Wat verstaat u onder wanen, heel concreet?
Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Wat verstaat u onder wanen, heel concreet?
Beste J.,
Ik zal mijn best doen, maar heel concreet is niet mogelijk omdat het in feite een zeer complex fenomeen is dat zich voordoet op een glijdende schaal, en een hoge mate van overlap heeft met het niet-waanachtig denken van mensen….
Ik zou een waan beschrijven als een gedachte die zozeer het resultaat is van specifieke persoonlijke angsten en zorgen, dat andere mensen het niet meer kunnen volgen.
De wereld komt tot ons via de zintuigen (bottom-up) maar elke perceptie wordt in onze mentale ruimte vergeleken met herinneringen aan alle eerdere omgevingen die we hebben meegemaakt, inclusief de gevoelskwaliteit die daarbij hoort (top-down). Normaal is er in deze onderhandeling tussen top-down en bottom-up een redelijk evenwicht tussen de ‘feiten’ van de waarneming en het ‘gevoel’ van de herinnering.
Een waan ontstaat als het gevoel de overhand heeft en de persoon dus feitelijk de wereld gaat waarnemen op basis van zijn eigen persoonlijke emoties. Voor de persoon zelf lijkt dit heel logisch, maar de buitenwereld kan het meestal niet meer volgen…
Hope this helps,
Jim