Waarom bij psychisch lijden vaak weigering euthanasieverzoek?

Antwoord

Beste J.,

Psychisch lijden is vreselijk en het is nog erger als er een ‘oplossing’ is die echter steeds maar niet bereikbaar blijkt.

Het probleem van euthanasie is dat het was bedoeld voor mensen met kanker die gemiddeld nog twee weken te leven hebben.

Euthanasie bij psychisch lijden is echter meestal bij een levensverwachting van nog tientallen jaren. Hiermee is het onoplosbaar geworden voor de samenleving, want wetgeving schiet per definitie tekort bij een dergelijke kwestie.

Euthanasie is ook geen behandeling waar mensen recht op hebben, want mensen laten sterven is niet onderdeel van de medische scope van behandelingen.

Blijft dus over het diepe lijden van mensen dat wordt verergerd omdat de vermeende ‘oplossing’ niet bereikbaar blijkt.

En niet iets wat we hier in het online spreekuur kunnen oplossen.

Wat we niet hebben – en wat er wel moet komen in het nieuwe ecosysteem geestelijke gezondheid (GEM) – is aandacht voor ondraaglijk lijden in de vorm van meer plekken creëren waar lijden er mag zijn.

Dus niet altijd de huidige reflex waarin ernstig psychisch lijden soms juist kan verergeren door er medicaliserende ‘actie-behandelingen’ op te zetten, gericht op symptoomreductie – die niet zelden resulteren in de constatering dat ‘het niet werkt’ en de persoon weer alleen staat met zijn lijden.

In feite maakt deze benadering het lijden niet zelden alleen maar erger omdat de persoon steeds meer de indruk krijgt dat hij/zij blijkbaar ‘onbehandelbaar’ en ‘uitbehandeld’ is, en het zoeken van de dood met euthanasie zich steeds meer voordoet als de ultieme ‘medische’ behandeling voor het probleem. Mijn hart doet pijn als ik mensen door zo’n traject gemangeld zie worden, tot en met ECT, deep brain stimulation, medicatiegegoochel en technische psychotherapieën aan toe, dat het lijden vaak eerder verdiept dan verlicht. Heel soms een succes, dat wel, maar vaker niet of juist erger.

Waar behoefte aan is zijn lotgenotengroepen rond onverdraaglijk lijden in de context van een recovery college, een omgeving gericht op dingen als hoop, verbinding en betekenis – de elementen die nodig zijn om onverdraaglijk lijden net genoeg draagbaar te maken voor de persoon om weer een beetje perspectief te zien.

Dergelijke groepen gaan over verleiding: de persoon verleiden tot een perspectiefname van dat er, in de verbinding met anderen, en het onstaan van co-draagbaarheid van lijden, enige ruimte kan ontstaan rond kwellend psychisch leed. Er zijn veel te weinig van dit soort plekken waar het lijden er gewoon mag zijn, zonder medicaliserende actie-benaderingen die de persoon verder het moeras in trekken.

Laten we daar ook aan werken.

Sterkte,

Jim