Welke medicijnen kan ik als eerste afbouwen?

Antwoord

Beste A.,

Er is niet of nauwelijks onderzoek gedaan naar de volgorde waarin iemand die meerdere psychiatrische medicijnen gebruikt die het best kan afbouwen. Maar er zijn desondanks wel een paar dingen over te zeggen.

Het eerste is dat het niet verstandig is om te proberen om meerdere medicijnen tegelijk af te bouwen (tenzij daar duidelijke medische redenen voor zijn). Omdat dan, als er tijdens het afbouwen problemen zijn, niet duidelijk is welk medicijn die mogelijk veroorzaakt. Het dringende advies is daarom om verschillende medicijnen één voor één af te bouwen. En om, nadat je een medicijn hebt afgebouwd, een tijdje te wachten voordat je het volgende medicijn gaat afbouwen. Omdat je dan zeker bent dat je lichaam helemaal gewend is aan het niet meer slikken van dat medicijn.

In de volgorde waarin je gaat afbouwen heb je zelf een keus die je samen met je behandelaar kunt maken, waarbij je er waarschijnlijk het beste voor kunt kiezen om het medicijn waarvan jij en je behandelaar verwachten dat dat het moeilijkst zal zijn om helemaal mee te stoppen, voor het laatst te bewaren. Waarschijnlijk zal dat het medicijn zijn waarvan je zelf denkt of weet, dat dat je helpt bij inslapen en doorslapen.

Voor het afbouwen zelf geldt dat je dat het beste geleidelijk en in een meerdere kleine stapjes kunt doen, waarvoor je voldoende tijd moet nemen. Welk medicijn dat is zal van persoon tot persoon kunnen verschillen. Omdat je zo je lichaam na ieder stapje waarmee je de dosis verlaagt voldoende tijd kunt geven aan de iets lagere dosering te wennen. Daardoor zul je veel minder snel en hopelijk helemaal geen onttrekkingsklachten krijgen.

In de algemene uitleg over verantwoord afbouwen kun je nalezen hoe je er samen met je behandelaar voor kunt zorgen dat je dit alles op een goede manier kunt doen.

Ik hoop dat dit antwoord duidelijk is en dat het je zal helpen om je medicatie verantwoord en hopelijk zonder problemen te kunnen afbouwen. Ik wens je daarbij alvast veel succes.

Met vriendelijke groet,

Peter

ALGEMENE UITLEG OVER VERANTWOORD AFBOUWEN IN DE PRAKTIJK
Als je medicatie gebruikt raakt je lichaam daaraan gewend. Over wat er dan in je lichaam allemaal kan gebeuren is best veel bekend maar nog lang niet genoeg om te kunnen voorspellen of en wanneer en hoe snel iemand onttrekkingsklachten zal krijgen, hoelang die dan zullen duren en hoe erg die dan zullen zijn.

Omdat je niet van tevoren precies kunt weten of de snelheid waarmee je gaat afbouwen voor jou goed is, moet je tijdens het afbouwen proberen om iedere dag bij te houden hoe goed dat voor jou gaat. Zolang het goed gaat kun je verder gaan met afbouwen volgens het schema dat was gekozen. Als je merkt dat je tijdens het afbouwen (onttrekkings)klachten begint te krijgen, dan is dat een teken dat het afbouwen voor jou te snel begint te gaan.

Wat je dan NIET moet doen is zomaar verder gaan met het verlagen van de dosis, omdat onttrekkingsklachten dan nog erger zullen worden. En dat wil je niet. Wat je WEL moet doen is contact opnemen met je behandelaar en bespreken of je bijvoorbeeld een tijdje op dezelfde dosis gaat blijven. We noemen dat stabiliseren. Stabiliseren doe je om je lichaam de tijd te geven om te wennen aan de dosis waarop je zat toen je klachten begon te krijgen. Onttrekkingsverschijnselen zullen hierdoor verminderen en hopelijk weer helemaal verdwijnen. Dat kan heel snel gaan. Als dat gebeurd is, dan kun je daarna als je je weer goed en sterk genoeg voelt verder gaan met afbouwen. Alleen moet je dat dan langzamer doen dan je eerder deed.

Als je op deze manier met je behandelaar goed kunt samenwerken dan heb je de minste kans op problemen en de grootste kans dat het afbouwen zal lukken. Als je daarvoor meer tijd nodig hebt, dan moet je die tijd ook nemen.

De beste manier om geleidelijk en verantwoord af te bouwen zoals hierboven bedoeld is, is om de dosis in een aantal kleine stapjes te verlagen waarbij ervoor gezorgd wordt dat die stapjes naar het einde toe steeds kleiner worden. In technische termen noemen we dat hyperbolisch afbouwen. Je kunt dit vergelijken met de manier waarop een kind van een glijbaan afgaat. In het begin gaat dat sneller maar door de curve van de glijbaan gaat dat naar het einde toe steeds langzamer. Dat zorgt ervoor dat het kind, ook al gaat dat in het begin heel snel, aan het eind toch zonder schok en heel gelukkig tot stilstand kan komen. Bij afbouwen probeer je hetzelfde te bereiken. Waarbij je jezelf kunt helpen door tijdens het afbouwen goed op te letten hoe dat voor jou gaat zodat het afbouwschema op tijd kan worden aangepast als je merkt dat het voor jou te snel begint te gaan (dat wil zeggen als je door het afbouwen klachten krijgt).

Bij afbouwmedicatie zit altijd een zelfmonitoringformulier dat je één keer per dag moet invullen. Dat is niet moeilijk en het kost je niet veel tijd. Als je dat iedere dag doet dan kun je veel beter zien hoe het afbouwen voor jou gaat, en als je het ingevulde formulier aan je behandelaar laat zien dan kan hij of zij dat ook zien. Dat helpt jullie om samen goede beslissingen over jouw afbouw te nemen.

PERSOONLIJK ADVIES BIJ HET KIEZEN VAN EEN AFBOUWSCHEMA
Ook kunnen behandelaars bij de apotheker een persoonlijk advies vragen voor een afbouwschema voor een patiënt. Hoe dit moet, wordt uitgelegd op blz. 3 van het recept/bestelformulier voor taperingstrips.