Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Ik heb jaren last gehad van depressieve en hypomanische episoden. Het was een lange zoektocht en uiteindelijk kwam er een behandelplan met veel therapie en psycho-educatie. Nu ga ik nog naar een gespecialiseerde verpleegkundige.
Alle tools die ik heb gekregen durf ik moeilijk los te laten.
Hoe krijg ik mijn vertrouwen terug?
Hey S., dank voor je vraag!
Ik kan me goed voorstellen dat het loslaten van al die tools en het idee van “het moet nu weer goed gaan” behoorlijk eng kan zijn. Zeker na jaren waarin je van alles hebt meegemaakt—van depressies tot hypomanische fasen—kan het voelen alsof je in een soort nieuwe balans terecht moet komen, eentje waarin je je eigen kracht gaat leren vertrouwen. Maar ja, dat is makkelijker gezegd dan gedaan, toch?
Je hebt nu een hele “gereedschapskist” aan tools van therapie en psycho-educatie. Het voelt misschien alsof je die moet blijven vasthouden om te voorkomen dat je weer in oude patronen vervalt. Maar misschien helpt het om het niet te zien als “alles loslaten”, maar meer als een zachte overgang waarin je de tools langzaamaan durft te gebruiken op jouw manier. Zie het als leren fietsen zonder zijwieltjes; eerst voelt het wiebelig, maar hoe vaker je jezelf even “laat gaan”, hoe meer je ontdekt dat je de balans eigenlijk wel kunt houden.
Vertrouwen kweken in je eigen balans
Wat vaak helpt, is om kleine stapjes te nemen. Je hoeft niet in één keer alles los te laten of je super-zelfverzekerd te voelen. Probeer jezelf te laten ervaren dat je in moeilijke momenten toch wel een manier zult vinden om ermee om te gaan. Bijvoorbeeld, als er een mindere dag komt (want ja, die komen nu eenmaal), dan kun je bewust een van je tools uitkiezen in plaats van ze allemaal te gebruiken. Het gaat erom dat je steeds meer gaat voelen dat jij degene bent die bepaalt wat je nodig hebt, en niet dat je afhankelijk bent van het volledige “pakket” om overeind te blijven.
Vertrouwen is een spier die je moet oefenen
Het is misschien een gekke vergelijking, maar vertrouwen werkt een beetje als een spier. Hoe vaker je die oefent, hoe sterker hij wordt. Misschien kun je beginnen met het oefenen van dit vertrouwen in heel veilige, kleine situaties. Een dag waarop je je al redelijk goed voelt bijvoorbeeld. Kijk dan eens wat er gebeurt als je wat ruimte geeft, als je het “laat stromen” en vertrouwt dat je ook zonder constant alert te zijn oké blijft.
Mindful omgaan met je angst voor terugval
De angst voor een terugval is begrijpelijk, zeker als je een geschiedenis hebt van heftige episoden. Maar onthoud, jouw ervaringen hebben je juist ontzettend veel geleerd over jezelf en je gevoeligheden. Zie je hersteltraject als iets waarin je met vallen en opstaan steeds beter begrijpt wat werkt en wat niet. Misschien helpt mindfulness of een lichaamsgerichte oefening hierbij – gewoon om even stil te staan bij hoe je je voelt, zonder oordeel.
Herstel is geen lineair proces
En ja, herstel is zelden een rechte lijn. Soms komen er nog uitdagingen op je pad, maar dat betekent niet dat alles weer “terug bij af” is. Elke stap die je hebt gezet, elke tool die je hebt geleerd, blijft waardevol, ook als er een dag tussen zit waarop het wat minder gaat. Het gaat erom dat je jezelf die ruimte durft te geven en erop vertrouwt dat je nu weet hoe je met de schommelingen om kunt gaan, zonder dat je meteen in een oude cyclus vervalt.
Zoek steun waar dat kan
Je hoeft het natuurlijk niet alleen te doen. Misschien kun je contact zoeken met lotgenoten, een herstelacademie of mensen die ook bipolaire stemmingsgevoeligheid hebben, om te leren hoe zij met deze balans omgaan. Soms kan een ervaringsdeskundige echt waardevol zijn om dat stukje zelfvertrouwen te versterken, iemand die zelf ook door die fasen heen is gegaan en begrijpt hoe het voelt om weer grip te vinden.
Uiteindelijk is dat vertrouwen in jezelf als een nieuwe basis die zich stapje voor stapje opbouwt. Je hebt de tools, je hebt in de afgelopen jaren heel wat doorstaan, en nu ben je op een punt waarop je die kracht langzaamaan durft te vertrouwen. Je hoeft het niet perfect te doen, gewoon het proces ervaren en voelen dat je er bent voor jezelf.
Hope this helps en kijk vooral bij de informatie hieronder, want er is nog veel meer over te zeggen, kijken en lezen!
Greetz Jim
EMPOWER JEZELF MET BETERE KENNIS DAN DE TRADITIONELE GGZ VIA DEZE LAAGDREMPELIGE BRONNEN:
