieuwe afbouwpoging is dat je dan veel geleidelijker gaat afbouwen dan je eerder hebt gedaan volgens een zogenaamd hyperbolisch afbouwschema, en dat je daarvoor voldoende tijd neemt. Om op die manier klachten zoals je die nu hebt zoveel mogelijk, liefst helemaal, te voorkomen. Bij zo’n hyperbolisch afbouwschema worden de stappen waarmee de dosis wordt verlaagd naar het einde toe steeds kleiner.
Zo’n verantwoord en veilig afbouwschema is met alleen de standaarddoseringen die farmaceutische bedrijven maken in de praktijk niet goed mogelijk. Dat komt doordat de laagste doseringen die deze bedrijven maken niet laag genoeg zijn.
Met behulp van taperingstrips die je arts aan jou kan voorschrijven is zo’n veilige en verantwoorde afbouw wel goed mogelijk. Belangrijk is dat je tijdens het afbouwen goed oplet hoe dat voor jou gaat. Omdat je dan het afbouwschema snel kunt laten aanpassen als je merkt dat je opnieuw klachten krijgt of als bestaande klachten plotseling erger worden. Die aanpassing is nodig om te voorkomen dat die klachten onnodig verergeren, wat zou gebeuren als je gewoon zou doorgaan met afbouwen.
Aanpassen doe je uiteraard in overleg met je behandelaar. Dat kan door een tijdje op dezelfde dosis te blijven (stabiliseren) totdat je klachten weer minder worden of helemaal verdwijnen. Daarna kun je dan weer verder gaan met afbouwen maar dan wel geleidelijker.
Bij afbouwmedicatie (taperingstrips en stabilisatiestrips) zit een zelfmonitoringformulier dat je één keer per dag kunt invullen. Dat is niet moeilijk en kost je niet veel tijd. Ik raad je aan om dat formulier te gebruiken omdat je daarmee niet alleen jezelf helpt maar ook je behandelaar.
Laat dit antwoord aan je behandelaar lezen. Ik hoop dat dat helpt om snel iets aan je huidige klachten te kunnen doen en om daarna alsnog op een verantwoorde wijze en zonder problemen met je venlafaxine te kunnen stoppen.
Vriendelijke groet,
Peter
