Veel gezochte termen

De PsychoseNet Kennisbank

Beantwoord door

Auteur

expert avatar

Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.

Worden mijn herbelevingen op den duur minder?

Vraag

Beste meneer Van Os,

Ik heb een verleden met veel trauma’s. Waaronder misbruik door familie en mishandeling en vernedering in mijn studententijd. Ik heb dit allemaal verdrongen, en drie jaar geleden is dit indringend teruggekomen. Deze tijd was zo beangstigend dat ik hallucinaties kreeg.

Momenteel kamp ik elke dag met herbelevingen en voel ik mij heel beroerd en bang. Ik weet nu niet meer wat wel en niet gebeurd is.

Weet u of dit minder wordt of stopt, en hoe kan ik weten wat wel en niet gebeurd is?

Groeten,

H.

Antwoord

Hey H., dank voor je bericht.

Wat een heftig verhaal zeg, voel echt met je mee. Het is duidelijk dat je ontzettend veel hebt meegemaakt en dat dit je dagelijks nog erg belast. Je geeft aan dat je een groot trauma hebt meegemaakt, met allerlei gevolgen die nu nog steeds in je leven aanwezig zijn – herbelevingen, angsten, en de verwarring over wat wel en niet is gebeurd. Dat is ontzettend zwaar om mee te moeten leven.

Je vraag of dit minder wordt of stopt, is er eentje die ik heel goed begrijp. Herbelevingen en angsten die dag in dag uit terugkomen, dat kan voelen alsof je er nooit meer uitkomt. Gelukkig is het wel mogelijk om stappen te zetten richting herstel, al kost dat vaak tijd, en is het zeker geen rechte lijn. Je lichaam en geest reageren vaak op zo’n verleden alsof er nog steeds gevaar is – alsof je zenuwstelsel continu in de “overlevingsmodus” staat. Dit kan verklaren waarom je het gevoel hebt dat je dingen ziet en ervaart die zo levensecht zijn, zelfs als ze in het verleden gebeurd zijn of misschien zelfs verward raken met je herinneringen. Dat is wat trauma kan doen; het maakt alles chaotisch, en wat eerst weggestopt was, komt ineens heel hard terug.

Over het weten wat wel en niet gebeurd is… dat is een lastige. Trauma kan herinneringen vervormen, uitvergroten, of juist in stukken breken. En wat jij hebt meegemaakt, dat zijn zulke heftige dingen dat je brein waarschijnlijk manieren heeft gezocht om te overleven. Soms door dingen te blokkeren, soms door dingen anders voor te stellen. Maar of je ooit 100% zult weten wat er precies is gebeurd? Dat is iets waar je misschien mee moet leren leven: dat sommige stukken altijd wat wazig zullen blijven. Maar dat betekent niet dat je er geen vrede mee kunt sluiten. Het kan juist heel helend zijn om te werken aan hoe je je verhoudt tot die herinneringen en beelden, zonder dat je de hele tijd hoeft te vechten om alles precies op een rijtje te krijgen.

Ik denk dat het voor jou heel helpend kan zijn om te kijken naar een therapeutische benadering die zich richt op trauma. Geen cognitieve gedragstherapie waarbij je veel in je hoofd bezig bent, maar eerder lichaamsgerichte therapieën, mindfulness, of bijvoorbeeld trauma-related tension-release exercises. Deze vormen van therapie kunnen je helpen om uit die voortdurende overlevingsmodus te komen en je lichaam en geest weer wat meer tot rust te brengen. Het is niet zozeer een kwestie van “terughalen” wat er wel en niet is gebeurd, maar eerder van leren om je weer veilig te voelen in het hier-en-nu. EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) is ook een optie die bij veel mensen met trauma helpt om herinneringen minder heftig te maken.

Je beschrijft ook dat je soms hallucinaties hebt gehad, of dingen hebt gezien om het lijden te verzachten. Dit klinkt alsof je hersenen manieren zoeken om de pijn draaglijk te maken, wat best een creatieve overlevingsstrategie is – maar wel eentje die je veel angst kan geven. Het kan helpen om een vorm van exposure aan te gaan (niet vanuit cognitieve gedragstherapie, maar vanuit een meer ervaringsgericht perspectief) waarbij je stap voor stap leert om die herinneringen of beelden onder ogen te zien zonder dat ze je hele leven beheersen.

