We duiken in het idee dat de inhoud van iemands psychose – de specifieke thema’s van wanen en de aard van hallucinaties – niet zomaar willekeurige gedachten of beelden zijn. Integendeel. Psychose heeft betekenis. Ze zijn vaak nauw verbonden met de levensgeschiedenis, de hechtingservaringen, trauma’s.
Zowel de positieve als negatieve gebeurtenissen die iemand heeft meegemaakt.
Een Spiegel van de Geest
Wanneer we denken aan een psychose, beelden we ons vaak de meest opvallende verschijnselen (‘symptomen’) in; ongewone percepties (‘hallucinaties’) en ongewone gedachten (‘wanen’). Het zijn deze ervaringen die, hoewel ze voor de buitenwereld vaak onbegrijpelijk zijn, een diepe en persoonlijke betekenis hebben voor de persoon die ze beleeft.
Niets in onze geest is random
Psychose kan gezien worden als een spiegel die reflecteert wat er diep in de psyche van iemand schuilgaat. De thema’s van wanen en de aard van hallucinaties kunnen vaak worden teruggevoerd op belangrijke levensgebeurtenissen. Of bijvoorbeeld aan onopgeloste conflicten, en diepgewortelde angsten of verlangens.
Bijvoorbeeld:
– Een ongewone overtuiging van vervolging kan voortkomen uit echte ervaringen van verwaarlozing of misbruik, waarbij het individu zich constant bedreigd voelde.
– Of, positieve hallucinaties kunnen voortkomen uit een diep verlangen naar verbinding en steun in tijden van eenzaamheid en isolatie.
– Of het idee dat kranten, radio en TV het over de persoon hebben kan voortkomen uit onzekerheid over iemands positie in de wereld.
Het belang van Context
Om de ware betekenis achter de psychose te ontrafelen, is het essentieel om aandacht te besteden aan de context van iemands leven. Dit betekent een grondig begrip van hun levensgeschiedenis, inclusief hechtingsproblemen (problemen in hoe je leert over toenadering, vertrouwen en relaties met belangrijke anderen in je jeugd) en trauma’s (heftige dingen meemaken in de jeugd).
De manier waarop iemand zich aan anderen heeft gehecht in hun vroege leven, en de trauma’s die ze hebben meegemaakt, spelen een cruciale rol in hoe hun psychose zich manifesteert. Het erkennen en begrijpen van deze verbanden kan niet alleen helpen bij de behandeling, maar ook bij het bevorderen van empathie en verbinding tussen zorgverleners en degenen die een psychose ervaren.
Luisteren naar de Verhalen
De inhoud van een psychose begrijpen vereist een luisterend oor en een open hart. Het is belangrijk dat zorgverleners niet alleen focussen op het verminderen van de symptomen. Maar dat ze ook de tijd nemen om te luisteren naar de verhalen en de betekenis die hun cliënten aan hun ervaringen toekennen – of om ze daarbij te helpen als er nog veel verwarring is. Door samen te werken om de symboliek en de onderliggende thema’s te ontrafelen, kunnen individuen inzichten verkrijgen die hen helpen te herstellen en te groeien.
Wie goed luistert naar psychose ontdekt dat het gaat over metaforen van gewone menselijke zorgen en angsten zoals: wie ben ik? Hoe verhoud ik me tot andere mensen? Wat denken andere mensen van mij? Kan ik ze vertrouwen? Wat is mijn plek in de wereld? Heb ik iets bij te dragen? Kan ik mijn lichaam vertrouwen? Wat zeggen mijn emoties? Wat zijn mijn mogelijkheden en talenten? Durf ik voor mezelf op te komen en er te zijn?
Naar een Helend Pad
Het erkennen van de betekenis achter de psychose is een belangrijke stap richting herstel. Het kan individuen helpen hun eigen verhaal te begrijpen en te accepteren. Het kan hen begeleiden naar een pad van integratie dat niet alleen gericht is op het verminderen van symptomen, maar ook op het aanpakken van de onderliggende oorzaken en het bevorderen van persoonlijke groei en ontwikkeling.
In onze benadering van psychose moeten we niet vergeten dat achter elke ongewone perceptie en elke ongewone gedachte een menselijk verhaal schuilt dat wacht om gehoord te worden. Door aandacht te schenken aan deze verhalen, kunnen we de weg vrijmaken voor een meer begripvolle, empathische en effectieve benadering van geestelijke gezondheidszorg.
Heb je een vraag aan Jim van Os?
Onze experts beantwoorden jouw vraag in het online Spreekuur van PsychoseNet. Gratis en anoniem.
Ken je de mini-College’s van Jim van Os al?
Bekijk PsychoseNet college’s over zorg en herstel, van depressie tot psychose.
