Met Vlinder ga ik vandaag met de trein naar Utrecht. Vlinder werkt aan haar herstel en ik ben als psycholoog daarbij betrokken. Tijdens onze samenwerking kwamen we erachter dat we allebei gek zijn van honden. Toen ik ergens las over Herstel op Poten wilde ik er heen en ik stelde Vlinder voor met me mee te gaan. En zo komt het dat we op weg zijn naar Enik Recovery College waar Trainer Dafne een ruimte kan gebruiken voor haar werk met hulphonden Sia en Karel.
Het is eind april maar ontzettend koud en nat. We komen verkleumd aan maar ontdooien gelijk door de warme ontvangst. Dafne regelt alvast de lunch en koffie en neemt ons mee naar een ruimte waar we een privé workshop van haar zullen krijgen. Vlinder en ik zijn razend nieuwsgierig naar de honden maar we moeten nog even geduld hebben. We krijgen eerst uitleg over wat we straks gaan doen en we maken verder kennis met elkaar onder het genot van cappuccino. We hebben van alles te vragen en Dafne legt geduldig uit.
We delen alle drie een paar dingen gemeenschappelijk: we hebben zelf ervaring met omgaan met psychische kwetsbaarheid en herstel en we zijn gek van honden.
Dat praat makkelijk. Dafne kent uit eigen ervaring de kracht van dieren in haar herstelproces. Dat heeft er mede voor gezorgd dat ze zover is gekomen als ze nu is met haar eigen bedrijf Herstel op Poten. Maar ze merkte ook, dat als ze haar honden meenam naar haar werk als activiteitenbegeleidster, cliënten spontaan actiever werden. Door de honden werd een ander appèl gedaan, het accent kwam te liggen op wat mensen nog wilden en konden.
Dafne is op zoek gegaan hoe ze haar eigen herstelervaringen met honden, en wat ze bij anderen had gezien, zo goed mogelijk professioneel zou kunnen inzetten. Ze kwam uit bij de methodiek van Topdog Honden SOVA (sociale vaardigheidstraining). Deze training heeft in 2007 de innovatieprijs in de Geestelijke Gezondheidszorg ontvangen voor de best uitgewerkte nieuwe en innovatieve methodiek. Dafne heeft deze training succesvol gevolgd en samen met haar gecertificeerde hulphonden Sia en Karel werd Herstel op Poten een feit.
Maar nu eerst aan de slag.
We gaan aan het werk met grenzen stellen en bewaken
Vlinder en ik zitten op een stoel, rechtop met onze handen in knuistjes op de knieën. Het moment dat we kennis gaan maken met de hondenkomt dichtbij. Dafne legt uit dat we veel kunnen leren over onszelf van de reacties van honden. Honden lezen onze lichaamstaal en reageren direct op onze spanningen en emoties. En met deze relatie tussen mens en dier kunnen we ons voordeel doen. Hoe dat werkt wordt al snel duidelijk als hulphond Sia de kamer in komt. Sia is een leergierige dame die vroeger als zwerfhond op straat heeft geleefd. Ze kent hierdoor de hondentaal en -regels als de beste. Ze scant Vlinder en mij, loopt wat om ons heen en besnuffelt ons. We hebben de opdracht gekregen ervoor te zorgen dat ze niet op ons springt of onze handen wegduwt.
Het gaat Vlinder uitstekend af, Sia geeft haar terug wat ze uitstraalt, rust en vastbeslotenheid. Sia lijkt even van plan omhoog te komen maar Vlinder staat op van haar stoel waardoor gelijk duidelijk is voor Sia waar de grens ligt. Ze gaat liggen bij de stoel, de posities zijn helder.
Bij mij loopt het anders
Ook mij geeft Sia terug wat ik uitstraal. Want ook al probeer ik mij aan de opdracht te houden, Sia klimt op zeker moment bovenop me en ik ben te laat met opstaan om mijn grens aan te geven. Ik moet er om lachen want ik herken onmiddellijk waar ik zelf thuis vaak tegenaan loop. Met twee kinderen en drie honden is het vaak chaos waarbij de moeite die ik heb met op tijd en consequent te zijn met grenzen een grote rol speelt.
Even later gaat zachtaardige en enthousiaste Sia weg en komt Karel. We krijgen hondensnoepjes in onze knuisten en weer is het oefenen geblazen met grenzen. Karel is een stoere reu met een groot hart. Hij werkt heel graag voor mensen, wat te zien is aan zijn staart die onophoudelijk kwispelt. Deze keer lukt het Vlinder en ook mij onze koekjes nog even bij ons te houden terwijl Karel kennis met ons maakt. Hierna oefenen we met het geven van de koekjes op onze voorwaarden. En dan is er ook nog tijd om lekker te dollen en te spelen met Karel die onze handen met zijn grote tong nog even wast. Hij wil ook wel voor ons poseren als een staatshoofd op een stoel. Dan nemen we afscheid van lieve en vrolijke Karel.