Het klinkt misschien gek, maar herstel gaat vaak over het vinden van manieren om met je kwetsbaarheid om te gaan, en om weerbaarheid te ontwikkelen. En ja, dat is hard werken, en soms voelt het als wroeten in een donkere kelder. Maar de kracht zit ‘m juist in dat proces – in stap voor stap weer wat ruimte krijgen voor wie jij bent, los van alles wat je hebt meegemaakt.

Hope this helps en kijk vooral bij de informatie hieronder, want er is nog veel meer over te zeggen, kijken en lezen!

Greetz Jim

EMPOWER JEZELF MET BETERE KENNIS DAN DE TRADITIONELE GGZ VIA DEZE LAAGDREMPELIGE BRONNEN:

  • Wil je alles weten over TRAUMA in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over PSYCHOSE in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over NEURODIVERSITEIT in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je alles weten over HOE GOEDE GGZ ERUIT MOET ZIEN in een toegankelijk boek? Lees dan ons boek hierover.
  • Wil je weten hoe je medicatie moet afbouwen, of hoe je mensen hiermee kunt helpen? Kijk dan naar ons WEBINAR HOE MOET IK AFBOUWEN, gemaakt door het UMC Utrecht en het User Research Centre, over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deze webinar is te zien op YouTube in twee delen: Deel 1 en Deel 2. In dit webinar wordt uitleg gegeven over afbouwen van psychiatrische medicaties. Deel 1 is vooral voor afbouwers; deel 2 vooral voor voorschrijvers. Beide delen duren ongeveer 40 minuten. Er is een inhoudsopgave die kan worden gebruikt om snel bepaalde delen van de uitleg te vinden of terug te kijken. Om de inhoudsopgave te zien moet het webinar vanuit YouTube worden bekeken en moet de beschrijving die YouTube geeft worden uitgeklapt. Met behulp van de instellingen in YouTube kan het webinar ook met (automatisch gegenereerde) ondertiteling worden bekeken.
  • Wil je weten hoe het werkt met het maken van een DSM-DIAGNOSE VAN PSYCHOSE? Kijk dan mijn mini-college.
  • Wil je weten waarom we op PsychoseNet KRITISCH ZIJN OP HET LABEL ‘SCHIZOFRENIE’ (of andere schizo-terminologie), en waarom we denken dat het beter kan worden vervangen door de term ‘psychosegevoeligheid’? Kijk dan mijn mini-college hierover.
  • Als psychisch lijden niet het hebben van een DSM-diagnose is, met de suggestie dat er iets mis is “in je hoofd”, wat is het dan wel? Als je dat wil weten, kijk dan mijn mini-college: WAT IS PSYCHISCH LIJDEN en wat doe je eraan?
  • Denk je over medicatieafbouw? Kijk dan EERST naar onze 33 TIPS OVER MEDICATIEAFBOUW op de website van PsychoseNet.
  • Wil je een gratis advies op maat om AF TE BOUWEN MET EEN TAPERINGSTRIP? Maak gebruik van de mogelijkheid om een advies te vragen bij de Regenboogapotheek over hoe je af moet bouwen. Je krijgt dan via de mail een adviesformulier dat de huisarts alleen maar hoeft te ondertekenen voor de aanvraag van een taperingstrip conform het advies. Dit is reuzehandig want huisartsen vinden het vaak heel ingewikkeld om een taperingstrip voor te schrijven.
  • Wil je benzodiazepinen afbouwen, eventueel via een ander middel zoals diazepam (Valium)? Gebruik hiertoe de KNMP-rekenhulp.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIDEPRESSIVUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antidepressiva? Kijk dan bij onze antidepressivakeuzetool.
  • Heb je een vraag over WELK ANTIPSYCHOTICUM JE MOET GEBRUIKEN en over de bijwerkingen van antipsychotica? Kijk dan bij onze antipsychoticakeuzetool.
  • Wil je begrijpen dat er vijf fasen zijn in het proces van persoonlijk herstel? Kijk dan onze animatie hierover als een introductie.
  • Ben je op zoek naar de JUISTE HULP? Kijk dan op de sociale kaart op PsychoseNet (MIND ATLAS).
  • Ben je op zoek naar LOTGENOTENCONTACT BIJ MEDICATIEAFBOUW? Ga dan naar de Vereniging Afbouwmedicatie.
Beantwoord door: Jim van Os op 29 september 2024

Gerelateerd

Meer over

Trauma

Lees ook