Antwoord
Beste A.,
Dank voor je vraag. Jeetje… het klinkt alsof je lijf en hoofd allebei in een soort storm zitten waar geen windstilte lijkt te komen. Alsof je zenuwstelsel op een loopband is gezet op standje 9 en niemand meer weet waar de stopknop zit. En dat je dan ook nog bang bent dat je uit je slof schiet, terwijl je zo helemaal niet bent… tja, dat is doodvermoeiend én beangstigend. Dat opgefokte, die spanning, het gevoel dat niks echt aankomt – dat is precies het soort depressie dat niet zozeer “traag en zwaar” voelt, maar juist “gejaagd en uitputtend”. Een soort actieve onrustdepressie, zou je kunnen zeggen. Niet zeldzaam, maar wel ellendig.
Je vraagt je dus af: kan ik dit ook zonder medicatie doorkomen? En dat is echt een hele goeie vraag. Want dat is niet zwart-wit. Het is niet zo dat medicatie het enige redmiddel is, maar ook niet per se ‘overbodig’. Het gaat er meer om: wat heb jij nodig om uit deze overdrive te komen? En wat zou je zenuwstelsel kunnen helpen om weer te voelen dat het veilig is?
Bij dit soort klachten – veel innerlijke spanning, prikkelbaarheid, angst voor agressie – is het soms wel zo dat een klein beetje hulp vanuit medicatie tijdelijk steun kan bieden. Niet om alles op te lossen, niet als dé fix, maar meer als een soort demping, zodat je weer bij jezelf kunt komen. Een soort ruisonderdrukking, weet je wel? Zodat je wél kunt wandelen en dan ook iets van rust ervaart, in plaats van alleen maar een snellere hartslag.
Maar… en dit is een hele grote ‘maar’… als je dan medicatie gaat gebruiken, dan is het wel belangrijk dat je heel bewust kiest wat en hoe. En vooral: dat je het ziet als iets tijdelijks, niet als “nu moet ik dit voor altijd slikken”. Misschien is iets als mirtazapine in een hele lage dosis (bijvoorbeeld 7.5 mg) al genoeg om het lichaam net een tikkie rustiger te krijgen – en bij sommige mensen helpt dat al genoeg om door een crisisperiode te komen. Of iets anders dat wat sedatie geeft zonder meteen de serotoninehuishouding overhoop te gooien. Maar dan moet je het dus ook heel rustig opstarten en goed aanvoelen of het werkt – en als je wil afbouwen, dan héél langzaam.
En soms… lukt het ook zonder medicatie. Maar dan moet je wel op andere vlakken iets vinden wat jouw systeem helpt reguleren. Denk aan lichaamsgerichte therapie (zoals somatic experiencing of TRE), ademwerk, yoga nidra, mindfulness (echt, ook al heb je er misschien geen geduld voor – het kan magisch zijn als je lijf zo ‘aan’ staat). Het punt is: je moet iets vinden dat niet je gedachten aanspreekt, maar je lichaam helpt om tot rust te komen. Want daar zit het nu: in je lijf. Dat denkt namelijk dat er 24/7 gevaar is. En dat moet je dus opnieuw leren dat het veilig is.
En over die angst voor agressie… die komt vaak voort uit een innerlijke spanning die zo hoog is opgelopen dat het voelt alsof je ergens ‘doorheen’ gaat breken. Maar meestal – en dit is écht belangrijk – gebeurt dat niet letterlijk. Je schreeuwt niet ineens tegen je buurvrouw of gaat mokken gooien tegen de muur. Je bent niet agressief, je bent overprikkeld. En dat is iets anders. Dat kun je leren zien, leren voelen, en ook leren loslaten. Maar daarvoor moet je dus weer contact krijgen met je lijf en dat lijf geruststellen. En ja, medicatie kan tijdelijk een brug zijn als je er niet meer bij kunt.
Er is geen goed of fout hierin. Er is alleen maar: wat helpt jou, op dit moment, met de klachten die je hebt, en met het lichaam dat nu gewoon een beetje in de overlevingsmodus is geschoten? En weet: als je iets inzet, dan ben jij nog steeds degene die de regie houdt. Jij beslist of het past. En als het niet past, dan is dat ook oké. Dan zoek je door.
Hope this helps en alle succes gewenst!
Jim
Beantwoord door: Jim van Os op 17 april 2025
