Jim van Os is een herstelgerichte psychiater, hoogleraar psychiatrische epidemiologie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht. Hij werkt op het raakvlak van ‘harde’ breinwetenschap, gezondheidszorgonderzoek, kunst en subjectieve ervaringen van mensen met ‘lived experience’ in de GGZ. Jim is ook familielid van mensen met psychosegevoeligheid.
Mijn zoon in opgenomen in een ggz-instellling vanwege een psychose, en krijgt onder andere lithium. Hij heeft zijn zus in vertrouwen verteld dat hij zijn antipsychotica niet inneemt. Hij is namelijk erg bang voor dat lege gevoel.
Kan hij ook zonder antipsychotica herstellen?
Zijn zus wil hem niet verraden en hem niet kwijt.
Hey F., dank voor je vraag!
Wat een complexe en moeilijke situatie met je zoon. Het is begrijpelijk dat hij zich niet prettig voelt bij zijn antipsychotica, zeker als hij bang is voor dat “lege” gevoel waar veel mensen over praten. Maar het feit dat hij ze niet inneemt terwijl hij in een ggz-instelling is, maakt de situatie natuurlijk extra spannend. Jij en zijn zus zitten eigenlijk in een soort loyaliteitsconflict: aan de ene kant wil je hem steunen, aan de andere kant is er de bezorgdheid over zijn herstel.
De vraag of iemand zonder antipsychotica kan herstellen van een psychose is een interessante, maar het antwoord is niet zo zwart-wit. Er zijn zeker mensen die zonder medicatie herstellen van een psychose, maar dat hangt heel erg af van de persoon, de aard van de psychose, en de steun die iemand krijgt vanuit zijn omgeving. Antipsychotica helpen vaak om de acute symptomen, zoals hallucinaties en wanen, onder controle te krijgen. Maar ze zijn zeker geen wondermiddel, en zoals je zoon ervaart, kunnen ze ook vervelende bijwerkingen hebben zoals dat gevoel van leegte of gevoelloosheid.
Wat belangrijk is, is dat hij zich gehoord voelt. Zijn angst om die medicijnen te nemen en zich leeg te voelen, is echt en moet serieus genomen worden. Misschien is er ruimte om met zijn behandelaars te praten over andere medicatie-opties of lagere doseringen. Vaak wordt medicatie afgebouwd met zogenaamde taperingstrips als een patiënt daar goed op reageert. Daarbij kun je kijken naar de minimale effectieve dosis die zijn symptomen onder controle houdt zonder dat hij zich compleet afgestompt voelt. Je kunt hiervoor zelfs een advies vragen bij de Regenboog Apotheek, die helpen bij het opstellen van afbouwschema’s.
Er zijn daarnaast ook alternatieven voor alleen medicatie. Denk bijvoorbeeld aan trauma-georiënteerde therapieën, mindfulness, of lichaamsgerichte therapieën die helpen met het leren omgaan met spanningen en emoties. Medicatie alleen is zelden de volledige oplossing; psychisch herstel vraagt ook om het ontwikkelen van weerbaarheid en nieuwe manieren van omgaan met wat er in je hoofd en je omgeving gebeurt.
Wat betreft zijn zus, die zijn vertrouwenspersoon is, dat is inderdaad een lastige positie voor haar. Ze wil hem niet verraden, maar er ligt ook een verantwoordelijkheid om hem te beschermen. Misschien kunnen jullie samen, op een zachte manier, hem helpen om open te zijn tegenover zijn behandelaars, zonder dat hij zich verraden voelt. Als hij zijn behandelaars niet vertrouwt, is dat vaak een groot obstakel in het herstel. Het idee is om samen met hem te kijken naar wat werkt voor zijn herstel, in plaats van dat hij het gevoel heeft dat medicatie wordt opgedrongen.
Het belangrijkste is dat hij zich gesteund voelt en ruimte krijgt om mee te denken over zijn behandeling. De juiste balans vinden kan een proces zijn van uitproberen, afstemmen, en luisteren naar wat hij nodig heeft.
Hope this helps en kijk vooral bij de informatie hieronder, want er is nog veel meer over te zeggen, kijken en lezen!
Greetz Jim
EMPOWER JEZELF MET BETERE KENNIS DAN DE TRADITIONELE GGZ VIA DEZE LAAGDREMPELIGE BRONNEN:
