Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Beste heer Van Os,
Waar kun je als familie/naastbetrokkene terecht voor het inschakelen van een onafhankelijke vertrouwenspersoon, indien er sprake is van een onvrijwillige opname?
Wat zijn je rechten als patiënt bij verzet tegen de opname en wat zijn hierin de te nemen stappen?
Is het mogelijk een onafhankelijke psychiater te raadplegen en waar kun je dan terecht?
Bij voorbaat dank.
Beste G.,
In Nederland biedt de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) een kader voor situaties van onvrijwillige opname en verzekert het de rechten van zowel patiënten als hun naasten. Als een familielid of naaste betrokken is bij een onvrijwillige opname, zijn er verschillende ondersteunende middelen beschikbaar, waaronder de inzet van een patiëntenvertrouwenspersoon (pvp) en een familievertrouwenspersoon (fvp).
De patiëntenvertrouwenspersoon biedt ondersteuning en advies aan de patiënt zelf, waarbij de focus ligt op het bewaken van de rechten van de patiënt binnen de zorginstelling. Daarnaast kan de familie of naastbetrokkene een beroep doen op een familievertrouwenspersoon. Deze vertrouwenspersoon werkt specifiek met families van mensen met psychische problemen en kan helpen bij het navigeren door de complexe wereld van de geestelijke gezondheidszorg.
De patiënt zelf heeft het recht om geïnformeerd te worden over de redenen van de opname en de daaropvolgende procedures. Daarnaast heeft de patiënt recht op gratis juridische bijstand door een advocaat en de mogelijkheid om bezwaar te maken tegen de opname. Dit bezwaar leidt vervolgens tot een rechterlijke toetsing waarbij zowel de argumenten van de zorgverlener als die van de patiënt worden aangehoord.
Naastbetrokkenen kunnen een belangrijke rol spelen door steun te bieden en eventueel ook bezwaar aan te tekenen. Zij kunnen dit doen door samen met de patiënt een advocaat te raadplegen en hun zorgen formeel kenbaar te maken. Het is ook mogelijk om een onafhankelijke psychiater te raadplegen voor een second opinion, wat nuttig kan zijn om de noodzaak van een opname te evalueren. Een verzoek voor een second opinion kan worden ingediend bij de behandelend psychiater, die dan in principe wordt geacht om hieraan mee te werken.
Voor iedereen die betrokken is bij een onvrijwillige opname is het essentieel om goed geïnformeerd en ondersteund te zijn. Zowel patiëntenvertrouwenspersonen als familievertrouwenspersonen spelen hierbij een cruciale rol, door de rechten van zowel de patiënt als de familie te beschermen en te bevorderen. Door gebruik te maken van deze diensten kunnen families ervoor zorgen dat hun stem gehoord wordt en dat de rechten van hun geliefde worden gerespecteerd.
Hope this helps!
Greetz Jim
