Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Prof. dr. Ralph Kupka is emeritus Hoogleraar Psychiatrie (Bipolaire Stoornissen) bij het Amsterdam UMC / locatie VUmc. Hij is Vice-President of Education van de International Society for Bipolar Disorders (ISBD) en daarnaast bestuurslid van de Alliantie Kwaliteit GGZ (Akwa).

Welke opties heb ik om lithium te vervangen?

Vraag

Ik ben vrouw, bijna 30 jaar oud. Ik heb bipolaire stoornis vooral met klachten van depressie en hypomanie. Ik heb een keer als 18 jarige een manie/hypomanie met psychotische elementen meegemaakt.

De eerste 3 jaren na diagnose werd ik behandeld met quetiapine 300mg. Ik had minder diepe depressies en een lichte hypomane periode. Ik had wel last van de slaperigheid van quetiapine, dat een negatieve invloed had op mijn sociale leven en kwaliteit van leven.

Daardoor ben ik in 2016 overgestapt op lithium. Het eerste jaar slikte ik nog steeds quetiapine in verlaagd doos en bleef zeer depressief. Na het stoppen met quetiapine werd de depressie lichter maar voorkwam vaak. Ik had ook nog lichte hypomane periodes. Nu wil ik stoppen met lithium, maar ik wil niet graag terug naar quetiapine door de slaperigheid die ik had toen ik stopte met quetiapine.

Ik wil graag weten wat voor opties ik heb qua medicijnen. Ik ben voorgesteld om terug naar quetiapine te gaan, maar ik vind dat het een slechte invloed heeft op mijn dagelijkse kwaliteit van leven heeft.

Welke andere mogelijkheden zijn er?

Antwoord

Beste H,

je beschrijft een veel voorkomend probleem. Het zoeken naar passende medicatie voor depressie en (hypo)manie is vaak een hele klus, omdat iedereen weer anders reageert op een bepaald medicijn, en je dat niet van te voren kunt voorspellen. Daar zijn geen testen voor. Of iets werkt blijkt altijd pas na wat langere tijd (vele maanden) als je het verdere beloop van de stemmingsepisoden kun overzien (hoe vaak? hoe lang? hoe erg? is het beter dan zonder medicatie?).

Bovendien hebben de meeste mensen wel last van enige vorm van ongewenste bijwerking, en zeker als je een medicijn lange tijd moet blijven gebruiken, gaat dat een rol spelen. Op een gegeven moment maak je de afweging: wegen de voordelen (werking) op tegen de nadelen (bijwerkingen). Soms werk een middel helemaal niet, of is niet te verdragen, soms werkt het een beetje, of zijn de bijwerkingen vervelend maar te verdragen.

Bij jou is er nog geen middel gevonden dat er in deze afweging gunstig uitkomt, en dat is erg jammer. Maar er zijn altijd weer andere opties. Vraag 1 is: waarom wil je stoppen met lithium? Werkt het onvoldoende? Heb je er veel last van? Is gezocht naar een optimale dosis (niet te laag, dan doet het te weinig, en niet te hoog, dan krijg je klachten)? Lithium wordt vaak gecombineerd met lamotrigine, een middel tegen bipolaire depressie. Een alternatief voor lithium is valproïnezuur (merknaam: Depakine), maar dat mag eigenlijk niet gebruikt worden door vrouwen in de vruchtbare leeftijd.

Er zijn nog allerlei andere opties, maar ik kan je in dit emailspreekuur niet een echt advies geven. Daarvoor zou ik je toch zelf moeten spreken. Als een behandeling wat stagneert, kan de psychiater een second opinion aanvragen.

Ik doe veel second opinions en dan kan ik dieper op de persoonlijke aspecten ingaan en een passend advies geven.

Vriendelijke groet, Ralph Kupka

Deze vraag is gesteld door een vrouw in de leeftijdscategorie 28
Beantwoord door: Ralph Kupka op 1 april 2019

Gerelateerd

Meer over

Bipolariteit, manie, hypomanie
Lithium
Medicatie

Lees ook