Vlinder en ik zijn allebei enthousiast en genieten van de honden en de begeleiding van Dafne. Het geeft ons energie. We bespreken onze ervaringen na en kunnen ons nu nog beter voorstellen hoe deze manier van werken kan bijdragen aan herstel. Vlinder geeft aan dat het haar enorm goed doet te merken waar haar kracht ligt, in het contact met de honden. In een situatie die maar 10 minuten duurde merkte ze duidelijk te kunnen zijn, ruimte in te durven nemen, zelfvertrouwen te voelen.
Ik zelf denk aan de rol van dieren tijdens mijn leven
Het is niet voor niks dat ik zelf drie honden heb. En ik zie in gedachte een aantal mensen voorbij komen die worstelen met (zelf)stigma, gebrek aan zelfvertrouwen, spanningen waarvan ik denk dat deze methode hen veel zou kunnen opleveren, net als Vlinder nu al aangeeft.
Tijdens een heerlijke lunch in de kantine van Enik Recovery College vertelt Dafne verder over haar werk met Herstel op Poten en beantwoordt geduldig nog meer van onze vragen.
Naast onze persoonlijke ervaringen, is het goed te weten dat Topdog Honden SOVA Training een diergeleide hulpverlening in Gelderland is ontwikkeld en geschreven door Lindenhout Jeugdzorg, GGNet Zutphen en Mens & Hond Consultancy. De methode is beschreven door een commissie die bestaat uit drie gedragswetenschappers, een manager en twee kynologen(hondendeskundigen).
7 belangrijke kenmerken van trainen met honden:
- Deelnemers leren een hond te begeleiden, ze worden vertrouwd gemaakt met hondentaal en hondengedragsregels. Honden reageren op commando’s, maar bij bluf, inconsequentie, twijfel, gebrek aan sensitiviteit en contact gaan ze klieren en zijn ze ongehoorzaam. De deelnemer gaat onder begeleiding oefenen met invloed te kunnen uitoefenen op de hond. Bij voldoende overwicht gaat de hond naast luisteren, ook handelen ter ondersteuning van de rust en welzijn van de deelnemer.
- Deelnemers krijgen meer zelfinzicht in contact met de hond en met hulp van de trainer die helpt wat er gebeurt te begrijpen. Binnen dit proces kan een tijdelijke maar veilige hechting ontstaan tussen deelnemer en hond welke helend kan werken en waarin de deelnemer kan oefenen met nieuw gedrag.
- De hond helpt deelnemer met emoties om te gaan, deze te uiten en daarna te ontspannen. Honden doen dit van nature onderling om rust, evenwicht in de roedel te bewaren. Dat komt de veiligheid binnen de gehele roedel ten goede. Dit gedrag vertonen ze ook naar mensen.
- Betekenisvolle ervaringen met een hond zorgen ervoor dat de concentratie van het hormoon oxytocine in het bloed stijgt en het lichaam meer endorfine aanmaakt. Beide stoffen zorgen ervoor dat je je lekkerder gaat voelen (in studies aangetoond).
- Omgang met honden verlaagt de bloeddruk en de concentratie van stresshormonen in het bloed bij mensen (in studies aangetoond).
- Omdat een hond uitgelaten moet worden, komen mensen – ook tijdens de trainingen – buiten en worden regelmatig aangesproken door anderen. Dit levert goede oefensituaties op voor sociale vaardigheden.
- Het opdoen van succeservaringen tijdens de training in het omgaan met de hond en het krijgen van positieve feedback door de trainer vergroten het zelfvertrouwen en beïnvloeden het zelfbeeld van de deelnemer.
We zijn onder de indruk van wat we vandaag gezien, gevoeld en gehoord hebben. Dankbaar nemen we afscheid van Dafne en wensen haar veel succes met haar HERSTEL op POTEN. We zouden wensen dat er door het hele land mensen als Dafne zijn met honden als Sia en Karel. Zodat veel meer mensen, jong en oud, gebruik kunnen maken van deze prachtige methodiek bij hun herstelproces.
Herstel op poten en haar (hulp)honden werken met mensen van diverse doelgroepen en heeft een breed aanbod bij herstelondersteuning. Voor meer informatie kijk op www.hersteloppoten.nl of lees het interview met Dafne.
Geef een reactie