Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Wat zou kunnen verklaren waarom mindfulness/meditatie (nog) niet werkt?

Vraag

Beste Jim,

Omdat ik last heb van de nodige psychische klachten (o.m. angst/spanning en depressie), heb ik een 8-weekse mindfulness training gedaan. Daarna heb ik het afgelopen half jaar, onder begeleiding van een meditatieleraar, dagelijks gemediteerd, met name oefeningen in het richten van de aandacht en het versterken van meer positieve ervaringen als liefdevolle vriendelijkheid. Alhoewel ik, zeker in de eerste maanden, wel enige momenten heb kunnen ervaren dat ik mijn aandacht ietwat kon richten, ervaar ik het momenteel grotendeels als te confronterend wanneer ik mijn aandacht (nog) meer naar binnen richt. De wegen van mindfulness / meditatie spreken mij zo aan, omdat ze veronderstellen dat ik zelf iets aan mijn innerlijke ervaring kan veranderen (of deze kan aanvaarden), zonder daarbij enkel afhankelijk te zijn van iets of iemand buiten mij (zoals medicatie of therapie)

Nu komt mijn vraag aan jou :-). Is het denkbaar, vanuit jouw kennis en ervaring met het werken van de geest, dat het soms (tijdelijk?) onmogelijk is om de aandacht te trainen/ontwikkelen wanneer psychische klachten te sterk/groot zijn? En zo ja, wat zou dan een weg naar herstel kunnen zijn, wanneer mindfulness / meditatie onvoldoende lijken te werken?

Nb: ik heb reeds medicatie en start binnenkort weer met een vorm van therapie die gericht is op het herkennen van mijn \’gedachten over mijn gedachten\’, in de hoop op die wijze wat los van de innerlijke chaos te geraken.

Hartelijk dank en met groeten!

 

Antwoord

Dank voor je (goede en interessante) vraag.

Psychisch lijden gaat vrijwel altijd over een negatieve psychische ervaring die zich te groot, te dwingend en te dominerend voordoet in ons bewustzijn. Het maakt dat we ermee in een zichzelf versterkende ‘loop’ komen te zitten waardoor de ruimte voor het gezonde, het positieve en het leven steeds kleiner wordt, resulterend in wanhoop en soms zelfs suïcidaliteit.

Het is dus de bedoeling om de aandacht meer te leren richten op het gezonde en positieve deel, dat eerst nog klein en nauwelijks te vinden is, maar gaandeweg meer ruimte krijgt in je bewustzijn.

Het is belangrijk dat de meditatie/mindfulness leraar, of degene die je hierin begeleidt, aandacht heeft voor je worsteling en werkt vanuit betrokkenheid, begrip en verbinding, zodat je voldoende hoop, vertrouwen, positieve verwachting en motivatie krijgt voor de meditatie om effect te hebben. Weet niet of dat nu zo is en of dat beter kan?

In ieder geval is het belangrijk dat je er mee doorgaat denk ik – want het kan een tijdje duren voordat je weer ruimte in je bewustzijn gaat ervaren naast de negatieve ervaring.

In ieder geval, als je de behandeling wil versterken dan denk ik dat je idee om te werken met een derde generatie psychotherapeutische aanpak vanuit een metacognitie (denken over je denken) en een acceptance and commitment-achtige aanpak, een goede is. Het zal de meditatie versterken en vice versa. Ook hier is het belangrijk dat de therapeut werkt vanuit een therapeutische relatie die jou ‘voedt’ en motiveert om de therapie effect te laten hebben.

Uiteindelijk gaat het om de balans die hervonden moet worden: de negatieve psychische ervaring die nu teveel ruimte inneemt in je bewustzijn moet terug naar handelbare proporties, zodanig dat er weer ruimte is voor het positieve, gezondheid en het leven.

Dus volgens mij ben je op de goede weg. En zal het beter gaan als je zo doorgaat.

Zet hem op, Jim

Deze vraag is gesteld door een man in de leeftijdscategorie 35-50
Beantwoord door: Jim van Os op 24 februari 2020

Gerelateerd

Meer over

Lees ook